تفاوت منبع دوجداره و منبع کویلی

منبع دوجداره یکی از تجهیزات گرمایشی است که به صورت غیرمستقیم براساس نیاز ساختمان داخل موتورخانه نصب می‌شود. منبع کویلی برای تأمین آب گرم مصرفی در موتورخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلیه ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری برای داشتن آبگرم بهداشتی نیاز به یک مبدل گرمایی دارند که این مبدل، می‌تواند شامل منبع دوجداره یا کویلی باشد. در ادامه قصد داریم به تفاوت منبع دوجداره و منبع کویلی بپردازیم.

منبع دوجداره آبگرم

منبع دوجداره از دو جدار مجزا به صورت استوانه افقی تشکیل شده است. آب سرد مصرفی ساختمان درون منبع اصلی که حجم بیشتری دارد، وارد می‌شود و آب گرم سیستم گرمایشی که از بویلر یا دیگ تامین می‌گردد درون جداره پیرامونی یا بیرونی منبع دوجداره جریان می‌یابد. معمولاً منابع دوجداره از ظرفیت 300 لیتری تا 1200 لیتری و با فشار کار حداکثر تا 8 بار، تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نحوه عملکرد منبع دوجداره آبگرم

آب سرد بهداشتی از طریق لوله ورودی که در پایین منبع دوجداره قرار دارد، وارد منبع اصلی (داخلی) می‌شود. همزمان آب گرم سیستم گرمایشی توسط لوله ورودی آبگرم که در بالای منبع قرار دارد، وارد جداره بیرونی شده و بین دو جداره داخلی و بیرونی جریان می‌یابد. لوله خروجی آب گرم مصرفی در بالای منبع قرار دارد و به دلیل این‌که فرصت کافی برای تبادل حرارت داشته باشد در جهت مخالف لوله ورودی آب سرد ورودی قرار می‌گیرد، در این صورت آبگرم مصرفی در شبکه لوله‌کشی آبگرم بهداشتی ساختمان جاری می‌شود. آب سیستم گرمایشی نیز پس از تبادل حرارت گرمای خود را از دست داده و از طریق لوله خروجی که در پایین منبع دوجداره قرار می‌گیرد از منبع خارج شده و جهت گرم شدن مجدد، به سمت بویلر یا دیگ موتورخانه هدایت می‌شود. به‌طورکلی در اثر گردش آب گرم سیستم گرمایشی درون جداره خارجی (روی جداره داخلی)، آب بهداشتی و مصرفی گرم می‌شود. تصویر زیر شماتیک عملکرد منبع دوجداره را نمایش می‌دهد.

نکته: اگر منبع دوجداره در ترازی بالاتر از دیگ موتورخانه نصب شود، جهت گردش آب دیگ در جداره بیرونی منبع های دوجداره، الزامی به استفاده از پمپ سیرکولاتور (خطی) نیست و جریان آب گرمایش از دیگ تا جداره بیرونی منبع دوجداره به صورت ثقلی خود به خود انجام می‌گردد.

منبع کویلی آبگرم

در منبع کویلی یا کویل‌دار تنها یک جداره وجود دارد که درون آن لوله های افقی به شکل U یا دایره‌ای شکل (به نام کویل آبگرم) تعبیه شده است. معمولاً این لوله‌ها مسی بوده و به دلیل قطر کم و قابلیت تبادل حرارت بالاتر نسبت به لوله‌های آهنی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. آب گرم سیستم گرمایشی درون لوله‌های کویل جریان می‌یابد و حرارت آن از طریق جداره این لوله‌ها به آب ذخیره شده در جداره منبع کویلی منتقل گردیده و آن را برای مصرف گرم می‌کند.

منابع کویلی از ظرفیت 400 تا 8000 لیتر براساس محاسبات و نیاز هر ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند که موضوع محاسبه و اجرای صحیح ضخامت ورق بدنه طبق حجم منبع و فشار کار آن بسیار مهم و حیاتی است. معمولاً ضخامت ورق عدسی‌های طرفین منابع کویلی در ظرفیت بالاتر از 3000 لیتر یک سایز بیشتر از ضخامت ورق بدنه استوانه‌ای منبع کویلی در نظر گرفته می‌شود.

نحوه عملکرد منبع کویلی

نحوه عملکرد منبع کویلی به این صورت است که آب گرم یا بخار دیگ حرارت مرکزی ساختمان درون کویل تعبیه شده در منبع کویلی جریان می‌یابد و انرژی حرارتی آن از جداره کویل به آب سرد بهداشتی درون منبع منتقل و باعث تولید آبگرم بهداشتی می‌شود. لازم به ذکر است، در منبع کویلی افقی، اگر پایین‌ترین قسمت کویل، بالاتر از سطح کلکتور دیگ آبگرم موتورخانه باشد، تأمین آبگرم مصرفی با منبع کویل‌دار افقی بدون استفاده از پمپ سیرکولاتور آبگرم قابل انجام است. در تصویر زیر می‌توانید شماتیک عملکرد منبع کویلی را مشاهده نمایید.

نکته: به منظور جریان آب گرم سیستم گرمایش در کویل منابع کویل‌دار، استفاده از پمپ سیرکولاتور آب گرم کاملاً الزامی است.

مقایسه منبع دوجداره و منبع کویلی

تا به حال در رابطه با نحوه عملکرد منبع دوجداره و منبع کویلی به صورت جداگانه بحث کردیم، در ادامه قصد داریم به تفاوت این دو منبع بپردازیم:

تفاوت ظرفیت منبع دوجداره و کویلی

منبع دوجداره و منبع کویلی یا کویل دار تا ظرفیت 600 لیتری بازدهی یکسانی دارند، اما هنگامی که این عدد به 1000 لیتر افزایش یابد، استفاده از منبع کویلی بیشتر کاربرد دارد، چراکه راندمان حرارتی در منبع‌های دوجداره کاهش چشم گیری دارند. در این صورت استفاده از منبع دوجداره برای ظرفیت‌های پایین توصیه می شود.

تفاوت هزینه خرید منبع دوجداره و کویلی

به دلیل دارابودن پمپ سیرکولاتور در منبع کویلی و همچنین جنس آن که از فلز مس، چدن و فلنج ساخته شده، هزینه بالاتری نسبت به منبع دوجداره دارد.

مقایسه هزینه تعمیر و نگهداری منبع دوجداره و کویلی

به علت این‌که منبع کویلی از مس ساخته شده، در تماس با آب لوله‌کشی دچار رسوب گرفتگی می‌شود و پس از مدتی نیاز دارد حتماً به روش اسیدشویی تمیز شوند و پس از 2 بار اسیدشویی نیز نیازمند تعویض هستند. در حالی که، منبع دوجداره نیازی به اسیدشویی ندارد. منبع کویلی به اسید شویی، تعویض کویل و مخزن نیاز دارد. همچنین امکان دارد حتی در منبع کویلی ایستاده نیاز به تعویض پمپ نیز باشد، اما منبع دوجداره تنها ممکن است دچار خوردگی و پوسیدگی شود و اگر تعویض به موقع صورت گیرد، مشکلی به وجود نمی‌آید.