پسته یکی از خوشمزهترین اعضای خانواده آجیل در دنیا است. پسته با نام لاتین (pistachio) مغز سبز خوش رنگی است که اغلب شاد و خندان به نظر میرسد. اتفاقا در کشور ما به نام پسته خندان و در خیلی از کشورها مثل کشور چین به نام پسته شاد خوانده میشود. معمولا پستهها وقتی از پوستهی استخوانی خودشان بیرون میآید خندان میشوند. این میوه جادویی، علاوه بر ظاهر زیبا و با نشاطی که دارد، خیلی هم خوشمزه و بمب انرژی است. پسته مغز ارزشمندی است و حجم مصرف بسیار زیادی در سراسر دنیا دارد. این محصول همواره یک گزینه جذاب برای صادرات به حساب آمده و تقریبا تمام کشورهایی که امکان انجام پروژههای باغداری پسته را دارند درصدد هستند تا نهال این میوه خوشمزه را در کشورشان پرورش دهند؛ مسالهای که به مرور سبب ایجاد سوالی درباره تفاوت پسته ایرانی با پسته خارجی را ذهن مصرفکنندگان ایجاد کرد.
در سراسر دنیا انواع پستههای متعددی کشت و مصرف میشود که از حیث مرغوبیت با هم برابر نیستند. در این متن برآن شدیم تا به بررسی تفاوت انواع نژاد پستههای موجود در دنیا به خصوص فرق پسته ایرانی با پسته خارجی، و باز هم به طور ویژهتر تفاوت پسته های ایرانی با پسته آمریکایی و پسته ترکی بپردازیم.
درخت پسته در شرایط سخت آب و هوایی، حتی در سردترین زمستانها و گرمترین تابستانها دوام آورده و کشت میشود. در دمای 15- درجه گرفته در شبهای سرد و دما 45 درجه سلیسیوس در روزهای گرم مناطق کویری رشد میکند و پا برجا میماند. دقیقا همین شرایط آب و هوایی ویژه است که موجب تفاوت پسته ایرانی با پسته خارجی شده است. در حال حاضر ایران بهترین منطقه پرورش پسته در جهان است و با تولید حدود 470 هزار تن پسته همواره در جمع بزرگترین تولید کنندگان این محصول قرار دارد. تحقیقات نشان داده است که 60 درصد از پسته دنیا در صنعت شیرینیپزی یا تولید بستنی و به طور کلی صنعت تغذیه بکار میرود و الباقی بصورت پسته خام، پسته شور یا پسته برشته مصرف میشوند.
در سال 2020 به رغم کاهش محسوس محصولات کشاورزی در جهان، کشور آمریکا با رشد 15 درصدی توانست رتبه اول تولید پسته در دنیا را مال خود کند و حجم بیشتری از بازار دنیا را با طعم محصولات با کیفیت خود آشنا کند. به طور کلی آنچه درباره تفاوت پسته ایرانی با پسته خارجی (به طور خاص تفاوت طعم و کیفیت پسته ایرانی با نوع پسته آمریکایی) گفته میشود، به دور از تعصبات ملیگرایانه مربوط به نژاد این میوه نیست. دسترسی آمریکا به روشهای نوین کشاورزی باعث شده نسبت محصول با کیفیت در باغات پستهی این کشور بیشتر از ایران باشد؛ امادر رقابت بین نوع اعلای پسته ایرونی و آمریکایی معمولا کفه ترازو با ویژگیهایی نظیر طعم بهتر و تردی بیشتر پسته ایرانی در مقایسه با رقیب آمریکایی سنگینی میکند.
در حال حاضر ایران با تولید بیش از 470,000 تن پسته مرغوب ایرانی، در رتبه دوم برترین تولیدکنندگان پسته در جهان قرار دارد. پسته ایرانی در کل دنیا آنقدر طرفدار دارد که آن را شاخصی برای سنجیدن پسته درجه یک در نظر گرفتهاند. ظاهر، طعم و مزه خاص پستههای ایرانی، آنرا از سایر پستههای مرغوب جهان جدا میسازد. پسته ایرانی به دلیل شرایط ویژهی آب و هوا و نوع خاک، از لحاظ طعم و عطر بینظیر است و از قدیم الایام تاکنون، هیچ پستهای به چنین جایگاهی نرسیده است.
حتی نهالهایی که برای پیوند و یا توسعه همین نژاد محصول به خارج از کشور برده شده، به زعم طعمشناسان باز هم با نوع ایرانی پسته تفاوت زیادی دارد. در ضمن، طعم پستههای ایرانی با تفت دادن و حرارت دیدن عجیب عالی و کم نظیر میشوند. برشته شدن پستهها در دمای بالا، هر گونه آلودگی باکتریایی را که ممکن است در یک محصول خام باشد، از بین میبرد. در ادامه پنج مزیت عمده پسته ایرانی در مقایسه با پستههای خارجی شرح داده شده است.
ایران مهد پرورش پستههای متنوع است. ولی درکل پستههای صادراتی ایران با چهار نام تجاری به مشریان عرضه میشود، یا به بیانی دیگر، از میان پستههای مختلف ایرانی فقط چهار نوع آن وارد تجارت جهانی شدهاند. پسته فندقی یا پسته اوحدی (40 درصد)، پسته کله قوچی (20 درصد)، پسته اکبری (15 درصد) و پسته احمد آقایی (12 درصد) از سهم تجارت این محصول پرطرفدار به سایر کشورها را تشکیل میدهند. هرچند سهم بازار پسته احمدآقایی و اکبری ایرانی در طی سالهای اخیر رو به افزایش بوده است.
جای شگفتی است که هر گونه از پستههای ایرانی خواص، عطر و طعم متفاوت و مخصوص به خود را دارند. تنوع پسته، یکی از برجستهترین تفاوت پسته ایرانی از پسته خارجی است. به عنوان مثال پسته آمریکایی بیش از 3 تا 4 گونه نیست، ولی تنوع پسته ایرانی به بیش از 90 نوع میرسد.
نسبت پستههای بیمغز یا اصطلاحا پسته پوک به پستههای مغزدار بسیار ناچیز است. بنابراین به همان میزانی که پسته خریداری کردهاید، دقیقا به همان میزان میتوانید از خوردن مغز پسته لذت ببرید.
پستهها به دلیل داشتن روغن اشباع نشده، توانایی این را دارند که تا دمای 160 تا 180 درجه سانتیگراد، بدون اینکه بافتشان تخریب شود و یا مواد معدنی آنها دچار فعل و انفعالات شیمیایی شوند، حرارت ببینند. اگر پستهها با درجه حرارت مناسب تفت داده شوند، از لحاظ ظاهر و طعم، عالی و بینظیر میشوند. درضمن، تفت دادن پسته، باعث میشود که باکتریهای زنده از بین بروند. پسته با داشتن چربیهای غنی، میتواند پروتئینها و مواد معدنی موجود در گوشت را، مخصوصا برای گیاهخواران، جبران کرد.
ادامه مطلب در صفحه https://hajibadoomi.com/blog/pistachio-difference-between-iranian-vs-american-and-turkish/