در جوامع امروزی رویکرد نظامی گری یا همان میلیتاریزم به عنوان یک راه حل برای حل مشکلات بین المللی مطرح است اما آیا این رویکرد با اندیشه و فلسفی حضرت علی (ع) سازگار است؟
حضرت علی (ع) به صورت مستقیم و غیرمستقیم به نفی رویکرد نظامی گری پرداخته است شرح خطبه های نهج البلاغه منبع اصلی برای درک فلسمه و اندیشه حضرت علی (ع) است حضرت علی (ع) بر خطبه های نهج البلاغه بر این اصل تاکید می کند که مسائل مربوط با عام مسلمین و یا غیرم مسلمین باید به صلح بینجامد و قابل گفتگو باشد. همچنین حضرت علی (ع) به دلایل اخلاقی و انسانی ناشی از جنگ و خشونت اشاره کرده است.
بر این اساس اندیشه حضرت علی (ع)، اصلی که باید به آن توجه شود حفظ آرامش و صلح در جامعه است؛ با توجه به این اصل رویکرد نظامی گری نه تنها مطابق با اندیشی حضرت علی (ع) نیست بلکه باعث ناامنی و خشونت در جامعه می شود.
حضرت علی (ع) به عنوان خلیفه مسلمین و رهبر دینی و سیاسی با تاکید بر حفظ اصل صلح به ما نشان می دهد که چگونه می توان به آرامش صلح در جامعه رسید و آن را حفظ کرد در جوامع مختلف رویکرد نظامی گری به عنوان یکی از راه حل ها در مقابل مشکلات امنیتی و سیاسی مورد توجه قرار گرفته است با این حال رویکردی این رویکرد باعث بروز تنش ها و خسارات زیادی به بشریت شده است.
در این مقاله با توجه به شرح خطبه های نهج البلاغه به بررسی نفی رویکرد نظامی گری از منظر حضرت علی (ع) پرداخته می شود رویکرد نظامی گری در دوران حاکمیت حضرت علی (ع) برای حفظ امنیت و استقرار نظم در جامعه وجود داشت بااین حال در شرح خطبه های نهج البلاغه حضرت علی (ع) به برخی نکات و اصول اشاره کرده است که نفی رویکرد نظامی گری را نشان می دهد نفی استفاده از خشونت و قدرت به عنوان راه حلی برای حل مشکلات جامعه و برجستگی اهمیت تعلیم و تربیت و فرهنگ سازی برای حل مسائل اجتماعی تاکید بسیار بر عدالت و احترام به حقوق مردم و عدالت در رفتار با آنها توصیه های حضرت علی به همکاری و تعاون در جامعه به جای رقابت و تنافر و برجستگی مفهوم مسئولیت پذیری در حفظ امنیت و نظم جامعه نفی استفاده از ترس وحشت برای کنترل جامعه و تاکید بر درویی و ظلم و ستم در رفتار با مردم توصیه های حضرت علی (ع) در برخورد با مشکلات اجتماعی با صبر و حل مشکلات و شیوه ای صحیح است
از پژوهش ما در خطبه‌های نهج البلاغه حضرت علی (ع) استنباط می‌شود که میلیتاریسم به عنوان یک اصل اساسی و مفهوم مهم، در این خطبه‌ها حضور دارد. حضرت علی (ع) با تأکید بر نیروی نظامی، قدرت و مبارزه با دشمنان، اهمیت جنگ و قدرت را برجسته می‌کند.
این مفاهیم به عنوان یک بخش از فرهنگ و ارزش‌های اجتماعی و سیاسی آن زمان، در خطبه‌های نهج البلاغه به نمایش گذاشته شده است.
پژوهش ما نشان می‌دهد که خطبه‌های نهج البلاغه حاوی دیدگاه‌های متعددی درباره جنگ، نظام نظامی و مقابله با دشمنان هستند. این دیدگاه‌ها نه تنها به عهده حضرت علی (ع) بوده است، بلکه در زمان خطبه‌دهی نیز تأثیرگذار بوده‌اند. این مقاله بر روی بررسی و تحلیل چند خطبه مهم از نهج البلاغه تمرکز کرده است، اما با توجه به حجم بالای خطبه‌ها، می‌توان در پژوهش‌های آینده بر روی خطبه‌های دیگر نیز تمرکز کرد.
