به زودی سال 1400 و قرن 15 شمسی آغاز می‌گردد. این موضوع می‌تواند برای نرم‌افزارهای فارسی مشکلات جدی به همراه داشته باشد. بنابراین کسب و کارهایی که از این نرم‌افزارهای استفاده می‌کنند مورد تهدید هستند و پیش از مواجهه با آن چالش‌ها باید تدابیر لازم را اندیشه کنند و اقدامات مناسب را در پیش گیرند.
مشابه این موضوع در سال 2000 میلادی و آغاز قرن 21 میلادی رخ داده است. سازمان‌ها و شرکت‌های بسیاری از سراسر دنیا با این چالش (که به Y2K مشهور شد) روبرو شدند. برنامه‌ریزی به موقع و اقدامات مناسب سازمان‌ها و شرکت‌ها از خسارات این چالش تا حد زیادی کاست. بسیاری از آنها از پنج سال قبل از سال 2000 میلادی با برنامه‌ریزی دقیق و هزینه میلیاردها دلار، نسبت به اصلاح برنامه‌ها و سیستم‌ها اقدام کردند. بدون تردید در ایران همزمان با شروع سال ۱۴۰۰ شمسی رویداد چالش‌برانگیز و خطرآفرینی مشابهی اتفاق خواهد افتاد. مدیران فناوری اطلاعات سازمان‌ها و شرکت ها باید با برنامه‌ریزی دقیق، تاریخ سیستم‌ها و سرویس‌های کاربردی را بررسی نموده و در صورت نیاز نسبت به بازنگری و اصلاح آنها به موقع اقدام نمایند تا سیستم‌های آنها دچار خطای محاسباتی نشود و در عملکرد آنها اختلال ایجاد نشود و بحرانی ایجاد نگردد.
بررسی جزئیات مشکل
مشکل پیش رو در سال 1400 شامل عدم همخوانی و تطابق تاریخ های دو رقمی (سال) در شروع قرن جدید می باشد. برای ثبت تاریخ در نرم‌افزارها از یکی از الگوهای زیر استفاده می‌شود:
1- تاریخ شمسی در فرمت YYYY/MM/DD
2- تاریخ شمسی در فرمت YY/MM/DD
3- نگهداری تاریخ در قالب DateTime به صورت میلادی
4- نگهداری تاریخ در قالب Timestamp
بیانیه سازمان نظام صنفی رایانه ای
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران در بیانیه ای تحت عنوان «مشکلات سامانههای اطلاعاتی در آستانه ورود به سال 1400» ، مشکلات احتمالی حاصل از عدم مدیریت درست تاریخ را بررسی و سپس پیشنهاداتی برای رفع آنها ارائه نمود. در این بیانیه، مشکلات ممکن ناشی از عدم مدیریت درست تاریخ ، به سه رده تقسیم است:
در این بیانیه از اعضای سازمان نظام رایانه‌ای درخواست شده درصورتی‌که در محصولات تولیدی آنها در هنگام ثبت اطلاعات تاریخ، فیلد سال چهار رقمی در نظر گرفته نشده است، اقدامات زیر انجام شود:
1- اصلاح فرمت فیلدهای مرتبط با تاریخ شمسی در کلیه پایگاه‌های داده. شامل ورودی‌ها، خروجی‌ها و بخش‌های عملیاتی سامانهها
2- بازنگری نرم‌افزارها و اصلاح فرمت فیلدهای مرتبط با تاریخ شمسی ، ازجمله فیلدهای ورودی، واسط محاسباتی و خروجی
3- بازنگری نرم‌افزارها و کنترل کلیه موارد محاسباتی که از فیلدهای مرتبط با تاریخ شمسی استفاده شده
4- بازنگری و اصلاح تاریخ در انواع گزارش‌های خروجی
5- تبدیل اطلاعات دورقمی سال به چهار رقمی
در کلیه پایگاه‌های داده موجود و سنوات قبلی
6- تست و آزمون نرم‌افزار و حصول اطمینان از عملکرد صحیح کلیه محاسبات (اجرای آزمایشی و سپس جایگزین نمودن نرم‌افزارهای جدید)
7- اصلاح فرم‌های کاغذی جمع‌آوری اطلاعات
پیشنهاد اجرایی
پیگیری این موضوع در شرکت‌های متوسط و کوچک پیچیدگی چندانی ندارد. در صورتیکه شرکت تولید کننده نرم افزار و مشتری نرم افزار یکی باشد آنگاه کافی است در نرم افزار ساختار ثبت ، پردازش و بکارگیری تاریخ بررسی شود و در صورت لزوم اصلاحات لازم انجام شود. اما اگر نرم افزار محصول شرکت دیگری باشد آنگاه لازم است با شرکت تولید کننده نرم‌افزار جهت بررسی و رفع مشکل مذاکره شود. توجه شود در اغلب موارد پس از اصلاح نرم‌افزار لازم است، داده‌های قدیم به داده‌های قابل استفاده توسط سیستم جدید تبدیل شوند(عملیات Convert اطلاعات).
در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ و حرفه‌ای پیگیری این موضوع بسیار پیچیده‌تر است و ممکن است عدم توجه به این موضوع مشکلات بزرگی را بوجود آورد. بنابراین پیشنهاد می‌شود به ازای هر نرم‌افزار، فرمی همانند فرم زیر تکمیل شود. پس از شناسایی نرم‌افزارهای دارای ایراد، اقدامات لازم جهت اصلاح آنها صورت گیرد. در نهایت به دلیل اهمیت موضوع یک کارشناس یا تیم به عنوان نماینده مستقیم مدیرعامل مسئول پیگری شود.
