وقتی صحبت از پول درآوردن از داده میشه، ذهن خیلیها سریع میره سمت شرکتهای دیجیتال مثل آمازون، گوگل یا متا. اما واقعیت اینه که دنیای داده فقط محدود به سیلیکونولی نیست. امروز شرکتهای صنعتی، تولیدی و حتی ساختمانی هم دارن با قدرت از دادهها پول درمیارن و یکی از جالبترین نمونههاش، شرکت فرانسوی سن-گوبن (Saint-Gobain) هست؛ غولی 360 ساله در صنعت مصالح ساختمانی که حالا داره خودش رو بهعنوان یک بازیگر دادهمحور بازتعریف میکنه.
سن-گوبن توی بیش از 70 کشور فعالیت میکنه و حدود 160 هزار نفر نیروی انسانی داره. در سال 2024، این شرکت بیش از 46.6 میلیارد یورو فروش داشته و حدود 7.2 میلیارد یورو سود ثبت کرده. بخش «راهکارهای با عملکرد بالا» (High Performance Solutions) که بخش عمدهای از فعالیتهای دادهمحور شرکت در اون متمرکزه، حدود 10 میلیارد یورو درآمد و 1.2 میلیارد یورو سود عملیاتی خلق کرده. این اعداد نشون میدن که داده فقط یک ابزار پشتیبان تصمیمگیری در سن-گوبن نیست، بلکه داره به یکی از منابع اصلی خلق ارزش در مدل کسبوکار سن-گوبن تبدیل میشه.
سن-گوبن بهجای اینکه فقط دادهها رو برای گزارشگیری نگه داره، اونها رو تبدیل به «محصول دادهای» کرده. یعنی چی؟ یعنی این شرکت با توسعه پلتفرمهای تحلیلی، ابزارهای پیشبینی، و خدمات دیجیتال برای مشتریان صنعتی، داده رو به بخشی از سبد ارزش پیشنهادی خودش تبدیل کرده. مثلاً در حوزه ساختوساز، سن-گوبن ابزارهایی ارائه میده که به پیمانکارها کمک میکنه مصرف انرژی ساختمانها رو پیشبینی و بهینهسازی کنن، اون هم قبل از اینکه حتی یک آجر چیده بشه. به عنوان نمونه دیگر، سن-گوبن ابزارهایی ساخته که به نصابها کمک میکنه راحتتر فاکتور صادر کنن یا سفارش ثبت کنن، و این یعنی افزایش وفاداری مشتری و فروش بیشتر سن-گوبن. یکی از جذابترین کاربردهای داده در مدل کسبوکار سن-گوبن، بهینهسازی زنجیره تأمین جهانیشه. با توجه به اینکه این شرکت در دهها کشور کارخانه داره، هماهنگی بین تولید، حملونقل، و توزیع یه چالش بزرگه. سن-گوبن با استفاده از دادههای لحظهای، مدلهای پیشبینی، و الگوریتمهای بهینهسازی، تونسته هزینههای لجستیکی رو کاهش بده، زمان تحویل رو کوتاهتر کنه، و حتی ردپای کربنی خودش رو پایین بیاره. سن-گوبن از داده برای طراحی محصولات جدید هم استفاده میکنه. مثلاً با تحلیل دادههای محیطی و رفتاری، مصالحی طراحی میکنه که با شرایط اقلیمی خاص هر منطقه سازگار باشن. یا در حوزه شیشههای هوشمند، دادههای مربوط به نور، دما و مصرف انرژی رو برای طراحی پنجرههایی استفاده میکنه که خودشون تنظیمپذیر باشن.
در مجموع و طبق گزارشهای رسمی، بیش از 25٪ از پروژههای نوآوری سن-گوبن در سال 2024 به حوزه داده اختصاص داشته. این پروژهها شامل توسعه الگوریتمهای یادگیری ماشین برای پیشبینی تقاضا، طراحی مصالح هوشمند با قابلیت جمعآوری داده، و ایجاد داشبوردهای تحلیلی برای مشتریان صنعتی بوده.
سن-گوبن از چند مسیر مشخص داره از دادهها درآمدزایی میکنه:
افزایش بهرهوری عملیاتی: با استفاده از دادههای لحظهای، هزینههای ساخت و نگهداری زیرساختها رو تا 50٪ کاهش داده و ظرفیت اجرای پروژهها رو 250٪ افزایش داده.
کاهش ضایعات و هزینهها: ا تحلیل دادههای تولید و مصرف، تونسته ضایعات رو کاهش بده و فرایندهای تولید رو بهینه کنه.
خلق خدمات جدید برای مشتریان: ارائه ابزارهای دادهمحور برای مشتریان نهایی باعث شده سن-گوبن بتونه خدمات جانبی بفروشه، مثل مشاوره نصب، مدیریت پروژه یا حتی آموزش دیجیتال.
توسعه پلتفرمهای ابری و مقیاسپذیر: با ساخت «کارخانه پلتفرم داده» که در همه مناطق قابلاستفاده است، دادهها رو بهصورت استاندارد و امن در سراسر جهان مدیریت میکنه.
سن-گوبن بهجای تمرکز صرف روی فناوری، سه عنصر کلیدی رو با هم ترکیب کرده: فناوری، استراتژی و فرایندهای سازمانی. از یه طرف، معماری دادهای مدرن و مبتنی بر فناوری ابری ساخته؛ از طرف دیگه، فرایندهای استراتژیپردازی رو بازطراحی کرده؛ و از همه مهمتر، فرایندها و رویههای دادهمحور رو در کل سازمان جا انداخته. این یعنی هر واحد کسبوکار، خودش مسئول دادههای خودش شده و میتونه با چابکی تصمیم بگیره.
سن-گوبن نشون داده که داده فقط ابزار شرکتهای تکنولوژیک نیست. حتی یه شرکت ساختمانی با قدمت چند قرن هم میتونه با نگاه درست، داده رو به موتور خلق ارزش تبدیل کنه. این تحول نهتنها باعث افزایش سودآوری شده، بلکه موقعیت سن-گوبن رو بهعنوان رهبر نوآوری در صنعت ساختوساز تثبیت کرده.
