بارها خبر هایی را در خصوص تنبیه بدنی مدیران معلمان ناظمان و معاونان به گوش تان خورده یا خود قربانیان این شکنجه ها و تنبیه های مدارس بوده اید . شاید برای اکثریتی که این مقاله را میخوانند یک مقاله انتقادی باشد . اما درواقع این مقاله حقیقتی است که بار ها شاهد ان بوده ایم وکسانی هستند که سرپوشی بر این حادثه میگذارند.
مطابق قانون 158 قانون مجازات اسلامی
ت- اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار و مجانین که به منظور تادیب یا حفاظت آنها انجام میشود، مشروط بر اینکه اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تادیب و محافظت باشد.
در قانون مجازات اسلامی بند ت مقرر میدارد که هر گونه اقدامات تنبیهی اولیا به منظور تادیب و یا حفاظت از انها در حد متعارف باشد قابل مجازات نیست . در این ماده اقدامات والدین را به تنبیه بدنی مجاز ندانسته و قانون گذار ذکر کرده این تنبیه باید به صورت اگاه سازی فرزند باشد حال با این اوصاف کارکنان مدرسه با چه عنوانی این حق را به خود میدهند که کودکان را تنبیه کنند.
چگونه این اجازه را به انها میدهند که از نظر روحی و جسمی کودکان را مورد ازار و اذیت قرار دهند .
در ماده 82 آئین‌نامه انضباطی مدارس عنوان رسیدگی به تخلف معلمان در ان قید شده مدیر مدرسه در مصورت مواجه شدن گذارش دهد . اما وقتی مدیر مدرسه هم از تنبیه کنندگان هست . چگونه اعمال خود را گذارش میدهد به نوعی مدیران مدارس عامل تشدید کننده این تنبیه ها هستند .
با اینکه قانونگذار بار ها با عناوین مختلف تنبیه بدنی را جرم دانسته اما اموزش پرورش بار ها در حال سرپوش گذاشتن براین اعمال هست . و هر بار با این حوادث و اعمال مواجه میشویم اموزش پرورش عنوان شایعه را پیش بند و پسوند ان قرار میدهد .
بار ها به این عنوان اموزش پرورش که تنبیه دانش اموزان خط قرمز اموزش پرورش است اکتفا میکند . اما همه اینها شعاری در قالب اینکه بگویند اموزش پرورش قانونمند است بیش نیست .کوتاه کردن موی پسران در مدارس کم بود که خبر کوتاه کردن موی دانش اموزان دختر در مدارس هم اضافه شد . عکس فوق در نشانه این اعمال است که اموزش پرورش قصد تکذیب ان داشت اما وقتی کسی این عنوان به صورت واضح بیان میکند .یا منع فعالیت میدهد یا اخراج اما به طور صریح این را در نظر بگیرید که به طور کلی ابتدای شروع به کار این متخلفان به اسم معلم یا مدیر تذکرات کافی را باید به انها داد. اما فقط با این بیانیه سرو ته ماجرا را تمام میکند .
مدیر آموزش و پرورش استان خوزستان از برخورد با معاون پرورشی که مو‌های دختر دبستانی را با قیچی کوتاه کرد خبر داد و گفت: معاون پرورشی از ادامه فعالیت در مدرسه منع شده است.
به خاطر داشته باشیم که هر گونه تنبیه بدنی روحی روانی کوتاه کردن موی سر و ناخون توسط کارکنان مدارس جرم محسوب و مستلزم مجازات است .
رسیدگی به تخلف معلمان
یکی از وظایف مدیر مدرسه که در آئین‌نامه انضباطی مدارس نیز به آن اشاره شده است، توجیه همکاران مدرسه در خصوص شرایط تنبیه دانش‌آموزان است. بر اساس ماده ۸۲ آئین‌نامه، مدیر مدرسه موظف است ممنوعیت تنبیه بدنی را تذکر دهد و در صورت مشاهده‌ی تخلف، مراتب را جهت اطلاع و اقدام لازم به اداره آموزش و پرورش منطقه گزارش دهد.
در صورتی که یکی از معلمان، مربیان یا یکی از اولیای مدرسه اقدام به تنبیه بدنی یا تحقیر و توهین دانش‌آموزان کند، مدیر مدرسه موظف است گزارش این اقدام را به آموزش و پرورش منطقه اطلاع دهد، آموزش و پرورش نیز موظف با احضار فرد خاطی به تخلف وی رسیدگی و حکم مقتضی در این خصوص را صادر کند.
مطابق ماده ۷۷ آئین‌نامه انضباطی مدارس، «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است»، اما برای برخورد با تخلفات احتمالی دانش‌آموزان، قانون سلسله مراتبی را بر اساس اصول تربیتی تعیین کرده است که برای تنبیه دانش‌آموزان باید به آن توجه شود.
بر اساس ماده ۷۴ این آئین‌نامه، «قصور و سهل‌انگاری دانش آموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب میشود. مدیر، شورای مدرسه، معاونان و مربیان موظف‌اند قبل از اعمال هر گونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جستجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و نسبت به رفع آن اقدام کنند.»
همچنین تنبیه باید به گونه‌ای باشد که دارای اثر اصلاحی بوده و توجه دانش آموز را به اشتباه خود جلب و زمینه مناسب را برای ایجاد رفتار مطلوب در وی فراهم کند.
تنبیه باید متکی به یافته‌های علمی و استفاده از الگو‌های مناسب تغییر رفتار باشد تا موجب تجری دانش آموز و اصرار وی بر تکرار اشتباه نشود.
پس از طی این مراحل در صورتی که روش‌های تربیتی در دانش‌آموز موثر نباشد، در این صورت ماده ۷۶ آئین‌نامه انضباطی انواع تنبیه برای دانش‌آموزان را تعیین کرده است
انواع تنبیه بدنی و مجازات آن
تنبیه بدنی در قوانین و مقررات به دو شکل مجاز و غیر مجاز قابل بررسی شده است:
۱. تنبیه‌های مجاز در قانون برای دانش آموزان
طبق آئین‌نامه اجرایی مدارس، هنگام ثبت‌نام، باید برخی از موارد وظایف دانش آموزان در فرم ثبت‌نام ذکر شود.
اگر دانش آموزان نسبت به وظایف خود کوتاهی کنند، در واقع تخلف کرده‌اند و بعد از اینکه چاره‌جویی‌ها و راهنمایی‌های تربیتی مفید و موثر واقع نشد با رعایت تناسب به یکی از روش‌های زیر مورد تنبیه قرار می‌گیرند:
تذکر شفاهی به طور خصوصی
تذکر و اخطار شفاهی دانش آموزان کلاس مربوط
تغییر کلاس، با اطلاع، ولی دانش آموز
اخطار کتبی و اطلاع به، ولی دانش آموز
اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی اولیا دانش آموز، حداکثر برای مدت سه روز
انتقال به مدرسه‌ای دیگر
شایان ذکر است که تنبیهات بند ۱ و ۲ بر عهده معلم و مربی است و بند ۳ بر عهده مدیر و بند ۴ و ۵ پس از موافقت شورای مدرسه با مدیر است. ولی در مورد بند ۶ علاوه بر تأیید شورای مدرسه، موافقت اداره آموزش و پرورش لازم و ضروری است.
۲. تنبیه غیر مجاز
تنبیهات غیر مجاز عبارتند از تنبیه بدنی، اهانت و تعیین تکالیف درسی غیر متعارف که به لحاظ تنبیه دانش آموز صورت میگیرد. در ماده ۷۷ آئین نامه اجرایی مدارس در خصوص تنبیه بدنی آمده است: «اعمال هر گونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی به منظور تنبیه ممنوع است.»
طبق آئین‌نامه مذکور مدیر مدرسه موظف است ممنوعیت تنبیه بدنی را به اطلاع همکاران خود برساند و نیز بیان کند که در صورت تخلف معلمان از این تکلیف گزارش آن به اداره آموزش و پرورش ارائه خواهد شد. در صورت سرپیچی از این تکلیف، متناسب با اعمال و رفتار فرد متخلف حکم صادر میشود.
علاوه بر مجازات یاد شده، طبق قانون مجازات اسلامی اهانت و هتک حیثیت و… افراد، مجازات کیفری نیز خواهد داشت. منظور از توهین به کار بردن الفاظی است که موجب تخفیف و تحقیر طرف مقابل میشود. در صورتی که تنبیه بدنی موجب کبودی و شکستگی و هر گونه صدمه به دانش آموز شود، باید به وی دیه تعلق بگیرد.
