فلنج ابزاری برای اتصال انواع لوله ها، شیرآلات، پمپ ها و سایر تجهیزات، برای ایجاد یک سیستم لوله کشی خوب و محکم است.
فلنج ها باعث ایجاد دسترسی سریع تر به تجهیزات برای بازرسی، بهبود فرآیند تمیزکاری و نگهداری و حتی عیب یابی راحت تر سیستم می شوند.
این ابزارها یا به سیستم جوش و یا پیچ می شوند.
اگر لازم باشد که محلی از اتصال به خوبی مهر و موم شود، یک واشر را بین دو فلنج قرار داده و آنها را به هم پیچ می کنند.
هر یک از انواع مختلف فلنج ها در متریال های مختلفی همچون فلنج فولادی، فلنج استیل و فلنج گالوانیزه موجود و قابل عرضه هستند.
فلنج ها از مواد مختلفی همچون فولاد ضدزنگ، آلومینیوم، چدن، برنج، برنز، پلاستیک و مواد دیگری ساخته می شوند. ولی بیشترین تعداد فلنج چیست؟ از جنس استنلس استیل هستند.
گاهی فلنج ها به دلیل کاربری خاصشان، از داخل به وسیله مواد دیگری با کیفیت متفاوتی پوشانده می شوند که با جنس خوده فلنج همخوانی ندارد.
به این نوع فلنج ها “فلنج روکش شده” گفته می شود.
اینکه از چه فلنجی با چه جنسی، در ایجاد اتصال بین لوله ها استفاده شود بستگی به سیستم لوله کشی دارد.
و بهتر است جنس فلنج با جنس لوله ها یکسان انتخاب شود.
فلنج ها بسته به استفاده ای که دارند دارای اندازه های متفاوتی می باشند.
این استاندارد به این صورت است که فلنجی با نام و کاربری خاص، در هر کشوری و با هر تکنولوژی ای که ساخته شود برای استفاده در اتصالات مربوط به خودش در هر جای دنیا مناسب است.
تمامی فلنج ها دارای ابعاد استانداردی هستند.
در اینجا می خواهیم با سیزده مورد از پرکاربردترین انواع فلنج ها در صنایع مختلف آشنا شویم.
این نوع فلنج دارای یک گردنه ی طویل است که از طریق آن می تواند به لوله ها جوش داده شود.
کاربرد آن در لوله کشی هایی است که فشار و دمای آن بسیار بالا یا بسیار پایین است می باشد.
همچنین یک سیال خاص به طور متناوب در آن جریان دارد.
حالت توپی و مخروطی این فلنج باعث می شود که تنش های مکانیکی به طور یکنواخت بین لوله ها و فلنج پخش شوند.
و حتی در مواقع نشت و عیب یابی با رادیوگرافی نیز فرآیند تسهیل گردد.
نکته مهم آن است که باید ابعاد فلنج با لوله های اتصالی مطابقت داشته باشد.
فلنج های این دسته مانند دسته قبل هستند با این تفاوت که گردن آنها بلندتر است.
این فلنج ها بیشتر در کشتی ها، ستون ها و بشکه های سنگین استفاده می شوند.
این دسته از فلنج ها در هنگام اتصال به لوله ها از دو جهت جوش داده می شوند.
ابتدا از خارج و سپس از داخل حفره.
ابعاد لوله هایی که در این نوع اتصال به کار می روند همیشه از ابعاد فلنج آن کوچکتر است.
زیرا لوله باید بتواند داخل فلنج شده و در آنجا جوش بخورد.
نکته قابل تامل آن است که عمر مفید این نوع فلنج چیست؟ به نسبت فلنج های دسته شماره دو در دراز مدت کوتاه تر است.
چرا که این فلنج ها شکننده تر هستند.
در محل هایی که این فلنج ها به کار می روند لوله ها به درون آنها پیچانده شده و اغلب هیچگونه جوشکاری ای برای جلوگیری از نشت مواد وجود ندارد.
این فلنج ها تا ابعاد چهار اینچ وجود دارند.
بیشتر در سیستم های کوچک و کم فشار همراه با دمای پایین استفاده می شوند.
بیشترین کاربرد این دسته در مناطقی است که احتمال انفجار بسیار بالاست.
مانند پمپ بنزین ها و کارخانجات مستعد.
علت آن نیز خطرناک بودن فرآیند جوش دادن برای ایجاد اتصالات است.
فلنج های این دسته فقط از خارج به لوله ها جوش داده می شوند.
و لوله باید به راحتی وارد فلنج شود.
کاربرد این ابزارها برای لوله کشی های کوچکی است که فشار آنها بالاست، ولی مایعات خورنده را حمل نمی کند.
اگر مایعات خورنده باشند باعث ایجاد خوردگی در انتهای فلنج می شوند.
این فلنج ها ظاهری صاف و صیقلی دارند.
استفاده این ابزارها در اتصالات لوله های فولادی ضدزنگ یا آلیاژ نیکل بدلیل مقرون به صرفه تر بودن بسیار زیاد است.
فلنج های این دسته همانطور که از اسمشان پیداست شکاف مرکزی ندارند و اصطلاحا “کور” هستند.
پس کاربرد آن نیز برای کور کردن خطوط لوله کشی و مسدود کردن جریان مواد است.
فلنج کور به دلیل کاربرد منحصر به فردشان باید در برابر فشارهای مکانیکی به شدت مقاوم باشند.
مواد سازنده این نوع فلنج خاص می تواند فولاد کربن یا آلیاژ نیکل باشد و برای ایجاد انشعابات در ۹۰ درجه استفاده می شوند.
فلنج های این دسته به لوله ها جوش داده نمی شوند، بلکه پیچانده می شوند.
این نوع فلنج مانند دسته قبل یک نوع فلنج جعلی است که ادغامی از فلنج دسته اول و یکسری اتصالات شاخه ای است.
ولی هیچگونه جوشکاری در فرآیند تولید آن وجود ندارد.
شکل خاص این فلنج باعث کاربرد به خصوص آن برای ایجاد اتصالات ۴۵ درجه ای شده است.
این فلنج ها باعث سهولت تراز شدن سوراخ های پیچ های دو فلنج برای اتصال به یکدیگر می شوند.
این ویژگی در هنگام راه اندازی خطوط لوله کشی که قطر لوله ها بسیار زیاد است.
یا در ایجاد لوله کشی های دریایی بسیار اهمیت دارد.
فلنج های انبساطی برای افزایش ضخامت خطوطه لوله در یک نقطه خاص کاربرد دارند.
برای مثال زمانی که بخشی از لوله قرار است به یک پمپ یا کمپرسور که ورودی آن بزرگتر است وصل شود از این فلنج استفاده می شود که بسیار مقرون به صرفه است.
عملکرد فلنج های کاهنده برعکس فلنج های انبساطی می باشد.
به این صورت که با اتصال این نوع فلنج به سر یک لوله، ابعاد خروجی کوچکتر از ابعاد خوده لوله شده و امکان اتصال به پمپ یا هر تجهیزات دیگری با ورودی کوچکتر را مهیا می سازد.
منبع: فلنج چیست؟
