فیلم سینمایی دوئل
داستان فیلم ضدجنگ است. نمی دانم ضدجنگ چه معنی ای دارد. اگر معنی آن این است که جنگ را بد نشان می دهد و بدی های جنگ را می گوید و سختی ها و مصائب مردمان را در خون و آتش روایت می کند، دوئل ضد جنگ است. اما فقط همین نیست. دوئل در لایه های زیرین درام عمیق خود، روایت مظلومیت و غربت آدم هایی است که لابلای غرض ورزی ها و کینه توزی های خشک و بی منطق، آگاهانه رنج می برند و گنج می یابند. زینال در جایی به صراحت به اسکندر می گوید که فداکاری او در این دنیا قابل تقدیر نیست و فقط یک بار و آن هم در آخرت مدال می گیرد و ما عمیقا این حرف را باور می کنیم.
زینال نماینده ی جوانان بی ادعا و پاکی است که سرمایه ای بجز صداقت و شجاعت ندارند و همین سرمایه اندکشان در لحظاتی بحرانی و خطرناک، طعمه ی فرصت طلبان بی رحمی چون اسکندر می شود. در این میان، سلیمه، وجدان مردم زمانه است. وجدانی که بر اثر تزویر و نیرنگ بدکاران، از حقیقت دور مانده است (زندگی بعد از جنگ در باغ بیابانی ملک و کوزه گری) و با ورود زینال متذکر می شود و علی رغم تحجر و انعطاف ناپذیری سنتی، در نهایت با نیکان همراهی می کند. دوئل نمایش کاملی از ضعف های انسان است. حرص، طمع، خیانت، سستی، جنایت، مکر و از سوی دیگر بی خبری، جهالت، نادانی و ترس. همه ی این ها در مقابل معصومیت و مظلومیت زینال رنگ می بازند و آب، راه خویش را به سمت دریا باز می شناسد.
در انتها زینال و سلیمه به همراه فرزندانی که نسل بعد از جنگ هستند با درشکه ای چوبی می تازند تا به قطار معهود درویش برسند. قطاری که نماد و نشانه ی زمان و گذر آن و به نوعی امضای درویش در فیلم هایش است. نیکان که تازه از میدان مین و چنگال اسکندر، زخمی و خاکی، رهایی یافته اند، تازه باید بشتابند تا جایگاه خود را در زمان حال پیدا کنند. یادگار هانیه، آن دستبند عقیق، در اثر این شتاب از پایین گاری آویزان می شود و هر لحظه در شرف از دست رفتن است. نکته ای ظریف که درویش در انتها به نیکان روزگار تذکر می دهد. گویی همه ی حضور دو دقیقه ای و بی کلام هدیه تهرانی در فیلم –که حساسیت زیادی بر می انگیزد- برای این تذکر مهم و کلیدی بوده است.
