امروزه ارتقاء کیفیت عملکرد مدارس در کشور های مختلف به دغدغه ای اساسی تبدیل شده است . زیرا با توجه به تحولات گسترده و شتابان علم و فناوری ، کارکرد های مورد انتظار از مدارس دچار تغییر و دگرگونی شده است و ذینفعان برونداد های متفاوت از گذشته و متناسب با نیاز های جدید مطالبه می نمایند . بطور طبیعی پاسخگویی به این انتظارات مستلزم تامین منابع کافی و امکانات مناسب می باشد که به دلیل شرایط اقتصادی ،کاهش در آمد دولت ، شکل گیری نیاز های پیچیده و نو و برهم خوردن ترکیب اولویت ها در سطح ملی و بین المللی به رغم تلاش فراوان مدیران و مسئولین به چالشی مهم تبدیل شده است . در سال های گذشته اندیشمندان حوزه مدیریت و اقتصاد آموزش و پرورش ومدیران ارشد و سیاستگذاران نظام آموزشی جوامع مختلف برای مواجهه صحیح با این چالش راهکار های متعددی را پیشنهاد داده و یا عملیاتی کرده اند . از جمله می توان به افزایش سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی ، افزایش مشارکت بخش خصوصی در تاسیس و اداره مدارس ، جلب مشارکت اولیاء در اداره مدرسه ، کاهش هزینه های غیر ضروری( صرفه جویی) ، خودگردانی و مدیریت مبتنی بر بودجه صفر ، واگذاری به سازمان های دیگر ( مانند شهرداری ها ، شرکت ها و ...)و نظایر آن اشاره کرد .
با مراجعه به گزارش ها و تحلیل های ارائه شده در خصوص هر یک از بدیل های فوق الذکر اگر چه هر یک از این راهکار ها و روش ها هر چند ناچیز و بطور مقطعی به آموزش و پرورش کمک کرده اما هیچگاه نتوانسته بطور جدی این مشکل اساسی را کاهش داده یا بر طرف نماید . برهمین اساس عده ای از صاحب نظران و مدیران برای یافتن راه حل های مناسب و پایدار در این خصوص در یک فرایند مشارکتی اقدام به انجام پژوهش های توسعه ای نموده اند که حاصل آن پیدایش الگو هایی در مدیریت بوده که اندیشه ها ، توانایی ها ، خلاقیت ها ، مهارت ها و تجارب منابع انسانی را گران بها ترین دارایی و سرمایه دانسته و مدیریت آن را مهمترین وظیفه مدیران و مدیریت تشخیص داده است که با اتکا آن می توان بسیاری از مشکلات و مسائل را بر طرف نمود . کایزن ، مدیریت کیفیت ، مدیریت کیفیت جامع و... الگو های مدیریتی که در آن عامل انسانی برخوردار از ظرفیت بی پایان فکری و چشمه جوشان راه حل های مناسب برای مسائل پیچیده و فرا پیچیده راکلیدی ترین عامل در کسب تعالی پایدار محسوب می شود .
بر همین اساس اتکاء مدیریت آموزشگاهی نیز متاثر از تحولات علمی و تجربی در حوزه های مختلف به ویژه در رشته های گوناگون مدیریت بر توانمندی ها و مهارت های نیرو های فکری قرار دارد . مدرسه محوری ، مدارس جامعه محور ، مدارس پیشرو، مدارس یادگیرنده و ... در سایر جوامع و همچنین در ایران در راستای این تاثیرات بوده اند . در تمام الگو های جدید منابع انسانی کانون و مرکز ثقل مدارس در انجام ماموریت ها و وظایف سازمانی مدارس می باشند . زیرا نیروی انسانی است که با استفاده از امکانات و وسایل موجود ، تعامل سازنده با همکاران و محیط پیرامونی و با نگاه به آینده در جهت رشد و بهبود فرایند ها ، با اشتراک مساعی علمی –تجربی ،برنامه استراتژیک مدرسه را تنظیم و اجرا نموده و میزان تحقق آن را با نگاه واقع بینانه ارزیابی کرده و از نتایج آن در جهت بهبود مستمر بهره برداری می نماید . اینجاست که به اذعان خیلی از مدیران ، مدیریت مدرسه یعنی مدیریت منابع انسانی و تسهیل شرایط شکل گیری مسیر همراستا و جمع افزا برای مجموعه تلاش ها و اقدامات آنان در تحقق اهداف است .
هدف كلي: مهمترین و اصلی ترین هدف این برنامه ، بهبود فرایند های مديريت مدرسه به منظور ارتقاء سطح عملکرد و کیفیت آن است .
سایر اهداف :
- نهادينه سازي برنامه محوري در مديريت مدارس و توجه به فرايندهاي آن بطور نظامند و هماهنگ
- تقويت فرايند ارزيابي مستمر برنامه ها و فعاليت ها با تاكيد بر خود ارزيابي
-زمينه سازي براي بهبود سطح عملكرد مدرسه در برنامه ها ، فعاليت ها و اقدامات ( آموزش و يادگيري، فعاليت هاي مكمل و فوق برنامه و ...)
- توسعه و تقويت فرهنگ مشاركت و کارگروهی در مدرسه با بهره گیری از توانمندی های کلیه ذینفعان
گستره برنامه :
کلیه مدارس دوره ابتدايي سراسر كشور اعم از مدارس دولتي و غير دولتي مستقل شهری ، روستایی،عشايري و مجتمع های آموزشی (به غير از مدارس مجري طرح تعالي)
در اين راستا وزارت آموزش و پرورش بهبود عملکرد مدیریت آموزشگاهی را عاملی مهم در ارتقاء کیفیت آموزش وپرورش دانسته و آن را به عنوان یکی از سیاست های بهبود کیفیت اعلام کرده است . الگوی تعالی مدیریت مدرسه که توسط مدیران و کارشناسان ارشد آموزش و پرورش براي عملياتي کردن این سیاست طراحی گردیده است ، هم اكنون در تعداد2378 واحد آموزشي ابتدايي در حال اجرا مي باشد. اميد است با اجراي محدود اين برنامه ،ظرفيت ها،مزيت ها و مشكلات احتمالي شناسايي شده و بتواند تجربه ي آزمون شده اي را در اختيار ساير مديران قرار دهد.اما از آنجا كه اين طرح در 5 درصد مدارس اجرا مي شود ، ضرورت دارد در خصوص چگونگي انجام كار ها و فعاليت هاي ساير مدارس دوره ابتدايي تجديد نظرشده ، با رويكرد باز مهندسي نسبت به بهبود ،اصلاح و تقويت فرآيند هاي اثر بخش در كيفيت مديريت آموزشگاهي اقدام شود .
اگر چه آموزش و پرورش در شكل گيري و پيشرفت تغييرات وتحولات علمی ، فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی نقش انكار ناپذيري دارد ،اما خود نیز از اين تحولات متاثر شده و براي حفظ نقش ممتاز و بي بديل نيازمند تحول مي باشد.آنچنان كه در سند تحول بنيادين براي تحول متوازن ، پايدار و متناسب با نيازها ، مجموعه مولفه هاي اصلي نظام آموزشی به صورت نظام گرا ، تحت عنوان زير نظام ها ی"برنامه درسي ، تربيت معلم و تامين منابع انساني ،راهبري و مديريت ،تامين و تخصيص منابع مالي ، تامين فضا، تجهيزات و فن آوري ،پژوهش و ارزشيابي " مورد توجه قرار گرفته است.
زير نظام مديريت و رهبري در سطوح مختلف آموزش وپرورش همواره و به انحاء روش هاي مختلف مورد توجه بوده است ، زیرا اين زير نظام مسئولیت راهبري و مديريت ساير زير نظام ها را بر عهده دارد .مديريت مدارس سطحی از مدیریت و رهبری است که ، براي هدايت برنامه ها ، فعاليت ها و تلاش هاي جمعي در جهت آرمانها ، اهداف ، راهبردها و سياست هاي آموزش و پرورش تلاش مي نمايد. در صورتيكه مديريت مدارس نقش و وظيفه خود را در هدايت فرایند های آموزشي و پرورشي به درستي ايفا نمايند ، مدرسه به کانون تربیت محله تبدیل شده و شرایط برای تحقق اهداف آموزش و پرورش فراهم می شود .
در اين راستا ، بهبود و ارتقاء فرايندهای برنامه ریزی ،آموزش و یادگیری ، فعالیت های پرورشی ، تربیت بدنی و سلامت ، مشارکت دادن ذینفعان در امور مدرسه و ارزيا بي كه در سند تحول بنیادین نيز با عباراتي همچون : رويكرد مديريتي نقد پذير و مشاركت جو ، تعامل اثر بخش با محيط پيراموني ، خود ارزيابي ،مسؤول و پاسخگو نسبت به نظارت و ارزيابي بيروني، گسترش و تعميق فرهنگ پژوهش و ارزشيابي ،خلاقيت و نوآوري و... به آنها توجه شده است ،ضروری می باشد .
بدین منظورمجموعه "راهنماي بهبود مديريت مدارس ابتدايي" با هدف کمک به مدیران در ارتقاء عملکرد مدارس و توسعه شرایط تحقق اهداف آموزش و پرورش دوره ابتدایی تنظیم شده است .
مديريت و مديريت آموزشي
موفقيت هر نهاد یا سازمانی تاحدودزيادي به كارايي و اثر بخشي مديريت و رهبری آن بستگي دارد . سازمانهای آموزشی از جمله نظام های اجتماعی هستند که مسئولیت دارند از طریق تعامل سازنده با محیط پیرامونی و بهره گیری از منابع انسانی ، مادی و مالی زمینه تربیت دانش اموزان را فراهم نمایند . مدیریت این سازمان ها به دلیل حساسیت و ظرافت فرایند تربیت از پیچیدگی بیشتری در مقایسه با سایر مدیریت ها برخوردار است . بنا براین نقش مدیریت در تحقق اهداف نظام های آموزشی ممتاز و بی بدیل می باشد .
نشانگر:آماره اي است در باره نظام آموزشي كه وضعيت يك يا چند عامل را آشكار مي كند . به عنوان مثال مي توان نمره هاي يك آزمون،عملكرد دانش آموزان در سطح منطقه ،تعداد دانش آموزان در هر كلاس و... را به عنوان نشانگر استفاده كرد .
وضعيت موجود: وضعيتي كه از تحليل عملكرد مدرسه در مردادماه قبل از شروع سال تحصيلي توسط مدير مدرسه با مشاركت ساير عوامل انساني انجام مي شود.
وضعيت مورد انتظار : هدفگذاري كه مدرسه براي دستيابي به آن به صورت عدد،درصدو يا عبارت انجام مي دهد .
نتايج دستاوردها : نتايجي كه مدرسه در پايان يك سال تحصيلي با اجراي روش هاي پيش بيني شده به آنها دست يافته است .
برنامه ریزی:
فرایند منظم شناسائی محدوديت ها و نیازهای برآورده نشده،بررسی منابع موجود برای برآوردن این نیازها،تعیین اولویت اهداف بطور واقع بینانه و عملی.
عبارت است از تعيين اهداف وتدارک فعاليتها ، امکانات ووسايل براي تحقق اهداف لذا داشتن طرح وبرنامه کار هفتگي ، ماهانه وسالانه از وظايف مهم يک مدير موفق آموزشي است .
طراحي و نقشه كشيدن براي نيل به هدف ها و تفكر قبل از عمل است .
آموزش ويادگيري:
آموزش و يادگيري عبارت است از پيش بيني برنامه هاو فعاليت هاي مناسب يادگيري و ايجاد شرايط به منظور اشتغال دانش آموزان در آن برنامه ها و فعاليت ها به گونه اي كه تعييرات مورد نظر براساس اهداف ،برنامه هاي درسي و محتواهاي يادگيري در رفتارآنان ايجاد شده و به توسعه توانمندي و ظرفيت هاي شناختي ،نگرشي و مهارتي منجر گردد.
فعاليت هاي فوق برنامه :
مجموعه فعايت هاي سازمان يافته و پيش بيني شده اي كه افزون بر برنامه هاي رسمي آموزش وپرورش به منظور تعميق و گسترش يادگيري ، رشد ، تعالي و شكوفايي استعدادها ، خلاقيت ها و بالاخره مشاركت آزادانه دانش اموزان داوطلب در فعاليت هاي اجتماعي و امادگي آنها براي ورود به زندگي مسالمت آميز اجتماعي ،تحت نظر مسئولان مدارس ، در داخل و خارج از مدرسه ارائه مي شود.
فعاليت هاي مكمل:
فعاليت هايي است كه به منظور غناي فرايند ياددهي و يادگيري ، همراستا با محتوای كتابهاي درسي توسط معلم يا مربي پيش بيني مي شود تا فرصت هاي يادگيري بهتر متناسب با نیازها و اقتضائات مدرسه و کلاس برای تحقق اهداف آموزش و پرورش در ساحت های مختلف تعلیم وتربیت براي دانش آموزان فراهم گردد .
در خصوص فعاليت هاي مذكور آئين نامه مصوب جلسه 620مورخ 3/2/77مبني بر ارائه خدمات آموزشي و پرورشي فوق برنامه در مدارس دولتي مورد تأكيد است .
مشاركت: درگيركردن و دخالت دادن تمامی منابع انسانی مدرسه از نظر ذهني ،عاطفي و عملي در تصميم گيريها و واگذاری مسئوليت به آنان در انجام امور و همچنین زمینه سازی برای تعامل سازنده اولیاء ، مردم و سازمان ها در پیشبرد اهداف.
نظارت :
فرایند بررسی میزان انطباق عملکرد با اهداف و شاخص های پیش بینی شده در برنامه ها و فعالیت ها و ارائه بازخورد های توانمند ساز در جهت بهبود امور.
ارزیابی:
فرايند گردآوري،تركيب و تفسير اطلاعات براي سنجش و اندازه گيري رفتار و عملكرد درون سازماني افراد، بر اساس ملاك ها ، ضوابط و استانداردهاي از قبل پيش بيني شده و مقايسه نتايج حاصل از آن با ماموريت ها يا وظايف و تحليل آثار اجراي برنامه ها به منظور شناسایی مشکلات ، بهبود فرايند ها ، ارتقاء کیفیت فعالیت ها و... انجام می شود .
ماموریت و وظایف مدارس در تحقق اهداف آموزش و پرورش بر اساس فرایند های مشخصی انجام می گیرد . البته تقسیم بند یهای مختلفی از این فرایند ها به عمل آمده که بیشتر از جهت میزان تاکید نسبت به بعضی از آن هاست . آنچه در این برنامه موردنظر می باشد مجموعه فرایند هایی است كه مدارس با انجام آن ها زمینه های آموزش و یادگیری را برای دانش آموزان فراهم می نمایند . این فرایند ها عبارتند از :
الف- برنامه ریزی (تدوين برنامه سالانه و عملياتي مدرسه، در چارچوب ا هدا ف و سیاست های آموزش و پرورش با رعايت گام هاي جدول شماره (1) )
ب- آموزش ويادگيري:. (طراحی آموزشی معلمان ، اجرای طرح های آموزشی در کلاس ، بكارگيري روشهاي فعال وخلاق درتدريس ، مدیریت کلاس ، توليد كارافزاهاي آموزشي ، جلسات گروه هاي درسي/پایه ...)
ج- فعاليت هاي مكمل ، فوق برنامه و برنامه هاي پرورشي:
فعاليت هاي فوق برنامه : ( مناسبت هاي دینی ، مذهبی، ملی، ورزشی، فرهنگی ، فعالیت های اجتماعی ،علمی،اردوها و...)
فعاليت هاي مكمل:(پروژه های علمی ، گردش علمي ، بیان قصه ، اجرای نمایش ، دست ورزی ها و ...)
در خصوص فعاليت هاي مذكور آئين نامه مصوب جلسه 620مورخ 3/2/77مبني بر ارائه خدمات آموزشي و پرورشي فوق برنامه در مدارس دولتي مورد تأكيد است .
د- مشاركت همكاران، اولياء ،دانش آموزان و...(انجمن اولیا ومربیان ، شورای مدرسه ، شورای معلمان ، گروه های درسی ، گروه های پژوهشی ، شورای دانش آموزان ، انجمن های دانش آموزی ، انجمن های علمی معلمان ، موسسات مردم نهاد ، حمایت های نهادهای محلی دولتی و خصوصی و.. )
ه- سلامت ، تربيت بدني و ايمني مدرسه( مدیریت بوفه و تغذیه جهت حفظ سلامتی ، نظافت ساختمان و سرویس های بهداشتی ، مراقبت های لازم برای سلامتی جسمی ، ایمنی راه پله ها ، ایمنی فضای حیاط مدرسه ، ایاب و ذهاب دانش آموزان ، نظارت بر ورود و خروج افراد، وسایل آموزشی متناسب با سن دانش آموزان ، فضای کلاس ، مسابقات ورزشي و...)
و-اداري و مالي مدرسه
اداري: )نظارت بر حسن اجراي بخشنامه ها،پاسخگويي به موقع نامه ها ،بايگاني مطلوب اسناد ،تنظيم صحيح دفاتر،تشكيل پرونده كاركنان،ارزشيابي سالانه همكاران و...(
مالي:) استفاده از سامانه اموال وامور مالي،واريز كمك ها ي مردمي به حساب مدرسه،وضعيت ثبت اسناد و دفاترمالي،ارائه عملكرد مالي مدرسه به اولياء و...(
ز-نظارت و ارزیابی:
نظارت : ( مشاهده عملکرد مدرسه ، بررسی گزارش ها تدوین شده ، بررسی خود ارزیابی ها ، دادن بازخورد جهت اصلاح و بهبود و...)
ارزیابی: (هدایت همکاران در جهت خود ارزیابی ، تکمیل نمون برگ میزان پیشرفت کار ، تعیین بازه های زمانی ارائه گزارش خود ارزیابی ، بررسی نتایج خود ارزیابی و تحلیل و جمع بندی آنها ، تعیین پیشرفت ها و ضعف ها ، تعیین گام ها و فعالیت های بعدی برای تقویت و اصلاح برنامه ها ، تدوین گزارش نهایی از وضعیت اجرای برنامه ، ارائه گزارش به مسئولین عندالزوم و...)
جدول شماره(1 ):گام هاي تدوين برنامه سالانه و عملياتي
گام
عنوان فعاليت
مصداق ها و مثالها
اول
تحلیل دقیق از وضعیت مدرسه
عملکرد تحصیلی-تربيتي دانش آموزان، وضعیت نیروی انسانی ، وضعیت مشاركت اولیاء ، امکانات و تجهیزات ، ظرفیت های محیط پیرامونی ، آمار دانش آموزان ، ،وضعيت فرهنگي اولياءو......
دوم
تعیین نیازهاو اولویت های مدرسه در حوزه هاي مختلف
بهبود وضعیت پيشرفت تحصيلي دانش آموزان ، تقویت روحیه کار گروهی در دانش آموزان، توانمند سازی معلمان در طراحی آموزشی ؛ ارتقاء آگاهی اولیا نسبت به ضرورت مشارکت آنان در امور مدرسه ،شناسايي دانش آموزان بازمانده از تحصيل،جذب دانش آموزان لازم التعليم، افزايش وضعيت ايمني و فيزيكي مدرسه ،جلب مشاركت نهاد ها و مؤسسات پيراموني ،ارتقاء سطح بهداشت و روان دانش آموزان و...
سوم
تدوین اهداف واقعی و قابل اجرا مبتنی بر نیازها و اولویت ها
ارتقاء عملكرد تحصيلي دانش آموزان در دروس مختلف،ارتقاء مهارتهاي حرفه اي معلمان ، ارتقاء شناخت اولياء بسبت به نقش و اهميت مشاركت آنان در امور مدرسه ، هوشمند سازي كلاسها ،افزايش جلب مشاركت خيرين محل در خصوص حمايت از فعاليت هاي مدرسه ، توسعه مشاركت دانش آموزان در فعاليت هاي فوق برنامه و تشكل هاي دانش آموزي ، كاهش مشكلات تربيتي دانش آموزان و...
چهارم
تعیین مسئول برای انجام فعالیت ها
تعيين مسئول براي پيگيري كلاسهاي تقويتي ،تعيين مسئول برگزاری کارگاه آموزشی برای معلمان معاون آموزشی ، تعيين مسئول برگزاری آموزش خانواده ، تعيين مسئول آموزش و نظارت بر استفاده از تجهيزات هوشمند ، تعيين مسئول برگزاري جلسات مجمع ،تعيين مسئول فعاليت هاي فوق برنامه دانش آموزي و...
پنجم
پيش بيني اقدامات و شیوه های مناسب اجرایی
تشكيل كلاس هاي فوق برنامه برای جبران و تقویت بنیه علمی دانش اموزان با هماهنگی اولیاء ، برگزاری کارگاه عملی در شورای معلمان ،دعوت از مدرسین آموزش خانواده ، استفاده از خودياري اولياء در خريدتجهيز ات هوشمند، ارائه گزارش به موقع از اقدامات انجام شده بر اساس کمک های اولیاء و خيرين ....
ششم
تأمين منابع ،وسایل، تجهیزات و امکانات مورد نیاز
تامین وسایل متناسب با کار کارگاهی ؛ تامين اساتيد مجرب براي اموزش معلمان، آماده سازی فضای مناسب برای آموزش اولیاء، تامين وسايل هوشمند با تأكيد بر كلاس ششم ابتدايي،تامين فضا مناسب براي برگزاري جلسات مجمع عمومي ، تامين فضاي پرورشي جهت انجام فعاليت هاي دانش آموزي و...
هفتم
پيش بيني زمان اجرا
تاريخ برگزاري كلاسهاي تقويتي، تاریخ کارگاه های آموزشی ،تاريخ برگزاري كلاسهاي آموزش خانواده ، تاریخ ارائه گزارش به اولیاء ، تاريخ برگزاري مسابقات فرهنگي وهنري و...
هشتم
تنظیم چارچوب مشخص برای ارزیابی فعاليت هاي انجام شده
ابزار ارزيابي ،زمان های ارزیابی ، نحوه ارزیابی و جمع آوری اطلاعات و تحلیل نتایج ارزیابی استفاده از نتایج ارزیابی در تنظیم برنامه جدید و بهبود مستمر فعالیت هاو..
تقويم اجرايي ذيل براي كمك به مديران در استفاده مطلوب در زمان و هدايت فعاليت هاي پيش بيني شده در بخش هاي برنامه ريزي ، اجرا ، ارزيابي و بهبود مستمر فعاليت ها ي ويژه اين طرح پيشنهاد گرديده است.
نكته: تقويم اجرايي ذيل با تقويم زمانبندي يا همان تقويم اجرايي مرسوم در مدارس متفاوت بوده و صرفا براي تقويت اجراي فعاليت هاي اين طرح تهيه شده است.
تقويم اجرايي بهبود فرايند مديريت مدرسه
تشكيل جلسه شوراي مدرسه و بررسي و تحليل عملكرد مدرسه(پيشرفت ها ،موفقيت هاو نقاط قابل بهبود از قبيل :وضعيت تحصيلي -تربيتي دانش آموزان،جذب مشاركت هاي مردم و والدين ،كيفيت عملكرد شوراها،بهينه سازي تجهيزات و فضاي آموزشي،سطح تعامل مدرسه با محيط پيراموني و نهادها و...) به منظورشناخت كامل وضعيت مدرسه و استفاده از نتايج آن در تنظيم برنامه براي سال تحصيلي جديد
طرا حي و تنظيم برنامه عملياتي مدرسه با استفاده از نتايج تحليل انجام شده درچارچوب اهداف وسياست ها ي آموزش و پرورش بامشاركت عوامل انساني در همه ابعاد( آموزش ويادگيري، فعاليت هاي مكمل ، فوق برنامه و برنامه هاي پرورشي،تعامل سازنده با محيط پيراموني و...) بر اساس اولويتهاي تعيين گرديده .
تبيين برنامه درانجمن عمومي اوليا،شوراي مدرسه وشوراي معلمان براي كاركنان،اولياء و دانش آموزان(متناسب بادرك آنان) با هدف همسويي و وفاق جمعي در خصوص تحقق اهداف
تنظيم برنامه و جدول زمانبندي ارزيابي مستمر انجام فعاليت ها و اقدامات با مشاركت عوامل انساني مدرسه
ابلاغ مسؤوليت و وظايف هر يك از كاركنان در ارتباط با فعاليت ها و اقدامات برنامه سالانه
اهتمام جدي مديردر اجراي فعاليت ها و اقدامات پيش بيني شده در بازه ي زماني تعيين شده و الزام به پايبندي اجرا
انجام خود ارزيابي توسط مسؤول اجراي فعاليت ها و اقدامات پيش بيني شده در برنامه با مشورت مدير مدرسه(مسؤولين بند5) به منظورشناسايي پيشرفت ها و ضعف ها وارائه بازخورد به مدير
بنا به تشخيص مدير، تشكيل جلسه با مسؤولين هر فعاليت به منظور بررسي نتايج خود ارزيابي ها جهت اتخاذ تدابير متناسب با پيشرفت ها و ضعف ها (حداقل هر دو ماه يكبار)
تشكيل منظم جلسات شوراي معلمان و شوراي مدرسه ببه منظور اصلاح مستمر با همفكري عوامل انساني ،امكانات و شرايط مدرسه
تحصیلی -تربيتي( افت و رشد ) دانش آموزان وآسيب هاي اجتماعي احتمالي توسط مدير به كمك مجموعه عوامل انساني حداقل سه بار در طول سال تحصيلي جهت اتخاذ تدابير متناسب با پيشرفت ها و ضعف ها
بررسي ،تحليل وارزيابي پايان سال و تنظيم گزارش به مسوولين ذيربط و بهره گيري از نتايج به منظور تنظيم و تدوين برنامه سال آينده
نمونه فرم پيشنهادي براي تدوين برنامه عملكردي سالانه مدرسه
از آنجا كه مجموعه "راهنماي مدير در تسهيل مديريت مدرسه "با رويكرد تقویت مديريت آموزشگاهي تدوين گرديده و هدف آن کمک به مدیران مدارس در انجام وظايف و رهبری آموزشی می باشد و مهمترین وظیفه تنظیم برنامه سالانه است نمونه ای از چارچوب های مرسوم در این خصوص که با اهداف این مجموعه تناسب بیشتری دارد پیشنهاد و ارائه می شود.
نكته:موارد درج شده در اين نمونه فرم فرضي بوده و به عنوان مثال تعريف شده است.مديران محترم مي توانند از نمونه ها و الگوهاي ديگر برنامه سالانه متناسب با نياز مدرسه استفاده نمايند.
جدول شماره (3):نمونه فرم پيشنهادي برنامه سالانه مدرسه
عنوان فرايند: توسعه مشاركت اولياء در امور مدرسه
اهداف
فعاليت ها و اقدامات(شيوه هاي اجرايي )
نشانگر(واحدشاخص)
وضعيت موجود
وضعيت مورد انتظار
گستره اجرا
زمان اجرا
ميزان اعتبار
مسئول اجرا
نتايج و دستاوردها(درصد تحقق)
1-بهره گيري از توان فكري و مهارتهاي اولياء جهت ارتقاء امور آموزشي ، پرورشي ، تجهيزات و تعميرات و...
2-صرفه جويي در هزينه ها با افزايش مشاركت اولياء
3-ايجاد بسترلازم جهت هماهنگي و همفكري مطلوب با اولياء
شناسايي ظرفيت ها وتوانمندهاي اولياء و تشكيل بانك اطلاعاتي
تشكيل و برگزاري هدفمند و منظم مجمع عمومي اولياء
دعوت از اولياء براي همكاري و حضور حداكثري در فعاليت هاي مدرسه و تشكيل كميته هاي تخصصي با حضور انان
پاسخگويي شايسته به اولياء و برقراري ارتباط صميمانه با آنان
سطح كيفي
خوب
عالي
كليه اولياء
مهر الي خرداد
كليه كاركنان
ارزيابي و نتايج (شاخص ها و شيوه ها)
خود ارزيابي
مسؤول هراقدام يا مجموعه اي از اقدامات پیش بینی شده در برنامه سالانه ، برای رصد فعالیت ها و حصول اطمینان از حرکت در مسیر تعیین شده ، ملزم است در بازه ي زماني توافق شده با مدير مدرسه، نسبت به ارزيابي وظيفه يا تكليفي كه به عهده وي گذاشته شده است اقدام نمايد. بدین منظور نمون برگ زیر برای کمک به انجام این مهم تنظیم گردیده است . این نمون برگ توسط فرد مسؤول تكميل و در صورت لزوم به تشخیص مدیر مدرسه و با هماهنگی وی ، با برگزاری جلسه ای پیرامون وضعیت انجام اقدام یا اقدامات بحث و گفتگو به عمل می آید . در این تعامل چهره به چهره بازخورد های لازم برای بهبود و یا اصلاح ارائه می شود . چنانچه ميزان پيشرفت در انجام هر اقدام درسطوح ضعيف و انجام نشده قرار گيرد راهكار هاي پيشنهادي ارائه مي گردد . در غير اين صورت نيازي به ارائه پيشنهادي نمي باشد.
جدول شماره (4): نمونه فرم پيشنهادي خود ارزيابي بهبود فرايند هاي مديريت مدرسه
سال تحصيلي ....
عنوان فرآيند: توسعه مشاركت اولياء در امور مدرسه
مسؤول پيگيري فعاليت (اقدام) : مدير
رديف
فعاليت
ميزان پيشرفت در انجام اقدام مورد نظر
موانع و مشكلات اجرا
راهكارهاي پيشنهادي
بسيارخوب
خوب
متوسط
ضعیف
انجام نشده
شناسايي ظرفيتها وتوانمندهاي اولياءو تشكيل بانك اطلاعاتي
تکمیل ناقص فرم اطلاعات توسط اولياء
توزيع مجدد فرم هاي ناقص در جلسه اولياء جهت تكميل شدن
تشكيل و برگزاري هدفمند و منظم مجمع عمومي اولياء
عدم حضور برخي از اولياء
تغييرزمان جلسه
پاسخگويي شايسته به اولياء و برقراري ارتباط صميمانه با آنان
برای اینکه مدیریت مدرسه برنامه ها ، فعالیت ها و اقدامات را در جهت انجام ماموریت و بهبود و ارتقاء فرایند های ذکر شده هدایت نماید ، تعیین شاخص ها و معیار ها جهت ارزیابی میزان دستیابی به اهداف ضروری است . بدین منظور برای هر یک از فرایند ها شاخص هایی(فعاليت ها ) به شرح جدول زير تعیین شده است كه مي تواند مدير مدرسه را در برنامه ريزي ،واگذاري مسؤووليت ها به ديگران، خود ارزيابي ها و در نهايت بررسي عملكردسالانه كمك نمايد.همچنين ارزيابان بيروني نيز به كمك اين شاخص ها عملكرد مدرسه را ارزيابي مي كنند . در تدوين این شاخص ها، اسناد تحولی ، مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش ، آئين نامه ها ،دستورالعمل ها و شيوه نامه هاي معاونت ها، كاركردها و ماموريت هاي اصلی مدرسه و رویکرد معاونت آموزش ابتدايي( اعتماد به توانمندی منابع انسانی و تقویت خود باوری آنان در تدبیر امور ) در مدیریت مدارس ، 7 فرایند اصلی : تدوين برنامه عمل ، مشاركت( نيروي انساني ، دانش آموزي، اوليا ء و نهادها)، مدیریت نظام آموزش و يادگيري ،نظارت و ارزيابي، فعاليت هاي مكمل ، فوق برنامه و برنامه هاي پرورشي و سلامت – تربيت بدني و ایمنی، اداري و مالي و خلاقيت مورد توجه و تاكيد قرار گرفته است . ليكن مديران مي توانند متناسب با شرایط ، اقتضائات و نياز های مدرسه تحت مدیریت ، ملاک ها و فعالیت هایی را كه در این جدول پیش بینی نشده است ، اضافه نمایند.
الف- برنامه محوري
1-طراحي و تدوين برنامه ي سالانه جامع ، واقع بینانه و اجرایی ( امتياز اين ملاك با ضريب 3 محاسبه مي شود)
تحلیل دقیق از وضعیت مدرسه(منابع انساني ،منابع مادي ،وضعيت تحصيلي-تربيتي دانش آموزان،مشاركت و..) ،تعیین نیازهاو اولویت های مدرسه،تدوین اهداف واقعی و قابل اجرا، تعيين وضع موردانتظار،مشاركت كاركنان در تدوين برنامه با بررسي مستندات و...
2-طلاع رساني به كاركنان و دانش آموزان از استراتژي ها و برنامه سالانه ي مدرسه
مشاهده مستندات نحوه توجيه و اطلاع رساني به كاركنان ، گفتگوبا دانش آموزان در خصوص ميزان آگاهي آنان از برنامه ها و...
3-تعيين وظایف و مسئولیت هر یک از عوامل انسانی به صورت رسمی و مکتوب
مشاهده صورت جلسات مربوطه به تعيين وظايف هر يك از مسؤولين فعاليت ها و..
4-تنظيم چهارچوب مشخص ارزيابي
-مشاهده جدول زمانبندي نظارت و ارزيابي فعاليت ها
-بررسي تعداد خود ارزيابي هاي انجام شده توسط مسئولين فعاليت ها
- بررسي اسناد مربوط به نحوه پيگيري چالش ها و مشكلات اعلام شده در خود ارزيابي ها و ...
1- زمینه سازی برای انجام مطالعات پژوهشي نظيراقدام پژوهي ، درس پژوهي و...
-بررسي اسناد تشكيل گروه درس پژوهی
- بررسي اسناد برگزاري جلسات آموزشي براي گروههاي درس پژوه
-شناسايي موضوعات مهم براي اقدام پژوهي با مشاركت ساير كاركنان
-مشاهده روش هاي اطلاع رساني دستاوردهاي مطالعات پژوهشي انجام شده به كاركنان (مانند :تراكت،پنفليد ،سايت و..)و.......
2-مشارکت دانش آموزان در انجام پروژه هاي علمي
-مشاهده اعلام برنامه هاي علمي – پژوهشي از روش هاي متناسب با امكات و شرايط مدرسه
- مشاهده مطالب و پيام هاي مناسب ترغيبي در موقعيت هاي مناسب
- بررسي اسناد برگزاري جلسات جشنواره
-ميزان مشاركت دانش آموزان در انجام پروژه ها و.....
3-ايجاد شرايط استفاده از ظرفيت ديگر محيط هاي يادگيري
گفتگو با دانش آموزان در خصوص برگزاري اردو و بازديد از مراكز علمي ، تحقيقاتي و مدارس موفق، مشاهده مستندات موجود ، تعداد اردوها ، مجوز برگزاري اردو ، گزارش تصويري اردو و ...
4-تشكيل جلسات گروه هاي پايه اي در مدرسه به منظور هم انديشي و تبادل تجربه
بررسي صورت جلسات مربوطه ، جدول زمانبندي تشكيل جلسات ،كيفيت مصوبات جلسات،پيامد ها و نتايج جلسات و ...
5-حضور فعال كاركنان و دانش آموزان در جشنواره ها ، مسابقات علمي و فعاليت هاي علمي
بررسي ليست اسامي شركت كنندگان ، معرفي نامه اداري ،
-بررسي مستندات مربوط به شيوه ها و راهكارهاي ترغيب و تشويق كاركنان و دانش اموزان جهت شركت در فعاليت هاي علمي و ...
6-فراهم نمودن تجهيزات و ابزار آموزشي، پرورشي و ورزشي لازم در فرايند ياددهي – يادگيري متناسب با سطح مدرسه
-بررسي اقدامات براي تأمين تجهيزات
- مشاهده وسايل و امكانات مورد نياز نماز خانه
و..
7-بهره گيري معلمان از طرح درس هاي سالانه و روزانه ( امتياز اين ملاك با ضريب 2 محاسبه مي شود)
مشاهده طرح درس ها و نحوه اجراي آن در كلاس، ميزان انطباق دروس داده شده با طرح درس و ...
8-بكارگيري روش هاي فعال و خلاق در فرايند ياددهي و يادگيري
مشاهده مستقيم وبررسي ميزان تسلط معلمان در تدريس ، ثبت روش ها در دفتر ، انطباق با طرح درس ، پرسش از دانش آموزان ، گفتگو با معلمان و ...
9-استفاده حداكثري از فناوري اطلاعات و ارتباطات در فرايند ياددهي و يادگيري توسط كاركنان
مشاهده چگونگي استفاده از فناوري ، ميزان تسلط معلمان بر فناوري
-مشاهده ثبت فعاليت هاي مربوطه و ...
10-توليدابزار آموزشي و محتوا توسط كاركنان و دانش آموزان (دست سازه ها ، پاور پوئينت و ...)
مشاهده تعداد محتواهاي توليد شده – كيفيت محتواي توليد شده ، ميزان استفاده از محتواي توليدي ، برگزاري نمايشگاه مربوطه ، گزارش تصويري و ...
11-شناسايي دانش آموزان در معرض افت تحصيلي و تلاش در رفع مشكل آنها
-پيش بيني تكاليف ويژه براي دانش آموزان
-پيشنهادات براي رفع كاستي ها و ضعف ها
-برنامه هاي تكميلي و جبراني
و....
12-وضعيت پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
مشاهده نمودارها واطلاعات مربوط به دضعيت تحصيلي دانش آموزان و مقايسه با سال هاي قبل.
3-برگزاري جلسات آموزشي با محوريت مباحث علمي ، حرفه اي ، تربيتي ، ديني و ... براي كليه كاركنان
14-و...
مشاهده ودريافت صورت جلسات مربوطه ، گزارش تصويري ، خروجي جلسه و ...
1-شناسايي دانش آموزان در معرض مشكلات تربيتي و ارجاع آنها به مراجع ذيربط
-مشاهده پوشه مشخص براي ثبت اطلاعات اين گروه دانش آموزان
- معرفي افراد به مراجع ذيصلاح
- اقدامات اصلاحي
و...
مشاهده ملزومات بهداشتي از قبيل سطل هاي زباله سالم و..
-تفكيك آبخوري ها از سرويس بهداشتي ، پاكيزگي مدرسه و ...
3-حضور فعال كاركنان و دانش آموزان در جشنواره ها و مسابقات فرهنگي ،، هنري ، ورزشي و ...
مشاهده و دريافت ليست اسامي شركت كنندگان ، معرفي نامه اداري ، شيوه ها و راهكارهاي ترغيب و تشويق كاركنان و دانش اموزان جهت شركت در مسابقات و ...
4-ميزان رعايت نكات استاندارد در پايگاه تغذيه سالم
-مشاهده پاكيزگي پايگاه ، عرضه مواد غذايي استاندارد ومورد تاييد
- قرارداد مالي در صورت اجاره
-مشاهده كارت بهداشت فروشنده و ...
5-توجه به نكات ايمني در مدرسه
مشاهده جعبه كمك هاي اوليه ، كپسول آتش نشاني ، پريزها ، شناسايي نقاط امن مدرسه و معرفي به دانش آموزان ،حفاظ براي پله و پنجره ، ايمن بودن وسايل ورزشي و ...
6-زيبا سازي و نشاط فضاي فيزيكي مدرسه
مشاهده توسعه فضاي سبز بر اساس ظرفيت مدرسه ، رنگ آميزي مناسب و شاد در و ديوارها ، آراستگي در نصب تابلوها ، پوسترها و ...
7-تربيت بدني و ورزش مدرسه
مشاهده خط كشي زمين هاي ورزشي ، تجهيزات ورزشي ، تشكيل كانون هاي ورزشي درون مدرسه
-بررسي اقدامات در خصوص وضعيت اسكلتي و قامتي دانش آموزان و ارجاع آنها به مراجع ذيصلاح ...
8-فعاليت هاي فوق برنامه وپرورشي
دريافت مستندات: در خصوص برگزاري نماز جماعت، شعار نويسي ، سالم و نوبودن پرچم ، برگزاري اردوها ، ميزان استقبال از فعاليت هاي پرورشي و ...
-9مراسم آغازين مدرسه
دريافت مستندات برنامه مراسم آغازين ، ميزان مشاركت دانش آموزان در اجراي مراسم آغازين ، تنوع و محتواي مراسم و ...
10-پيش گيري ازآسيب هاي اجتماعي
-مشاهده و دريافت مستندات محتواي آموزشي و فرهنگي كاربردي
- بررسي مستندات برگزاري نمايشگاه و جشنواره ، برگزاري كلاس هاي آموزشي خود مراقبتي ، مهارتهاي زندگي و ...
11-ارتقاء سطح دانش اولياء
12- و...
-مشاهده و دريافت مستندات مربوط به چگونگي تعيين سرفصل هاي اموزشي ، تعداد جلسات برگزار شده ، كيفيت اجرا
بررسي مستندات ميزان رضايت و استقبال اولياء از برگزاري جلسات و...
1-مشاركت دانش آموزان در انجام امور مدرسه
ميزان مشاركت دانش آموزان، صورت جلسات مربوطه ، مستندات ثبت فعاليت هاي شوراي دانش آموزي ، تشكلات ، انتظامات ، مديريت بوفه و ...
2-شناسايي ظرفيت و توانمندي هاي اولياء و تشكيل بانك اطلاعاتي
گفتگو و دريافت مستندات ميزان بهره گيري از توان فكري و مهارتي اولياء جهت امور تحصيلي و تربيتي ، ثبت بانك اطلاعاتي ، صورت جلسات مربوطه ، ثبت توانمندي اولياء ، كمك هاي مردمي و...
3-جذب مشاركت هاي داوطلبانه و بهره گيري ازظرفيت هاي برون سازماني در تامين نيازهاي مدرسه
بررسي مستندات در خصوص بهره گيري ازموسسات مردم نهاد ، حمایت های نهادهای محلی دولتی و خصوصی اعم از مالي و غير مالي ،گفتگو و دريافت ليست ميزان جذب حمايت هاي مالي ، ثبت مكاتبات با ارگان ها و ...
4-تشكيل منظم شوراي معلمان و شوراي مدرسه،انجمن اولياء و مربيان،
5-و...
گفتگو و دريافت مستندات مربوط به تعداد صورت جلسات ، مشاركت حداكثري معلمان در شوراها ،مصوبات ، پيگيري ،تقويم اجرايي و ...
1-نظارت براجراي صحيح برنامه سالانه تدوين شده
( امتياز اين ملاك با ضريب 3 محاسبه مي شود)
بررسي مستندات مربوط به هدایت مسؤولين هر فعاليت در جهت خود ارزیابی ها ، تعیین بازه های زمانی ارائه گزارش خود ارزیابی ، تجزيه وتحليل نتایج خود ارزیابی و جمع بندی آنها درشوراي مدرسه ، ارائه گزارش به مسئولین عندالزوم و...
و- اداري و مالي
1-ميزان توجه به امور اداري و اجرايي مدرسه
2-و...
نظارت بر حسن اجراي بخشنامه ها،پاسخگويي به موقع نامه ها ،بايگاني مطلوب اسناد ،تنظيم صحيح دفاتر،تشكيل پرونده كاركنان،ارزشيابي سالانه همكاران و...
2-ميزان توجه به امور مالي مدرسه
3-و...
-استفاده از سامانه اموال وامور مالي
-بررسي اسناد واريز كمك ها ي مردمي به حساب مدرسه،وضعيت ثبت اسناد و دفاترمالي،ارائه عملكرد مالي مدرسه به اولياء و...
خلاقيت
خلاقيت و نوآوري در انجام امور و فعايت ها
( امتياز اين ملاك با ضريب 3 محاسبه مي شود)
مشاهده تدوين برنامه عملياتي مناسب، نوآوري و خلاقيت دراجراي برنامه ها ،توسعه و تقويت مهارتهاي حرفه اي معلمان ،توليد ابزار ووسايل آموزشي خاص و...
نكته 1 : ارائه مستندات از سوي مدير مدرسه به هر صورت( كاغذي ، فايل هاي كامپيوتري) قابل قبول مي باشد.
نكته 2 : فرم بهبود ارزيابي فرايندها (جدول شماره 5) در تمام مراحل ارزيابي ها ( خود ارزيابي اوليه ، خودارزيابي فرايندي ، خود ارزيابي پاياني و ارزيابي بيروني ) ملاك ارزيابي براي تمامي ارزيابان مي باشد.
نكته 3 : از آنجا كه در تدوين فرم بهبود ارزيابي فرايندها (جدول شماره 5 )، فرايندها ،ملاك ها و فعاليت هاي مهم و تاثير گذار در مديريت مدارس مورد توجه قرار گرفته است ، استانها و مناطق مجاز خواهند بود در صورت نياز و متناسب با شرايط بومي خود،مواردي را در تمام بخش ها ( فرايندها ، ملاك ها و فعاليت ها )به جدول مذكور اضافه نمايند.
شيوه هاي ارزيابي
ازآنجا كه اين مجموعه با هدف تقویت مديريت آموزشگاهي تدوين گرديده است و اين نگاه درفرايند ارزيابي ها نيز حاكم مي باشد .مدير مدرسه با انجام درست ارزيابي از شاخصها ي تعيين شده( جدول شماره5 ) و استفاده از شيوه هاي ارزيابي زير با شناخت دقيق از وضعيت كنوني مدرسه( خود ارزيابي اولیه ) ،نظارت مستمر بر روند اجراي فعاليت ها (خود ارزيابي های فرایندی )، تعيين ميزان تحقق اهداف و كيفيت اجراي شاخص ها ( خود ارزيابي پاياني و ارزیابی بيروني) نسبت به بهبود و ارتقاء عملكرد مدرسه اقدام مي نمايد.
الف:ارزيابي دروني
1-خود ارزيابي اولیه
گام اول: مدير مدرسه قبل از شروع سال تحصيلي،با استفاده از جدول شماره 5 (فرم ارزيابي بهبود فرايند ها) ارزيابي اوليه را انجام داده و با توجه به امتياز كسب شده در هر يك از شاخص ها و جمع كل امتيازات ، ضمن تعيين وضعيت موجود مدرسه برنامه سالانه را براي سال تحصيلي پيش رو تنظیم مي نمايد.
گام دوم: مدير پس از درج امتياز نهايي خود ارزيابي اوليه و تنظيم برنامه سالانه دو نسخه از فرم خود ارزيابي اوليه به همراه يك نسخه از برنامه سالانه مدرسه را حداكثر تا قبل از شروع سال تحصيلي به صورت مكتوب و رسمي به منطقه ارسال مي نمايد.
گام سوم: مناطق آموزشي پس از وصول نتايج خود ارزيابي اوليه و برنامه سالانه مدارس نسبت به بررسي و تاييد امتيازمدارس اقدام نموده و يك نسخه تاييدشده از فرم ارزيابي بهبود فرايندها را حداكثر تا پايان مهرماه به صورت رسمي به مدرسه عودت نمايند.
2-خود ارزيابي فرایندی
با عنایت به اینکه ارزیابی مستمر از ارکان این مجموعه است ، مدير مدرسه در طول سال تحصيلي همزمان با اجرای فعالیت ها و اقدامات ،نسبت به جمع آوري فرم هاي خود ارزيابي ازمسئولين برنامه ها و فعاليت ها اقدام نموده و فعاليت هايي كه بر اساس جدول زمانبندي از نظر اجرا داراي تأخير يا مشكلاتي مي باشند شناسايي و با كمك مسئول مربوط به هر يك از فعاليت ها و در صورت نياز با مشورت ساير كاركنان نسبت به مرتفع نمودن موارد قابل بهبود اقدام مي نمايد.
3- خود ارزيابي پاياني
گام اول: مدير در پايان سال تحصيلي (خرداد ماه) مجددا با استفاده از جدول شماره 5 (فرم ارزيابي بهبود فرايند ها) ، بررسي نتايج خود ارزيابي ها ، هدف گذاري هاي انجام شده در برنامه سالانه و با حضور مسئولين فعاليت ها ، اقدام به ارزيابي نهايي مي نمايد.
گام دوم : نتیجه خود ارزيابي پایانی ( مشخص شدن امتياز عملكرد مدرسه بر اساس جدول شماره 5)و ارزيابي هاي انجام شده از ابتداي سال تحصيلي (بند 2و گام اول بند3) به صورت رسمي حداكثر تا 20 خردادماه به معاونت آموزش ابتدايي منطقه ارسال گردد.
ب- ارزيابي بيروني
مناطق آموزش و پرورش ،با تنظیم برنامه زمان بندی مناسب و با كمك افراد مجرب و آگاه در حوزه آموزش ابتدايي به منظورارزيابي فرايندي در طول سال تحصيلي با هدف ارائه بازخورد هاي اصلاحي، سازنده و توانمند سازاقدام نموده ،همچنين در پايان سال تحصيلي نيز به منظور ارزيابي نهايي ( حداكثر تا 15تيرماه) از مدارس بازدید کرده و با استفاده از جدول شماره پنج و نتایج ارزیابی های فرایندی و گزارش های ارسالی مدرسه( خود ارزيابي اوليه، ارزيابی فرایند ی ، ارزيابي پاياني و برنامه سالانه ) نسبت به ارزیابی میزان تلاش ، پیشرفت و موفقیت مدرسه در راستای برنامه سالانه ، هدف گذاري هاي انجام شده و كيفيت اجراي فعاليت ها اقدام مي نمايند.
جدول شماره 6 طرح تدبیر
نمونه فرم ارزيابي بيروني فرايندي
ويژه بازديد هاي طي سال تحصيلي
فرايند
ملاك ها
فعاليت هاي انجام شده
نقاط قوت
نقاط ضعف
برنامه محوري
1-طراحي و تدوين برنامه ي سالانه جامع ، واقع بینانه و اجرایی
2-طلاع رساني به كاركنان و دانش آموزان از استراتژي ها و برنامه سالانه ي مدرسه
3-تعيين وظایف و مسئولیت هر یک از عوامل انسانی به صورت رسمی و مکتوب
4-تنظيم چهارچوب مشخص ارزيابي
آموزش و يادگيري
1- زمینه سازی برای انجام مطالعات پژوهشي نظيراقدام پژوهي ، درس پژوهي و...
2-مشارکت دانش آموزان در انجام پروژه هاي علمي
3-ايجاد شرايط استفاده از ظرفيت ديگر محيط هاي يادگيري
4-تشكيل جلسات گروه هاي پايه اي در مدرسه به منظور هم انديشي و تبادل تجربه
5-حضور فعال كاركنان و دانش آموزان در جشنواره ها ، مسابقات علمي و فعاليت هاي علمي
6-فراهم نمودن تجهيزات و ابزار آموزشي، پرورشي و ورزشي لازم در فرايند ياددهي – يادگيري متناسب با سطح مدرسه
7-بهره گيري معلمان از طرح درس هاي سالانه و روزانه
8-بكارگيري روش هاي فعال و خلاق در فرايند ياددهي و يادگيري
9-استفاده حداكثري از فناوري اطلاعات و ارتباطات در فرايند ياددهي و يادگيري توسط كاركنان
10-توليدابزار آموزشي و محتوا توسط كاركنان و دانش آموزان (دست سازه ها ، پاور پوئينت و ...)
11-شناسايي دانش آموزان در معرض افت تحصيلي و تلاش در رفع مشكل آنها
12-وضعيت پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
13-برگزاري جلسات آموزشي با محوريت مباحث علمي ، حرفه اي ، تربيتي ، ديني و ... براي كليه كاركنان
فوق برنامه،
سلامت،
تربيت بدني،
پرورشي
1-شناسايي دانش آموزان در معرض مشكلات تربيتي و ارجاع آنها به مراجع ذيربط
2-وضعيت بهداشت مدرسه
3-حضور فعال كاركنان و دانش آموزان در جشنواره ها و مسابقات فرهنگي ،، هنري ، ورزشي و ...
4-ميزان رعايت نكات استاندارد در پايگاه تغذيه سالم
5-توجه به نكات ايمني در مدرسه
6-زيبا سازي و نشاط فضاي فيزيكي مدرسه
مدارس براساس اين مجموعه تلاش خواهند نمود تا در چارچوب اهداف،سياست ها ،برنامه ها و مقررات نظام آموزش و پرورش با شناسايي امور قابل بهبود ،براساس شرايط ،امكانات و ظرفيت هاي مدرسه (منابع انساني ،فضا ،تجهيزات و...)، حمايت هاي اولياء و ساير نهادها و مؤسسات برنامه ریزی نموده واقداماتی هر چند بسيار محدود و كوچك در جهت ارتقاء عملکرد مدرسه انجام دهند . بنابراين مدیران ضمن اجرای برنامه های از پیش تعیین شده در سطوح بالاتر سازمانی باتحليل ودرك عميق وضعيت موجود مدرسه و با نگاه واقع بينانه و با انگيزه بهبود وضعيت مدرسه برنامه عملیاتی را تنظیم و اجرا می نماید . این اصل که انتظار از مدیران باید متناسب با شرایط ، منابع و اختیارات باشد، قطعا مورد توجه مسؤولين و باز ديد كنندگان خواهد بود .
با توجه به تفاوت مدارس در منابع ، امکانات و اقتضائات وهمچنین سیاست آموزش و پرورش در افزایش آزادی عمل و اختیار مدیران در تصمیم گیری ها و تدبیر امور مدرسه ، عملکرد مدارس با وضعيت قبل خود سنجيده مي شوند و در میزان پیشرفت با یکدیگر مقایسه نمی شوند .
