علاوه بر اینها در تامین سوخت موشکها، سفینههای ماهوارهبر و ... کاربرد دارند و برای استفاده، نیازمند تجهیزات نفت و گاز مخصوص این حوزه هستند. گاز طبیعی تمیزترین سوخت فسیلی است. در نتیجه باعث کاهش آثار مخرب زیست محیطی مصرف انرژی در دنیا میشود. با کاهش آلایندههایی مثل اسید نیتروژن، اکسید سولفور و دیگر ذرات که برای سلامتی مضر هستند باعث افزایش سلامتی انسانها میشود. همچنین از گاز طبیعی در حمل و نقل و تبدیل آن به سوختهای مایع استفاده میشود. در صورتی که با گازوئیل مخلوط شود باعث کاهش آلودگی در شهرها میشود.
همه این موارد نشانگر اهمیت نفت و گاز در زندگی بشر است اما همانطور که اشاره کردیم این منابع زیاد بهصورت خام قابل استفاده نیستند و باید در پالایشگاه به مواد مورد نیاز تبدیل شوند. برای انجام این فرآیند به تجهیزات نفت و گاز در پالایشگاهها نیازمندیم. در ادامه به توضیح مختصر انواع این تجهیزات و موارد مصرف آنها میپردازیم.
انجام فرآیند پالایش نفت و گاز خام نیازمند تجهیزات مخصوص است که شرکتهای مختلف به دنبال ساخت و تولید بهترین و پربازدهترین دستگاهها هستند. از مهمترین نکات در تولید این محصولات، تولید آلیاژهای مختلف در تجهیزات نفت و گاز است. زیرا باید در برابر عواملی مانند خوردگی مقاوم باشند.
این تجهیزات برای مواردی مثل ذخیره سازی، انتقال، کنترل حرارت، کنترل جریان و ... کاربرد دارند. به طور کلی تجهیزات نفت و گاز به دو دسته دوار و ثابت تقسیم بندی میشوند.
تجهیزات دوار با سرعت و حالتهای مختلف مانند رفت و برگشت یا چرخش در حرکت و برای پردازش مایعات در سیستم کاربرد دارند که توربین، پمپ، کمپرسور، موتور و گیربکس را شامل میشوند. اما نوع ثابت همانگونه که از اسمش پیداست هیچ حرکتی ندارد و شامل موارد زیر است :
همه تجهیزات باید با توجه به محل مورد استفاده طراحی شوند و جهت اطمینان از ایمنی و کارکرد صحیح، دستگاه مورد بازرسی و کنترل قرار بگیرند. در این مقاله به توضیح مختصری در مورد تجهیزات ثابت میپردازیم.
وظیفه این مبدلها دریافت گرما و استفادهی مجدد از آن است. به زبان ساده یک لوله حاوی مایع سرد را درنظر بگیرید که توسط مایع گرم احاطه شده است. هنگام عبور مایع از از داخل لوله، گرمای مایع بیرونی به مایع سرد منتقل میشود و بالعکس. همچنین باوجود مبدل حرارتی، مایع سرد بدون مخلوط شدن با مایع گرم میتواند از کنار آن عبور کند. به این ترتیب گرما بدون اینکه اتلاف شود انتقال مییابد. مبدلهای حرارتی به سه نوع جریان موازی، مخالف یا ناهمسو و مبدلهای متقاطع دسته بندی میشوند.
برای انتقال گازها و مایعات داخل واحد صنعتی به کار میروند. با توجه به شرایط محیطی از جنس استیل، چدن، مس، پلاستیک و ... ساخته میشوند.
برجها یا تانکها ظروف بزرگی معمولا از جنس فلز هستند که برای ذخیره موقت مایعات و گازهای مختلف به کار میروند. عمل تقطیر و جداسازی مواد خام و تولید محصولات ثانویه مثل بنزین، گاز، قیر و ... در این بخش و با استفاده از تجهیزات مخصوص انجام میشود.
در صنایع نفت و گاز، شیرآلات صنعتی برای مهار جریان و کنترل فشار سیالات استفاده میشوند. بهدلیل این که مواد داخل لولهها و تجهیزات پتروشیمی برای محیط زیست و کارکنان آن محل خطرناکند باید از عدم نشتی شیرها اطمینان حاصل کرد. باتوجه به نوع مواد عبوری، جنس شیرآلات میتواند استیل، فولاد، چدن و ... باشد. شیرها به دو نوع کلی دستی و خودکار تقسیم بندی میشوند.
برای خرید شیرآلات اطمینان و مشاوره اینجا کلیک کنید
جهت آزادسازی فشارهای موادی مانند گاز، بخار آب، مایعات و ... در پالایشگاهها بهکار میروند. وجود این دستگاه برای حفاظت از اپراتور و خود تجهیزات استفاده شده ضروری است. زیرا در صورت نبود این دستگاه، فشار افزایش یافته و علاوه بر آسیب به تجهیزات موجب قطعی سیستم شده و در موارد شدید خطر جانی بهدنبال دارد. به همین دلیل یکی از مهمترین تجهیزات نفت و گاز محسوب میشوند.
بویلر یا دیگ بخار
از انرژی شیمیایی که در اثر سوختن نفت یا گاز بهوجود میآید برای تبدیل آب به بخار استفاده میکند. در صنایع پتروشیمی برای مواردی همچون تولید آب داغ، بخار خشک، بخار اشباع یا بخار داغ بهکار میرود.
کوره و هیتر
برای گرم کردن گازها یا مایعات استفاده میشوند. مواد سیال بهوسیله این تجهیزات به دمای مورد نظر میرسند.
یکی دیگر از اجزای تجهیزات نفت و گاز، خطوط لوله یا پایپلاین هستند که مانند رگهای خونی عمل میکنند. وظیفه آنها حمل و انتقال مواد به پالایشگاهها و سایر شرکتها است. خطوط لوله نفت برای انتقال فرآوردههای نفتی و خطوط گاز برای انتقال گاز طبیعی برای مصارف خانگی به کار میروند.