سرج ارستر یا برقگیر چیست و چه کاربردی دارد؟

سرج ارستر یا برق گیر نوعی تجهیز الکتریکی است که در برابر جریان و یا اختلاف پتانسیل‌های غیر نرمال از قطعات الکتریکی محافظت خواهد کرد. این دستگاه اختلاف پتانسیل الکتریکی را در حدود 120 ولت نگه داشته و در صورتی که ولتاژی بیشتر از 120 ولت به آن وارد گردد این دستگاه اختلاف پتانسیل را پایین خواهد آورد و یا آن را متوقف می‌نماید. بدون استفاده از سرج پروتکتور‌ها چنانچه اختلاف پتانسیلی بیشتر v 120 به دستگاه وارد شود به آسیب خواهند رساند.

اجزای تشکیل دهنده یک دستگاه سرج پروتکتور شامل موارد زیر می‌باشد:

1. هسته‌ی آهنی منتقل کننده
2. زینر دیود برای تثبیت ولتاژ
3. واریستور اکسیدی فلزی مقاومت‌های وابسته به ولتاژ

دسته بندی سرج ارستر

• سرج ارستر‌های ورژن (B)
• سرج ارستر‌های ورژن (C)
• سرج ارستر‌های ورژن (B+C)
• سرج ارستر‌های ورژن (D)
• سرج ارستر‌های دیتا و مخابراتی
• سرج ارستر‌های ورژن فتوولتاییک

نحوه عملکرد سرج ارستر

وقتی که رعد و برق به مکانی می‌خورد دستگاه‌های سرج ارستر مانند محافظی در مقابل تخریب ساختمان از رعد و برق عمل می‌کند و میزان جریان بالا را تحمل خواهد کرد و بار اضافی را از طریق سیم ارت به زمین منتقل می‌نماید.

مشخصات فنی سرج ارستر‌های تابلویی بر اساس کلاس تولید

مشخصات فنی سرج ارستر‌های تابلویی بر اساس کلاس تولید شامل موارد زیر است:

1. سرج ارستر‌های ورژن (B)

این نوع از انواع برق گیر‌ها را برای محفاظت اولیه در مقابل رعد و برق‌های تا ماکزیمم جریان 100 کیلو آمپر به کار می‌رود.
این مدل از سرج ارستر‌ها برای مراقبت از تجهیزات الکترونیکی در مقابل عبور شدت جریان عبوری حاصل از صاعقه بکار می‌رود و از بهره وری و همچنین اثر بخشی بالا بهره می‌برد. این تجهیزات به صورت تک قطبی بوده و برای مراقبت از وسایل برقی و سیستم‌های الکترونیکی در زمان ایجاد اضافه بار ولتاژ و یا جریان حاصل از صاعقه مستقیم به کار می‌رود. این مدل دارای توان تخلیه نسبتا بالایی می‌باشد.

2. سرج ارستر‌های ورژن (C)

سرج ارستر‌های ورژن C برای مراقبت در برابر سوئیچینگ‌ها هستند و به عنوان محافظ ثانویه در برابر مازاد اختلاف پتانسیل عمل می‌کنند و اختلاف پتانسیل نشتی از سرج ارستر‌های ورژن B را دفع می‌کند. همچنین اختلاف پتانسیل‌های ایجاد شده به خاطرسوئیچینگ، در سیستم‌های شبکه‌های انتقال برق قدرت را به زمین انتقال می‌دهد.
سرج ارستر ورژن C به گونه‌ای طراحی شده‌اند که پل ارتباطی بین رسانا در سیستم الکتریکی و سطح زمین باشند و مقدار مازاد اختلاف پتانسیل در تجهیزات الکتریکی را بکاهد. سرج ارستر‌های ورژن C نیز بصورت تک قطبی می‌باشند. این نوع از سرج ارستر‌ها به این دلیل که دارای وریستور‌های اکسید فلزی هستند از توان بالایی برای تخلیه برخوردار هستند.

برخی دیگر از مدل‌های سرج ارستر ورژن (C)

برخی دیگر از مدل‌های سرج ارستر ورژن (C) عبارتند از:

سرج ارستر‌های با کد شناسایی 5095221 با طبقه محفاظتی C

این نوع سرج ارستر‌های محفاظت از فاز با تحمل اختلاف پتانسیل 75 ولت AC و با توان تخلیه جریان نامی 40 کیلو آمپر

سرج ارستر‌های با کد شناسایی 5094760  با طبقه محفاظتی C

سرج ارستر‌های محفاظت از هم فاز و هم نول همراه با ریموت کنترل و توان تحمل اختلاف پتانسیل 230 ولت و توان تخلیه جریان اسمی 20 کیلو آمپر و تخلیه کل 20 کیلو آمپر.

سرج ارستر‌های با کد شناسایی 5094765 با طبقه محفاظتی C

سرج ارستر‌های محفاظت از هم فاز و هم نول و توان تحمل اختلاف پتانسیل 230 ولت و توان تخلیه جریان اسمی 20 کیلو آمپر و تخلیه کل 80 کیلو آمپر.

سرج ارستر‌های با کد شناسایی 5094618 با طبقه محفاظتی C

سرج ارستر‌های محفاظت از فاز و توان تحمل اختلاف پتانسیل 230 ولت و توان تخلیه جریان اسمی 20 کیلو آمپر و تخلیه کل 80 کیلو آمپر.

سرج ارستر‌های با کد شناسایی 5094727 با طبقه محفاظتی C

سرج ارستر‌های محفاظت از فاز همراه با ریموت کنترل و توان تحمل اختلاف پتانسیل 230 ولت و توان تخلیه جریان اسمی 20 کیلو آمپر و تخلیه کل 20 کیلو آمپر.
برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید

3. سرج ارستر‌های ورژن (B+C)‌

این مدل از سرج ارستر‌ها بیشترین محفاظت را در زمان ایجاد اضافه اختلاف پتانسیل ناگهانی را دارند و در تجهیز تابلو‌های مخابراتی، کارگاه‌‍های صنعتی و بخش‌های نظامی به کار می‌رود. در حال حاضر این نوع سرج استر‌ها بیشترین کاربرد را در بخش‌های مختلف صنعتی دارند.
سرج ارستر‌های ورژن (B+C) در بیشتر مواقع برای محفاظت از قیمت‌های الکتریکی درهنگام توزیع اختلاف پتانسیل پایین حاصل از صاعقه و یا سوئیچینگ درونی تجهیزات الکترونیکی به کار می‌رود. خصوصیت این مدل از سرج ارستر‌ها این است که در زمان تخلیه مازاد جریان، هیچ گونه گاز‌های داغ و یونیزه شده را منتشر نمی‌کنند. و با توجه به این خصوصیت لازم نیست که دور از تجهیزات قابل اشتعال نگهداری شود‌.

4. سرج ارستر‌های ورژن (D)

برای تکمیل ایمنی در برابر ایجاد بار اضافی اختلاف پتانسیل از این مدل سرج ارستر‌ها استفاده می‌شود. سرج ارستر‌های ورژن (D) در شبکه‌های با ولتاژ پایین به کار می‌روند و نباید از این مدل از سرج ارستر‌ها در جایی که در معرض برخورد مستقیم صاعقه قرار دارد استفاده شود.

سرج ارستر‌های دیتا و مخابراتی

این مدل از سرچ ارستر‌ها برای محفاظت از شبکه کابل CAF5 و CAT6 و همچنین برای محفاظت از مدارهای دوربین به کار می‌رود.

سرج ارستر‌های ورژن فتوولتاییک

این مدل از سرج ارستر‌ها نیز برای محفاظت از مدل‌های مختلف پنل خورشیدی و یا دستگاه‌های اینورتر خورشیدی، همچنین سلول‌های خورشیدی‌، در برابر برخورد ناگهانی صاعقه به کار می‌رود.

سرج ارستر‌های محافظت از دوربین‌

از این نوع سرج ارستر برا محافظت از انواع مختلف دوربین بوده و چنانچه صاعقه به خطوط برخورد کند مانع از سوختن دوربین‌ها می‌شود.