وریستور Varistor یکی از معروفترین قطعاتی که برای محافظت مدار در برابر اضافه ولتاژ گذار استفاده می شود.
(VDR (Voltage Dependent Resistorدر واقع یک مقاومت متغیر یا ولتاژ است.
عملکرد VDR به این گونه است که وقتی ولتاژ مدار از حد مشخصی بیشتر شود، مقاومت VDR به شدت کاهش یافته و از مدار در برابر ولتاژ ورودی زیاد محافظت می کند .
نمودار زیر تفاوت تفاوت یک مقاومت ثابت با VDR را نشان می دهد.
وریستورهای مدرن عمدتا از ترکیبات سرامیکی اکسیدهای فلزی ساخته شده اند و فقط در مقیاس میکروسکوپی جریان را عبور می دهند.
این نوع وریستورها به عنوان وریستورهای اکسید فلزی یا (metal oxide varistor (MOV شناخته می شوند.
رایج ترین نوع وریستور، وریستور اکسید فلز یا MOV است.
وریستورها در انواع ولتاژ های متفاوتی طراحی و ساخته می شود مطابق شکل زیر می توان مقدار ولتاژ و نوع یک وریستور را تشخیص داد.
وریستور زیر از نوع TSV با فاصله پایه های 7 میلی متر و ولتاژ 430 ولت است.
در ولتاژ پایین مقدار مقاومت یک وریستور بالا است.
اما وقتی که ولتاژ بیشتر از مقدار آستانه شد، مقدار مقاومت کاهش پیدا می کند.
وریستور به عنوان قطعات کنترل کننده در مدار استفاده می شود که می توان شزایط مطلوبی را در مدار به وجود آورد.
برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید
در اصل وریستور استفاده میشه تا زمان اضافه ولتاژ اتصال کوتاه اتفاق بیفته و فیوز بسوزد.
یعنی باید حتما همراه وریستور فیوز استفاده شود.
در واقع وریستور یک مقاومت غیر خطی است که با افزایش خطرناک ولتاژ مقاومت آن در حد میکروثانیه پایین می آید، که سریعترین سرعت واکنش در دنیاست .
در پست های فشار قوی از قرص های وریستور روی هم برقگیر ساخته می شود.
که امواجی که صاعقه و کلید زنی روی شبکه برق القا می کند را به زمین متصل می کند.
وریستور برای اضافه ولتاژهای گذار از 1 تا 1000 میکروثانیه مفید است.
و در صورتی که اضافه ولتاژ ثابتی به مدار اعمال شود جریان وریستور بسیار افزایش می یاید.
و ممکن است وریستور ذوب شود، بسوزد یا حتی منفجر شود.
به همین دلیل در مداراتی که وریستور دارند معمولا یک فیوز نیز قرار می گیرد تا در صورت اعمال اضافه ولتاژ ثابت ، فیوز جریان ندار را قطع کند.
به طور مثال در تلفن از ترکیب وریستور و فیوز برای حفاظت مدار و منبع ولتاژ ورودی استفاده می شود.
به همین دلیل در زمان اتصال تلفن به برق شهر ، فیوز ورودی و وریستور همزمان می سوزد.
وریستور در ولتاژ پایین، مقاومت بسیار بالایی دارد از این رو برای تست وریستور می توان مقاومت آن را توسط مولتی متر اندازه گیری کرد.
در صورتی که این مقاومت زیاد باشد( بزگتر از 100 کیلو اهم) وریستور سالم و در صورتی که این مقاومت نزدیک صفر اهم باشد، وریستور سوخته است.
