در تاریخ اسلام، برخی از اموال و املاک توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به افراد خاصی واگذار شده است. یکی از این موارد، منطقه "سلالم" است که پیامبر(ص) آن را به دختر گرامی خود، حضرت فاطمه زهرا(س)، بخشیدند. این موضوع از نظر تاریخی و فقهی اهمیت دارد، به ویژه در مباحث مربوط به فدک و موقوفات پیامبر(ص). در این مقاله، به بررسی مستندات تاریخی و روایی این انتقال ملک، دیدگاه فقها و مورخان، و اهمیت آن میپردازیم.
سلالم (یا "سُلالِم") نام منطقهای در نزدیکی مدینه بود که جزء املاک پیامبرصلی الله علیه و آله محسوب میشد. برخی منابع آن را در منطقه "عوالی مدینه" (مناطق مرتفع اطراف مدینه) ذکر کردهاند. این زمینها معمولاً برای کشاورزی و بهرهبرداری اقتصادی استفاده میشدند.
بر اساس منابع تاریخی و روایی، پیامبر صلی الله علیه و آله سلالم را به حضرت فاطمه سلام الله علیها بخشیدند. برخی از مهمترین مستندات عبارتند از:
۱. در کتاب کشف الغمه (علامه اربلی) آمده است:
«أَعْطَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ فَاطِمَةَ سَلَالِمَ وَفَدَكاً.» (پیامبرصلی الله علیه و آله سلالم و فدک را به فاطمه سلام الله علیها هدیه داد.)
۲. در بحارالانوار (علامه مجلسی) نیز به نقل از منابع مختلف، این موضوع تأیید شده است.
اگرچه منابع اهل سنت کمتر به این موضوع پرداختهاند، اما در برخی متون تاریخی مانند:
