? مگه فلسفه تشکیل حکومت اسلامی اجرای عدالت نیست؟ پس چرا بحث حجاب تبدیل به مسئلۀ اول کشور شده، و یه عده‌ای هیچ دغدغه‌ای غیر از مبارزه با بی‌حجابی و بدحجابی ندارند؟
✍ دکتر محمدرضا عبداله‌پور
? در مقام پاسخ به این پرسش، بیان چند نکته ضروری است:
۱. فلسفۀ تشکیل حکومت اسلامی چیست؟ آنچه از منابع دینی فهمیده می‌شود این است که فلسفۀ تشکیل حکومت اسلامی تحقق دو هدف اصلی و متعالی است: الف) راهنما شدن انسان به سوی «خلیفة‌اللهی» و مهیا ساختن مقدمات سیر و سلوک او؛ ب) «مدینۀ فاضله» ساختن کشور اسلامی، مهیا کردن زمینه‌های تمدن راستین، و تبیین اصول حاکم بر روابط داخلی و خارجی؛
۲. مدینۀ فاضله که پیش از این، آن را یکی از اهداف اصلی حکومت دانستیم، اوصاف و ویژگی‌هایی دارد که به طور خلاصه می توان «رشد فرهنگی»، «رشد اقتصادی» و «رشد حقوقی داخلی و بین‌المللی» را از جملۀ آن اوصاف و ویژگی‌ها دانست.
شاید بتوان اصلی‌ترین اهداف یک مدینۀ فاضله را در موارد زیر خلاصه کرد: 1. ایجاد مساوات، برابری و برادری؛ 2. برپایی عدالت و نفی تبعیض در همۀ شئون آن؛ 3. احترام به حق حاکمیت مردم و مشارکت آنان در رهبری جامعه؛ 4. پاسداشت آزادی؛ 5. نفی سلطه؛ اعم از سلطه گری و سلطه‌پذیری؛ 6. رأفت، رحمت، رفق، مسالمت و مدارا؛ 7. قانون‌مداری و مساوات در برابر قانون.
امام خمینی، به عنوان معمار حکومت اسلامی در ایران، تحقق مدینۀ فاضله را در تحقق حاکمیت قوانین اسلام می‌داند و می‌نویسد: «قانون اسلام در تمدن جهان، پیش‌قدم همۀ قانون‌هاست؛ با عملی شدن آن، مدینۀ فاضله تشکیل می‌شود».
۳. در منظومه‌ای که به‌اجمال از مدینۀ فاضله ترسیم کردیم، و با توجه به اینکه تحقق مدینۀ فاضله در تحقق حاکمیت قوانین اسلام است، می‌توان سهمی برای عدالت و سهمی برای حجاب در تحقق این مدینۀ فاضله قائل شد که تبیین آن نیاز به تفصیل بیشتر دارد. اما آنچه در مقام باید بدان توجه نمود، این نکته است که تأمین عدالت و تحقق حجاب، هردو از اهداف حکومت اسلامی است و فلسفۀ شکل‌گیری حکومت اسلامی تنها منحصر در «اجرای عدالت» به عنوان یک هدف متوسط نیست و باید برای حجاب به عنوان یکی از قوانین دین اسلام در مسیر تحقق مدینۀ فاضله هم سهمی قائل شد؛
۴. حال پرسشی که باید بدان پاسخ داد این است که کدامیک از این دو امرِ مطلوب و ارزشمند در جامعه اسلامی، در مسیر تحقق مدینۀ فاضله از اولویت برخوردار است؟
در پاسخ باید بگوییم قطعاً مسئلۀ اجرای عدالت در نسبت با مسئلۀ حجاب از اولویت بالاتری برخوردار است؛ نکته‌ای که در کلام رهبر انقلاب نیز به‌خوبی مشهود است: «تا می گوییم نهی از منکر، فوراً در ذهن مجسم می‌شود که اگر یک نفر در خیابان رفتار و لباسش خوب نبود، یکی باید بیاید و او را نهی از منکر کند. فقط این نیست؛ این جزء دهم است... نهی از منکر در همه زمینه‌های مهم وجود دارد؛ مثلاً... همین سوء استفاده از منابع عمومی؛ همین رفیق‌بازی در مسائل عمومی کشور، در باب واردات، در باب شرکتها و در باب استفاده از منابع تولیدی و غیره؛ همین رعایت رفاقتها از سوی مسئولان.... این آن چیزی است که ممنوع و گناه و حرام است و نهی از آن بر همه کسانی که این چیزها را فهمیده‌اند - در خود آن اداره، در خود آن بخش، بر مافوق او، بر زیردست او - واجب است». اما باید توجه نمود که این اولویت بدین معنا نیست که تا زمان تحقق اجرای عدالت باید به مسائل مربوط به حجاب بی‌توجه بود و بدین معنا نیست که مسئلۀ عدالت بر مسئلۀ حجاب، اولویت زمانی دارد؛ بلکه بدین معناست که باید در امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر، توجه بیشتری را به مسئلۀ اجرای عدالت و تحقق آن در جامعه معطوف داشت، بدون اینکه از حجاب و مسائل مرتبط با آن غفلت نمود.
۵. پس از تبیین اجمالی جایگاه دو ارزش متعالی «عدالت» و «حجاب» باید به این پرسش بپردازیم که چرا با این وجود، مسئلۀ حجاب به مسئلۀ اول برخی در کشور تبدیل شده است؟ در وقوع این رخداد می‌توان چند عامل را دخیل دانست:
۱. عدم توانایی لازم در تشخیص اولویت‌ها: این مسئله می‌تواند زمینه‌ساز توجه و پرداختن به مسئلۀ حجاب بیش از اندازۀ لازم در نسبت با دیگر اولویت‌ها شود و همین ضعف در تشخیص اولویت‌ها به خودِ مسئلۀ حجاب نیز آسیب‌های جدی وارد می‌کند؛
۲. تبدیل شدن حجاب به نماد: از آنجایی که حجاب به نماد زن مسلمان و نمادی از ارزش‌های عمیق دیگری همچون حیا و عفاف که میان زن و مرد مشترک است، تبدیل شده است، اثرگذاری آن در کنش‌های اجتماعی حتی از نماز و روزه نیز بیشتر است، و همین مسئله، حساسیت‌های اجتماعی نسبت به آن را درمقایسه با سایر واجبات و ضروریات دینی افزایش داده است؛
۳. تلاش و تمرکز دشمنان بر مسئلۀ حجاب: از آنجایی که دشمنان توجه ویژه‌ای به مسئلۀ حجاب کرده، رسانه‌های وابسته به آنها اتفاقات مربوط به مسئلۀ حجاب را با ضریب بالایی پوشش می‌دهند و از هیچ تلاشی برای کمرنگ کردن مسئلۀ حجاب دریغ نمی‌کنند و از آن به عنوان سدی برای رسیدن به سایر اهداف در جمهوری اسلامی یاد می‌کنند که با فروریختن آن دستیابی به سایر اهداف در جمهوری اسلامی آسان‌تر خواهد شد و این نگاه ازسوی دشمنان ما با حمایت‌های رسانه‌ای و مالی ترویج می‌شود، از این رو، حجاب به مسئله‌ای حیثیتی، سیاسی و حتی امنیتی در نظام سیاسی ما تبدیل شده است.
? بنا بر آنچه نگاشته شد، روشن می‌شود که:
? مسئلۀ اجرای عدالت در فلسفۀ تشکیل حکومت اسلامی یکی از اهداف متوسط حکومت اسلامی، و در کنار حجاب یکی از ارزش‌های متعالی در حکومت اسلامی دانسته می‌شود. اگرچه در مقایسه با مسئلۀ حجاب، اجرای عدالت از اولویت بالاتری برخوردار است، اما این اولویت، به‌معنای بی‌توجهی به حجاب و مسائل پیرامون آن نیست.
? اما چیزی که باعث می‌شود، حجاب با وجود اینکه از اولویت کمتری نسبت به اجرای عدالت برخوردار است، به دغدغۀ اول برخی در کشور تبدیل شود، عواملی چون، ضعف در تشخیص اولویت‌ها، نماد شدن حجاب و تلاش دشمن برای مبارزه با حجاب است که آن را تبدیل به موضوعی با حساسیت اجتماعی بالا، حیثیتی، سیاسی و حتی امنیتی می‌کند.
#عدالت
#حجاب_اجباری
#حکومت_اسلامی
#انقلاب_اسلامی
#کافه_شبهه
@CafeDoubt
