ده مهارت تخصصی یک لایف کوچ حرفه ای

ده مهارت تخصصی یک لایف کوچ حرفه ای

اگر شما قصد فعالیت به عنوان یک لایف کوچ را دارید یا اگر برای بهبود عملکردتان در زندگی دنبال یک لایف کوچ حرفه ای هستید مطالعه این مقاله کوتاه اما به شدت کاربردی را به شما توصیه میکنم. در این مقاله بعد از اشاره به تعریف لایف کوچینگ و گرایش های آن به بررسی تخصصی بیست ویژگی یک لایف کوچ حرفه ای میپردازیم تا به شما کمک کند در صنعت کوچینگ ماندگار و تاثیرگذار نمایان شوید یا بتوانید هرچه زودتر یک لایف کوچ مناسب با اهدافتان را برای بهتر کردن حال زندگیان پیدا کنید.

تعریف کوچینگ به ساده ترین زبان ممکن

بهتر است قبل از اینکه سراغ گرایش های کوچینگ برویم یک مرور مختصر اما مفید به تعریف کوچینگ داشته باشیم.

کوچینگ (Coaching) که می‌توان آن را به مربیگری ترجمه کرد، یک فرآیند است، فرآیندی که در آن کوچ کمک می کند تا کوچی یا همان مراجع بتواند بر روی بهبود عملکرد خود کار کند. دقت کنید که استفاده از واژه فرآیند در تعریف کوچینگ ما را به این نکته متوجه میکند که کوچینگ یک مسئله زود بازده نیست و برای حصول بهترین نتیجه باید در کنار استمرار صبر نیز داشت.

نهایتا بهتر است بگوییم کوچینگ یعنی آزاد کردن توانمندی‌های بالقوه‌ی انسان‌ها. در واقع کوچ به جای آموختن به افراد به آن‌ها کمک می‌کند خودشان یاد بگیرند[1]. و به جای گذشته یا آینده دور، بر «زمان حال» تمرکز دارد.

در کوچینگ، کوچ‌ها بدون هیچ قضاوتی، به مراجع کمک می ‌کنند که تکه‌ های پازل زندگی خود را کنار هم چیده و از آن تابلوی زیبا و شفافی بسازد.

و در آخر اشاره میکنم به یکی از ماندگارترین تعاریف کوچینگ از استاذ عزیزم[2] : فرآیند کوچینگ، کوچ کردن از دنیای غیرمتعهدی به سرزمین تعهدهاست.

کوچینگ و مربیگری هم مثل هر رشته‌ی دیگری، به مرور با حرفه‌ای شدن و گسترش قلمرو فعالیت‌هایش، به زیرمجموعه‌های تخصصی‌تر تقسیم شده است و انواع گرایش‌های کوچینگ به وجود آمده‌اند.

لازم به تاکید است که تقسیم‌بندی شفاف و مشخصی برای خدمات کوچینگ وجود ندارد، اما می‌توان گفت حداقل چند گرایش تخصصی کوچینگ وجود دارد که بیشتر منابع و صاحب‌ نظران به آن‌ها اشاره می‌کنند و از آن‌ها نام می‌برند[3]:

ردیف

انواع کوچینگ

Type of coaching

۱

کوچینگ زندگی

Life Coaching

۲

کوچینگ کسب ­و­کار

Business Coaching

۳

کوچینگ اجرایی

Executive Coaching

۴

کوچینگ رهبری

Leadership Coaching

۵

کوچینگ عملکرد

Performance Coaching

لایف کوچینگ چیست؟

این نوع کوچینگ در واقع به نوعی مادر همه کوچینگ‌ها محسوب می‌شود و کامل‌ترین آن‌ها است و شاید بتوان گفت اولین نوع کوچینگ همین لایف بوده است. کوچینگ زندگی تمام جنبه‌های درونی و بیرونی زندگی افراد را در برمی‌گیرد و به آن‌ها کمک می‌کند تا مسیر خود را در زندگی پیدا کنند و در جهت رسیدن به اهداف خود گام بردارند. رسیدن به تعادل بین زندگی شخصی و کار، شناسایی اهداف در زندگی و خودشناسی تنها نمونه‌ای از مزیت‌های این نوع کوچینگ است.

تقریباً هر چیزی را که نتوانید در دسته‌های بالا قرار دهید می‌توانید به عنوان لایف کوچینگ در نظر بگیرید.[4]

لایف کوچینگ به شما کمک می‌کند اهداف خود را به درستی تعیین کرده، آنچه را که مانع شما می‌شود شناسایی کنید و در مسیر رسیدن به آن اهداف قدم بردارید.

لایف کوچینگ یکی از انواع کوچینگ است که برای بهبود زندگی شخصی از آن استفاده می شود. کسانی که در مدیریت زندگی شخصیشان چالش‌ دارند، می توانند با مراجعه به لایف کوچ از آن چالش صحبت کنند. لایف کوچ به صحبت هایشان گوش می دهد و به عبارتی چراغ قوه خود را روی توانمندی‌های مراجع می اندازد. مراجعین پس از هر جلسه کوچینگ با توجه به بازخورد هایی که از جانب لایف کوچ خود دریافت می کنند بیشتر به نقاط قوت و ضعف خود پی می برند.

در لایف کوچینگ نیز مانند انواع کوچینگ، هدف نهایی مراجع مشخص می شود و تلاش می شود که با توجه به اهداف و وضعیت فعلی برای رسیدن به خواسته‌ها برنامه ریزی و اقدامک تعیین شود.

در هر جلسه اقدامک های مختلفی تعیین می شود که مراجع موظف است تا جلسه بعدی کوچینگ تمام آنها را در زندگی خود پیاده سازی کند. به این ترتیب مراجع با اقدامک هایی که برای خود طراحی می کند، روز به روز بیشتر به اهداف خود دست پیدا می کند. علاوه بر آن بیشتر بر نقاط قوت خود متمرکز می شود و آنها را به حد اعلا می رساند.

لایف کوچ کیست؟

کوچ زندگی یا همان لایف کوچ فردی است که به عنوان یک مربی در طول مسیر زندگی توصیه ها و راهنمایی هایی می کند تا زندگی لذت بخشی داشته باشید. در واقع به عنوان یک مربی دلسوز باعث پیشرفت در تمام طول زندگی می شود. بطوریکه با راهنمایی های لایف کوچ می توانید اهدافتان بطور واضح مشخص کنید. موانع جلوی راهتان را شناسایی کنید. با تحلیل و بررسی بهترین راهکارها را برای رفع موانع در نظر گرفته و استفاده نمایید. و برای یافتن بهترین راهکار لایف کوچ به شما کمک می کند تا با استفاده از مهارت ها و استعدادهای خودتان اقدام کنید.

لایف کوچ یا کوچ زندگی به کسی گفته می شود که با گذراندن دوره های تخصصی موفق به کسب مهارت های کوچینگ زندگی می شود و در واقع لایف کوچ به افراد کمک می کند تا با شناسایی توانمندی های شخصی آنها را به بهترین نحو به کار گرفته؛ با آگاهی بیشتر در مواجهه با موانع و مشکلات آنها را رفع کند. مربی زندگی به شما کمک می‌کند تا خود حقیقی‌تان را کشف کنید. از توانمندی‌ها، نقاط قوت و پتانسیل‌های خودتان آگاه شوید و آن‌ها را برای رسیدن به اهدافتان به کار ببندید.

در واقع کوچ زندگی با توصیه هایی که می کند باعث می شود بجای اینکه فرد بر ضعف هایش تمرکز کند بر توانمندی هایش اتکاء کرده، و اقدامات لازم جهت رسیدن به اهداف را انجام دهد.

انواع لایف کوچینگ

شاید شما نتوانید دسته بندی دقیق و کاملی برای انواع لایف کوچینگ پیدا کند اما به تعبیری هرآنچه در شاخه بیزینس کوچینگ قرار نگیرد را میتوان نمونه ای از لایف کوچینگ به حساب آورد که در ادامه به نمونه هایی از آن اشاره خواهیم کرد.

برخی از کوچ های زندگی رویکرد کلی تر و همه جانبه تری دارند ولی بعضی از آنها هم در حوزه های مشخصی تخصص دارند و در همان حوزه ها به افراد کمک می کنند. به طور مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• کوچینگ درمانی
• کوچینگ رژیم و تناسب اندام
• کوچینگ زناشویی
• کوچینگ مالی
• کوچینگ سلامتی و تندرستی
• کوچینگ مهارت های زندگی
• کوچینگ سلامت روان
• کوچینگ معنویت[5]

ده مهارت تخصصی یک لایف کوچ حرفه ای

فردی که به عنوان لایف کوچ در صنعت کوچینگ در حال ارائه خدمات به مراجعین خود می باشد باید از لحاظ حرفه ای دارای یکسری ویژگی های تخصصی باشد که به بخشی از مهم ترین آنها در ادامه مقاله اشاره خواهیم کرد.

1. توانایی گوش دادن موثر و متمرکز ماندن در جلسه

گاهی افراد نیاز دارند تا صرفاً گوش داده شوند. لایف کوچ باید توانایی گوش دادن به دیگران را داشته باشد تا بتواند نیازها و مشکلات آن‌ها را بهتر درک کند.

گوش دادن موثر به‌ عنوان مهارتی پایه‌ای در تمامی مراحل مورد نیاز کوچ قرار دارد. قطعاً منظور از گوش دادن فقط شنیدن صحبت‌های مراجع نیست؛ بلکه کوچ باید توانایی شنیدن ناگفته‌های مراجع را نیز داشته باشد تا از دل گفته ها و ناگفته های مراجع سوالات قدرتمند خود را طراحی کند. به کمک این توانمندیست که یک لاف کوچ میتواند کوچ همواره تمرکز خود را حفظ کند تا مراجع را در مسیر اهداف نگاه دارد و جلسه کوچینگ را به‌خوبی هدایت کند؛ درواقع هرگاه مراجع از مسیر اصلی خارج شود، کوچ او را به مسیر باز می‌گرداند و این مسأله مستلزم داشتن مهارت مایندفولنس (mindfulness) یا ذهن آگاهی است.[6]

2. پرسشگری

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ابزارهای کوچ پرسیدن سوالات موثر است. کوچ توانمند با پرسیدن سوالات قدرتمند، درست، به‌جا و موثر مراجع را به تفکر وا می‌دارد و این تفکر باعث به وجود آمدن خلاقیت درون کوچی خواهد شد.

3. همدلی کردن

همدلی یکی از مهارت های ضروری برای یک لایف کوچ است این مهارت به کوچ کمک می‌کند تا مسأله را از دید مراجع نگاه کند و احساسات او را نسبت به مسأله درک کند. باید توجه داشت که همدلی و همدردی دو واژه متفاوت هستند و نمی‌توان این دو را به‌جای یکدیگر استفاده کرد.

4. برقراری ارتباط موثر

برقراری ارتباط درست و موثر با مراجع بسیار مهم است و برای مراجع این امکان را فراهم می‌کند تا بدون نگرانی از قضاوت شدن، خود واقعی‌اش را ابراز کند. توانایی برقراری ارتباط موثر یکی از پایه‌های کوچینگ است؛ بنابراین لایف کوچ ها باید هوش هیجانی خود را تقویت کرده تا به این مهارت دست پیدا کنند.

5. صداقت داشتن

اولین شرط اساسی برای اثربخش بودن یک جلسه لایف کوچینگ، اعتماد مراجع به لایف کوچ خودش است. برای اینکه این اعتماد ایجاد شود و هیچ‌گاه خللی به آن وارد نشود، کوچ زندگی همیشه و در هر شرایطی باید کاملاً با مراجعین خودش صادق باشد.

6. مسئولیت‌پذیری

همیشه یادتان باشد که یک لایف کوچ، صرفاً به دلیل داشتن تخصص در حوزه مربی‌گری، فردی کامل و بری از خطا و کاستی نیست. او هم مثل شما و همه انسان ها ممکن است اشتباه کند. گاهی ممکن است ایده یا پیشنهاد مربی، بنا به هر دلیلی، به نتایج مطلوب منجر نشود و اینجاست که او باید با نشان دادن مسئولیت‌پذیری، این موضوع را بپذیرد.

یک لایف کوچ پاسخگو و مسئولیت‌پذیر، فردی فروتن و متواضع است که باید در قبال اشتباهاتی که انجام می‌دهد، آگاه و هدایت‌پذیر باشد. اما این بدان معنا نیست که مربی را بابت اشتباهاتش، آماج سرزنش‌ها و گلایه‌هایتان قرار دهید. اتفاقاً اشتباه کردن، بخشی از فرایند لایف کوچینگ است.

7. مثبت اندیشی و ذهنیت استراتژیک

مثبت بودن، مؤلفه‌ای جدایی‌ناپذیر در رویکردهای یک لایف کوچ حرفه‌ای و قابل ‌اتکاست. او باید منبع انرژی مثبت باشد و ضمن بمباران منطقیِ مراجعه‌کنندگان با امواج مثبت، زمینه جذب و پذیرش این امواج را در آن‌ها فراهم سازد. این ویژگی مخصوصاً در تعامل با افرادی که نگرانی‌ها و دغدغه‌های زیادی دارند، اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند. مثبت اندیشی یا تفکر مثبت، کمک می‌کند تا به جای مسائل، روی راهکارها متمرکز شوید. این سناریو، به جای تمرکز بر کاستی‌ها و مشکلات زندگی، راه را برای تفکر سازنده هموار می‌کند.

فراموش نکنید که رسالت اصلی لایف کوچینگ، کمک به مراجع در یافتن پاسخ سؤال‌هایتان از طریق توسعه مهارت‌های حل مسئله است. به عبارت دیگر، لایف کوچ به جای ماهی دادن، ماهی گرفتن را یادتان می‌دهد. بنابراین نباید او را با یک دایرة‌المعارف همه‌چیزدان اشتباه بگیرید زیرا قرار نیست که برای همه پرسش‌هایتان، جوابی در آستین داشته باشد.[7]

8. اشتیاق به کمک و الهام بخشی

یک لایف کوچ حرفه‌ای باید دارای اشتیاق و علاقه به کمک به دیگران باشد. این ویژگی مهم، او را قادر می‌سازد تا با انگیزه و انرژی به مشکلات و چالش‌های افراد بپردازد و آن‌ها را به سمت بهبود و پیشرفت هدایت کند. او باید الهام بخشی باشد که به مراجعین اعتماد به نفس بیشتری میدهد.

9. تعیین اهداف و برنامه‌ریزی

یک لایف کوچ حرفه‌ای باید توانایی تعیین اهداف و برنامه‌ریزی موثر را داشته باشد. او به کوچی کمک می‌کند تا اهداف خود را شناسایی کرده و برنامه‌های عملی برای رسیدن به آن‌ها ترسیم کنند.

10. قضاوت نکردن

ممکن است مراجعین یک کوچ زندگی افکار و نظرات کاملاً متفاوتی با او داشته باشند. لایف کوچ الزاماً با نظرات مراجعین خودش موافقت نمی‌کند؛ اما می‌داند که این نظرات از دید آن‌ها کاملاً درست هستند؛ بنابراین مراجعانش را قضاوت نمی‌کند.

تاثیرات یک لایف کوچ تخصصی بر زندگی مراجع

یکی از مهم ترین تاثیرات لایف کوچینگ این است که به مراجع کمک می کند تا چشم انداز و دیدگاه جدید و متفاوتی نسبت به مشکلاتی که با آنها روبرو هست، پیدا کند. علاوه بر دیدگاه و بینش جدید، یک لایف کوچ حرفه ای به کوچی خود کمک می کند تا الگوهای منفی که مانع موفقیت او می شوند را از میان بردارد.

بسیاری از افراد لایف کوچینگ را راهی برای پر کردن شکاف بین شرایط کنونی و زندگی مطلوب و ایده آلشان می دانند. در ادامه به بعضی از نتایج مثبت کار کردن با یک لایف کوچ متخصص اشاره میکنیم:

• برقراری تعادل بین کار و زندگی شخصی
• حذف ترس ها و اضطراب های طولانی مدت
• تقویت خلاقیت
• امنیت مالی بیشتر
• بهبود مهارت های ارتباطی
• رضایت شغلی بیشتر فزایش تعادل کار و زندگی
• توانایی مدیریت استرس و احساسات ناخوشایند
• توسعه مهارت‌های فردی
• بهبود مهارت حل مسأله
• افزایش خلاقیت و هوش هیجانی
• بهبود مهارت همدلی و ارتباط موثر
• تصمیم‌گیری درست و موثر
• شناخت توانمندی‌ها و پتانسیل‌ها
• تغییر دیدگاه
• مدیریت خود یا خودمدیریتی
• خروج از منطقه امن ذهنی
• افزایش شجاعت و شهامت
• اقدام گرایی
• روابط بهتر و قوی تر با دوستان و خانواده

به علاوه، در فرایند لایف کوچینگ، کوچ کمک می کند تا فرد علایق خودش را بهتر بشناسد و در مسیر حرفه ای و شغلی خود نیز به درستی قدم بردارد.

همزمان با ارائه حمایت و انگیزه لازم برای حرکت رو به جلو، کوچ می تواند ببیند که مراجع کی و چرا متوقف شده و تسلیم شرایط شده و نیاز به برنامه ریزی دوباره و بازتعریف اهدافش دارد. در نتیجه، در مقایسه با طی کردن مسیر به تنهایی، مراجع سریع تر و با بازدهی بیشتر به اهدافش می رسد.[8]

یک لایف کوچ حرفه ای میتواند بهترین ارائه خدمت را به افرادی داشته باشد که:

• سخت انتخاب می کنند!
• سخت تصمیم می گیرند!
• دنبال اهداف و رویاهای بزرگ هستند.
• نیاز به تقویت اعتماد به نفس در خود دارند
• افرادی که اهداف خاصی ندارند
• افرادی که توانمندی ها و پتانسیل های خود را نمی شناسند.
• افرادی که از تغییرات جدید در زندگی می ترسند و قدم های جدیدی در زندگی برنمی دارند.

سخن پایانی

آنچه باید به عنوان آخرین و مهم ترین نکته در پایان مقاله به آن اشاره کنیم این است که اگر شما به عنوان یک لایف کوچ در حال آموزش یا ارائه خدمت به هم نوعان خود هستید هرگز فراموش نکنید که کار شما همانند یک پزشک نهایتا منجر به نجات زندگی یک انسان در ابعاد مختلف خواهد شد و از آنجایی که طبق آیات و روایات پاداش نجات جان یک انسان برابری میکند با جان تمام انسان های کره خاکی[9] لذا شما با هر فرایند کوچینگ موفق پاداش نجات دادن تمام انسان های روی کره زمین را از خداند مهربان دریافت خواهید کرد. این نگاه به شما کمک خواهد کرد تا همیشه برای رشد و آگاهی خودتان در تلاش باشید دست از آموزش برندارید و در سختی این مسیر دچار یاس و ناامیدی نشوید.

اما اگر شما نیاز به یک لایف کوچ حرفه ای در زندگی خود دارید با تجه به معیارهایی که در این مقاله به آن اشاره شد سعی در انتخاب بهترین و مناسب ترین لایف کوچ برای خود داشته باشید و از هزینه کردن مادی و معنوی در این راستا هراسی نداشته باشید چرا که شما برای رسین به آرامش پایدار در زندگی در حال سرمایه گذاری روی خودتان هستید.

عطیه فلاح زاده- دوره تربیت کوچ13ویدان

گروه2- پاییز1402

[1] کتاب مربیگری برای عملکرد بهتر-جان ویتمور

[2] جناب آقای دکتر محمدمهدی ربانی

[3] faracoach.com

[4] سایت متمم

[5] مقاله لایف کوچ کیست-دکتر بهشتیان

[6] مایند فولنس به معنی حضور کامل و تمرکز در جلسه است.

[7] /iranbusinesscoach.com

[8] سایت متمم

[9] سوره مبارکه مائده-آیه32