بویوک تانری آدی ائله
حکیم تیلیم خانین بیرینجی درسی بیز لره ،بویوک تاری نون تانیماقی دیر .حکیم تاری نون قدرتینی ، اونون صفاتینی بیز لره گورستیب دیر و بیزدن ایسته ییب تا ارکان ایمانیمیزی برک ائده ک .
یکتا لیغین ایظهار ائدیب زبانیم
قادر ذوالجلال ، حیّ سوبحانیم
شهادتدیر رکن – من الایمانیم
لا دئیینجه آچار اونو الی الله
خالق المخلوق حیّ –لایموت
ابتدا ، انتها، معبودو موجود
تضرع ائت تیلیم درگاها اوز توت
اوخوفتح قریب ، نصر من الله
افلاطونسن ظاهیر باطین دردیمه
لوطف و احسانییدن ایسترم درمان
یا حیّ سبحان
صاحب ائحسان
حیّ لا مکان
هست بی نشان
بی نشانسن یوخدور میثل و میثالین
موستقیمدور یولون ، بولونماز مکان
حاضیرسن حتمن
بی شک و گومان
در زمین – آسمان
ای عظیم الشان
عظیم الشانسن نه جیسم و جووهر
نه تولید سن ، نه ذاتسن ، نه گووهر
نه موتوالیدن صادق – مظهر
ایبراهیمه اودو ائدن گولوستان
اوغلونا قوربان
قوچ نبییان
حئیوان ریضوان
ائیله دین ائحسان
ائحسان ائدیب موجه گله اکرامین
لعل و گووهر اولار آسمان و زمین
ذرّه لوطفون اولسا ، اولمارام غمین
شفا بولور یوز منیم تک بی درمان
صحت تاپا ر جان
68و 69
حکیم تیلیم خان حضرت خداوندیی صفاتین ساییب و او رحمت لر و کومک لر کی انسان ابوالبشره خصوصاً انبیالره حضرت آدمدن تا خاتمه ائلییب دیر قلمه گتیریب. تاری حضرت ایبراهیمه اودو گولوستان ائله دی ، حضرت یونسه دریادا نگهبان اولدی ، تیلیم خان دونیانون بوتون ایشلرین تارویا نسبت وئریب :
بعضی نی آل مروان تک – غرق گوناه ائیله ین
بعضی نی ابلیس دون تک – خلقه بدخواه ائیله ین
بعضی موفلیس و مفلوک – ایشینی آه ائیله ین
بعضی لرین صاحیب – تاج – عالمه شاه ائیله ین
بعضی لرین خیضر –هادی دلیل راه ائیله ین
بعضی نی مین باشلی – محفوظ ، عالمین سر دفتری
73
ایکینجی درسی اونون ارادتی و دوستلوقی پیامبره و اونون پاک خاندانینه دیر .تیلیم خانون مذهبی شعرلرینده فقط ایگیرمی ایکی شعری حضرت پیامبر و حضرت علی نین وصفینده دیر . بو شعرلرده اون دوردمعصومدان آد آپاروب .
بیر داشام درینده حسن ،حسینین
زین العباد ، باقر ، اول نور عینین
جعفر صادقین ، هم کاظمینین
لوطف – نظریندن ایسترم اوپوش
اوپوش آلسام پادیشاهم
رضا دیر پشت و پناهم
تقی _نقی اومود گاهم
عسگری الیمدن یاپیش
تیلیم خان مخصوصاًحضرت علی دن چوخ یاد ائیله ییب ، اونون جنگ لرین ، اعجازلارون ، مقام لارون قلمه گتیریب و اونون صادق شیعه لریندن دیر .
حکیم تیلیم خانین اوچونجی درسی ، درس معاد و قیامت دیر و انسانا دئییر کی چوخ هاوالانماسین چون کی اولوم وار و بیر گون گره ک شجر آتونا مینه .
دوردونجی درسی ، ایگید لره مخصوص دیر . حکیمین باخومی ایگیدلره چوخوموش و چوخ شعر لرینده ، ایگیدلره پند و اندرز و نصیحت ائدیب :
ایگیت ، پوخته گرک ، هئچ اولمایا خام
کعبه بئیت اللاها باغلایا احرام
کم طمع ، ائل پرست ، خوش لفظ و کلام
عالم صوحبتینه آرزومند اولا
با شی یا دوندویوم ایگیتلر خاصی
دو لان گوزللرین گوزون آلگینان
هر گلیب گئدنه دئمه یاخشیدیر
آغزیند ان سلامین سوزون آلگینان
ایگید اولان گئدیب پیس گوزل آلماز
پیس گوزل یاراسی جاندان ساغالماز
بد اصیل تیکده هئچ قوون اولماز
بیر اصیل آدامین قیزین آلگینان
ایگید ، گوزل سئو سن ، یاواش ها یاواش
بیر گوزل آلگینان گئجه لر سارماش
یئمگه نان ایستر گئیمگه قوماش
قوماش آلانمیر سان بئزین آلگینان
اوزوی وور ماگینان داشینان داغا
چوخ تلسمه گینن آرواد آلماغا
گئدیب خیدمت ائیله بیر اصیل باغا
بیر امک قویاندا ، یوزون آلگینان
132
حکیم تیلیم خانین اوره گی نامرد لر دن دولی دیر
دلی گویول ایچمه نامرد باداسین
اگر پیاله سی دولی قند اولا
حکیم گوزل لرین نیشانه لرین ساییب دیر
گوزللرده اوچ نیشانا گرک
اوّل نیشانه سی خوش قاباق اولا
باشی کیچیک مینا گردن بئل اینجه
ال ایاغی بلور کیمی آغ اولا
84
حکیم تیلیم خان باغبانلوغی ده بیزه اورگئدیب دیر
ایسترسن کی باغین حاصلخیز اولسون
چینه سی چاردیوار اوجا گرک دیر
ارخینی پاک ائله بندینه یئتیش
سو یونون نوبتی گئجه گرک دیر
100
اما حکیم تیلیم خانین باشقا درسی بیز لره ، عشق و محبت دیر :
و اصلاً شاعیری ، عشق شاعیر ائلر . خداوند مهرینی بهانه قرار وئردی تا بیزیم اولکه میزدن بیر بویوک شاعیر وجوده گله کی اوره گی دولی مهر و محبت اولا .
شاعیرلرین بویوک درسی بیزلره ، بیر بیرینه مهربان اولماقدیر . شاعیرلرین بویوک دواسی انسانین روحی مرض لرینه عشق دیر . اگر اوره گیمیز دولی عشق اولا ، دوشمن لربیزه چیره اولماز . اما به قول استاد شهریار :
حیدر بابا شیطان بیزی آزدیریب
محبتی اوره کلردن قازدیریب
تیلیم دییئر :
محبت اولمایان یئر ده
باغ و گولشنی نئیلر سن ؟
بیر باهار کی خزان اولسون
باغ و بوستانی نئیلر سن ؟
و بو بویوک لر سوزودیر کی :
اگر زنده گانلوقدا محبت اولسا هامی زاد وار واگر محبت اولماسا هئچ زاد یوخ .
سو زومون سونوندا بیر شعر، بوتون قوناقلارا و حضرت تیلیم خان پیشگاهینه تقدیم ائدیرم :
سلام اولا سنه تیلیم
دئییم سنه درد دلیم
من عشقه باغبانیدیم
اما حئییف سولوب گولیم
دونیا داها عوض اولوب
اوره کلره مرض دولوب
مرد آداملار قوجالیب دیر
نامرد گلیبدیر باج آلوب
تارینون نعمتی چوخدور
تارینی تانیان یوخدور
قیزیل گوللر آچولوبور
اولاری قوخلویان یوخدور
ایگید لری ییخیب زهر
بئش دن اوچی بافور چکر
بیلمنم ای عزیز پدر
یازوخ بشر هارا گئدر
رسم محبت پوزولوب
قارداش باجی اوزاق اولوب
عمورلر دا قیسا اولوب
تیفاقوموز لاپ داقیلوب
گلمیشیک بیز مرغئیه
تیلیم خان گل سن مدده
دوبارا ده گلن لره
خوش گلیب سیز خان ائوینه
آی بابالار آی آنالار
تیلیم آدی تئز اوجالار
هرکیم تانویا تارینی
آدی بو دونیادا قالار
سیزه دئسین بو بالاجا
قویمایون عشقی قوجالا
بیر بیرینه کومک اولون
گرک کی دوستلوخ چوخ اولا
