اگر دوست دارید رشته تربیت بدنی را برای تحصیل انتخاب کنید حتماً میدانید که این رشته گرایشهای مختلفی دارد و شاید اطلاعات کافی و جامعی از تمام این گرایشها نداشته باشید. امروز با فردی که در کار خود حرفهای و مشغول به فعالیت است گفتوگویی داشتهایم و سوالهایی که به نظر میرسد دغدغه اصلی شما دانشآموزان عزیز باشد را پرسیدهایم تا بتوانید انتخاب رشته درست و دقیقی داشته باشید و شاید در آینده یکی از ورزشکاران یا برترینهای این رشته شوید.
سلامی دوباره. در این گفتوگو میخواهیم به سوالات دانشآموزان پایه نهم که میخواهند انتخاب رشته کنند و وارد دبیرستان شوند و همچنین داوطلبان کنکور که دفترچه انتخاب رشته را باز کردهاند و قصد آشنایی با رشته تربیت بدنی را دارند پاسخ دهیم. سوالهایی که ذهن شما را درگیر کرده است.
راههای ورود به رشته تربیت بدنی
برای ورود به این رشته دو مسیر اصلی وجود دارد.دانشآموزان پایه نهم میتوانند رشته تربیت بدنی را در هنرستان انتخاب کنند که شرط معدل دارد و شامل آزمون عملی و یک مصاحبه حضوری میشود. برای ورود به دانشگاه نیز دو طریق وجود دارد. هم از شاخه نظری (علوم انسانی، تجربی، ریاضی) و هم از شاخه هنرستان میتوان وارد شد. اما یک تفاوت مهم این است که دانشآموزان شاخه نظری میتوانند در دانشگاه فرهنگیان در رشته دبیری تربیت بدنی ادامه تحصیل دهند در حالی که این امکان برای فارغالتحصیلان هنرستان به صورت مستقیم وجود ندارد.
آزمونها و شرایط پذیرش
برای ورود به هنرستان تربیت بدنی،علاوه بر شرط معدل که به عنوان مثال در برخی مناطق بالای هفده است، یک آزمون عملی برگزار میشود. این آزمون عملی دو بخش دارد. بخش اول آزمونهای ایستگاهی است که قوای جسمانی مانند دویدن، دراز و نشست، چابکی و سرعت را میسنجد. بخش دوم آزمون مهارت در رشتههای ورزشی خاص مانند والیبال، بسکتبال و فوتبال است که مثلاً شامل پنجه والیبال، پرتاب بسکتبال، شوت زدن و حرکات پایه میشود. همچنین یک آزمون تئوری و یک مصاحبه حضوری نیز برگزار میشود. در مصاحبه، فاکتورهایی مانند قدرت بیان، ریتم حرکتی و فیزیک بدنی مورد توجه قرار میگیرد.
در گذشته محدودیت قدی برای ورود به دانشگاه وجود داشت اما امروز این شرط به طور کامل حذف شده است و تنها در صورتی که فردی در یک رشته ورزشی خاص تبحر حرفهای داشته باشد میتواند جبران کند. با این حال، وزن و جثه سنگین ممکن است در انجام موفق آزمونهای عملی مشکل ایجاد کند.
فضای کاری، مزایا و معایب
یک دیدگاه رایج این است که معلم تربیت بدنی راحتترین شغل را دارد اما واقعیت چیز دیگری است.دبیر تربیت بدنی معمولاً از محبوبیت خاصی در مدرسه برخوردار است که دلیل آن ارتباط راحتتر و صمیمیتر با دانشآموزان و نیاز ذاتی بچهها به تحرک و فعالیت است. اما سختیهای کار خود را دارد. محیط کار معمولاً حیاط مدرسه است که معلم مجبور است با صدای بلند صحبت کند که این موضوع میتواند به حنجره فشار آورد. همچنین قرار گرفتن در معرض آفتاب، سرما و گرما از دیگر دشواریهاست. یک مسئولیت بزرگ، حفظ ایمنی دانشآموزان در حین فعالیت ورزشی و مسابقات است و دبیر در این موارد مسئول مستقیم محسوب میشود. در مقابل، شیرینی کار در شور و هیجان، پویایی و ارتباط سازنده با دانشآموزان است.
بازار کار، درآمد و ادامه تخصص
دانشجویان در دوران لیسانس همه رشتههای ورزشی پایه را به صورت حرفهایتر میآموزند اما میتوانند از همان دوران هنرستان یا دانشگاه در رشته خاصی تخصص بگیرند و با گذراندن دورههای داوری یا مربیگری(که از سطح سه تا یک و بینالمللی تقسیمبندی میشود) کارت مربوطه را دریافت کنند. برای رسیدن به سطوح بالای داوری بینالمللی باید از دورههای پایه شروع کرد و به تدریج مراحل را طی نمود.
فارغالتحصیلان میتوانند هم به صورت دولتی و هم آزاد مشغول به کار شوند. در بخش دولتی، جذب آموزش و پرورش به عنوان دبیر یا تدریس در دانشگاه از راههای اصلی است. در بخش آزاد، امکان کار به عنوان مربی در باشگاهها و سالنهای ورزشی، داوری، یا حتی راهاندازی کلینیکهای تخصصی مانند حرکات اصلاحی، آسیبشناسی ورزشی و تغذیه وجود دارد. در کنار تیمهای ورزشی نیز حضور متخصصان ورزشی مانند پزشک تیم که با آسیبهای ورزشی آشناست، ضروری است.
درآمد در این رشته بسیار متنوع است و کاملاً به سطح فعالیت، تخصص و پویایی فرد بستگی دارد. یک دبیر دولتی حقوق ثابت آموزش و پرورش را دریافت میکند اما یک مربی یا صاحب سالن ورزشی موفق میتواند درآمد بسیار بالاتری داشته باشد. آینده شغلی این رشته روشن است و برای فردی که فعال و خلاق باشد فرصتهای درآمدزایی زیادی وجود دارد.
یک کارشناس ارشد دیگر این رشته نیز توضیح میدهد که تربیت بدنی ماهیتی بینرشتهای دارد و از علوم پایه پزشکی، علوم تربیتی و دروس تخصصی عملی تشکیل شده است. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در وزارتخانههای مختلف، مراکز توانبخشی، فدراسیونها و سازمانهای ورزشی به عنوان کارشناس مشغول به کار شوند. شرط اصلی موفقیت در این رشته، علاقه و داشتن جسمی سالم است زیرا دروس عملی بخش مهمی از برنامه تحصیلی را تشکیل میدهند.
