سلام و عرض ادب خدمت شما دوستان عزیز و عاشقان آسمان. در این مقاله قرار است که بدانیم سحابی چیست و بیشتر با سحابی ها آشنا شویم و در آخر نیز چند سحابی را به شما معرفی کنیم.
سحابی‌ها از شگفت‌انگیزترین و خارق‌العاده‌ترین اجرام کیهانی هستند؛ که توجه عاشقان نجوم و همچنین عموم مردم را به خود جلب می کنند. سحابی ، ابرهای وسیع متشکل از گاز و غبار و پلاسما می باشد. گازهایی که آن‌هارا تشکیل می دهند بسیار رقیق و در دمای کم هستند.سحابی ها محل تولد ستارگان می باشند. به سحابی ها مهدکودک ستاره‌ای،زادگاه ستاره‌ای یا پرورشگاه ستاره‌ای نیز می گویند.
برخی سحابی‌ها به علت نور خود نمی تابند بلکه براثر نور ستارگان مجاور خود قابل رویت هستند. در صورتی که به این ترتیب مرئی شده باشند، مانند ستاره‌ای محو و ابراندود هستند. ولی برای پی بردن به اندازه و ساختمان واقعی سحابی‌ها باید از تلسکوپ استفاده کرد. سحابی هایی هم وجود دارند که تاریک‌اند و مانع نور ستارگانی می شوند که در پشت آن قرار دارند.
عبدالرحمان صوفی، ستاره‌شناس ایرانی کهکشان آندروما را کشف کرد و گزارش رصدی ابر ماژلانی بزرگ را ثبت کرد. بدین ترتیب او نخستین کسی بود که از اجرام سماوی خارج از کهکشان راه‌شیری را ثبت کرد.
زمانی که بخش‌هایی از محیط میان ستاره‌ای دچار فروپاشی گرانشی می شوند، یک سحابی متولد می‌شود. جاذبه گرانشی متقابل باعث می‌شود که مواد به هم چسبیده و نواحی با چگالی زیادتری را تشکیل دهد. همچنین ستارگان نیز در مرکز مواد درحال فروپاشی شکل می‌گیرند، که اشعه‌ی فرابنفش یونیزه‌کننده موجب می شود گازهای اطراف در طول موج‌های نوری قابل دیدن باشند. اندازه بیشتر سحابی‌ها وسیع و بزرگ است و قطر آنها تا چندصدسال نوری نیز می‌رسد.
همانگونه که در ابتدای مقاله گفتیم دیدن سحابی‌ها با تلسکوپ امکان پذیر است. اما برخی از سحابی‌ها نور زیادی دارند و می توان با چشم غیرمسلح آنها را دید.
سحابی شکارچی نیز یکی از این سحابی‌ها می‌باشد که دربین ستارگان شمشیر صورت فلکی شکارچی قرار دارد. اما بیشتر سحابی‌ها از طریق تلسکوپ قابل مشاهده هستند. این بستگی به تعداد ستارگان در اطراف آنها دارد تا بتوانند مقدار نور برای روشن شدن این ابرهای گرد و غبار کیهانی را تامین کنند.
نزدیک‌ترین سحابی به زمین؟
نزدیک‌ترین سحابی به زمین؛ سحابی هلیکس می باشد. سحابی هلیکس 700 سال نوری از زمین‌ما فاصله دارد. چگالی بیشتر سحابی‌ها کمتر از خلاء ایجاد شده بر روی زمین است و جرم یک ابر سحابی به اندازه زمین تنها چند کیلوگرم خواهد بود.
● سحابی سر اسب
سحابی سر اسب از معروف‌ترین سحابی‌های آسمان است؛ که در شرقی‌ترین نقطه‌ی صورت فلکی شکارچی(جبار)قرار گرفته است و1,500سال نوری تا زمین‌ما فاصله دارد. این سحابی زیبا، به صورت تو رفتگی‌های تاریک سحابی سر اسب آن است که این سحابی یک ابر غباری و تیره است که در مقابل یک سحابی گسیلشی قرمز رنگ قرار دارد.
●سحابی پروانه یا NGC 6302
از زیباترین سحابی های کهکشان است. این سحابی زیبا یکی از پیچیده‌ترین ساختارهایی است که در بین سحابی‌های سیاره‌نما دیده شده است. طیف نوری این سحابی نشانه این است که ستاره مرکزی‌اش از داغ‌ترین ستارگان در کهکشان است. ستاره مرکزی درحال مرگ این سحابی فوق‌العاده داغ است و نور فرابنفش در قسمت بالایی بال‌های پروانه در زیباترین حالت می درخشند که موجب درخشش لایه‌هایی از گاز شده است. بال‌های این پروانه‌ی آسمانی بیش‌از 3 هزار سال نوری می باشد؛که لایه هایی از گازهای ستاره مرکزی درحال مرگ منتشر می‌شود، این سحابی را به بیرون پرت می کند.
●سحابی چشم خدا
تلسکوپ فضایی اسپیتزر باری دیگر شاهکاری خارق‌العاده از کیهان شکار کرد. سحابی هلیکس یا چشم خدا یک سحابی مارپیچ در فاصله 700 سال نوری از زمین‌ما قرار دارد؛ که درصورت فلکی دلو واقع شده است. این سحابی یک سحابی سیاره‌نما نوعی سحابی گسیلشی است که از گاز و پلاسما تشکیل شده است. این نوع سحابی‌ها بعد از مرگ ستاره‌ها تشکیل می شوند.
●سحابی NGC2020 و NGC2014
تلسکوپ فضایی هابل به مناسبت 30مین سالگرد تولدش سحابی فوق‌العاده شگفت‌انگیزی را به ما هدیه داد. سحابی غول‌پیکر NGC 2014 و همسایه‌اش NGC 2020 را در تصویر بالا مشاهده می کنید. این دو سحابی درخشان باهمدیگر بخشی از یک ناحیه عظیم ستاره زایی را در ابر ماژلانی بزرگ تشکیل می دهند. این گاز و غبار کیهانی حدود 163هزار سال نوری با زمین‌ما فاصله دارد. ستاره‌شناسان و محققان لقب صخره کیهانی یا آبسنگ کیهانی را به آن داده‌اند؛ زیرا به جهانی سنگی در زیر دریا شباهت دارد.
●سحابی شاه تخته
این سحابی چشم‌نواز و زیبا در صورت فلکی شاه‌تخته واقع شده است. این سحابی یک سحابی تاریک است که در مجاورت با روشن ترین بخش سحابی، اتاشاه تخته که به شکل سوراخ کلید رصد می‌شود. سحابی شاه تخته یک سحابی وسیع است که 30 سال نوری قطر دارد و 7500 سال نوری از زمین ما فاصله دارد.
امیدوارم که در این مقاله توانسته باشم به سوالات شما مخاطبان عزیز پاسخ داده باشم.
