در این مقاله می‌خواهیم سبوس برنج را به طور کامل و جامع بررسی کنیم، از فواید و خواص آن بگوییم و همچنین انواع روش هایی که در ارتباط با نحوه استفاده از سبوس‌برنج مناسب است را برای شما عزیزان بیان کنیم.
با رشت برنج باشید.
سبوس(bran) ، به ماده ای گفته می شود که از جداره خارجی غلاتی نظیر گندم، جو و برنج بدست می آید، رنگ آن قهوه‌ای روشن و کاملاً پودری است.
همانطور که گفته شد سبوس انواع مختلفی دارد سبوس جو، سبوس گندم و سبوس برنج. ما در اینجا می خواهیم سبوس برنج را به صورت تخصصی مورد بررسی قرار دهیم.
هنگامی که برنج( شالی) از زمین‌های کشاورزی برداشت می شود، برای تبدیل کردن آن به برنج سفید به کارخانه های شالیکوبی منتقل میشود و در این کارخانه ها طی فرآیندهای مختلفی با برداشتن دو لایه از دانه های برنج آن را به برنج سفید تبدیل می‌کنند.
اولین لایه همان پوسته خارجی برنج (شلتوک) نام دارد که توسط آسیاب های سنگی از دانه برنج جدا می شود هنگامی که پوسته برنج جداشد به برنج قهوه ای می رسیم و اگر یک لایه از برنج قهوه ای جدا کنیم با برنج سفید روبرو می شویم.
لایه دوم، سلول های خارجی چسبیده به آندوسپرم نشاسته ای دانه برنج، جدا شده از برنج را سبوس برنج می نامند. به عبارتی دیگر محصول فرعی که از تبدیل برنج قهوه ای به برنج سفید به دست می‌آید را سبوس برنج می نامند.
اما با جداسازی سبوس از دانه برنج، برنج تقریباً تمام خواص خود را از دست میدهد و فقط به برنج سفید و خوشمزه‌ای تبدیل میشود که عموم مردم از آن به عنوان برنج سفید یاد می کنند.
همانطور که گفته شد دانه برنج دارای دو لایه می باشد لایه اول و بیرونی به پوسته برنج یا همان شلتوک برنج معروف است و لایه دوم و میانی سبوس برنج نام دارد.
سبوس برنج سرشار از فیبر، روی، منگنز، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، ویتامین E، ویتامین های گروه B نظیر B1، B2 ، B5، B6 ، B12 و همچنین اسیدهای چرب ضروری می باشد.
طبع سبوس برنج نه گرم است نه سرد بلکه معتدل است و افراد با هر سلیقه و مزاجی می‌توانند از سبوس برنج استفاده کنند.
با توجه به اینکه سبوس برنج مملو از ویتامین ها و مواد معدنی می باشد در درمان بسیاری از بیماری ها موثر است. همچنین کمک شایانی به لاغری، چاقی، جوانسازی پوست، تقویت ریشه مو، کمک به حافظه، درمان موخوره و یبوست میکند.
فیبر نوع خاصی از کربوهیدرات است که به وفور در میوه ها، سبزیجات و غلات یافت می شود. فیبر ماده ای است که به راحتی در بدن هضم نمی شود اما با این حال نقش موثری را در سلامت بدن افراد ایفا می کند.
فیبر باعث حرکت سریعتر غذا در سیستم گوارشی و موجب عملکرد بهتر آن می شود. در حقیقت فیبر آب بدن را جذب و به مدفوع اضافه میکند و به رفع یبوست کمک می کند.
همچنین مصرف فیبر به کنترل وزن کمک می کند. به دلیل دیر هضم شدن باعث می شود کمتر غذا بخورید و برای مدت طولانی تری احساس سیری کنید.
سبوس برنج دارای درصد بسیار بالایی فیبر است و مصرف آن طبق مستندات کمک شایانی به رفع یبوست و همچنین کنترل وزن می کند.
سبوس برنج منبع طبیعی فیتواسترول هاست.
فیتواسترول ها ترکیبی هستند بسیار شبیه کلسترول ها و بیشتر در گیاهان یافت می شوند. فیتواسترول ها با کلسترول ها برای جذب در روده رقابت می کنند و همین رقابت موجب کاهش سطح کلسترول خون می شود.
وجود مواد معدنی نظیر فسفر، منگنز و کلسیم در سبوس برنج حاکی از کمک آن برای کاهش پوکی استخوان است.
منگنز ماده‌ای است که نقش پررنگی در شکل گیری استخوان ها و بافت هایی نظیر غضروف ها و تاندون ها بر عهده دارد.
فسفر برای حفظ سلامتی بدن و همچنین سلامتی استخوان‌ها لازم است و موجب عملکرد بهتر ماهیچه‌ها میشود.
کلسیم یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده استخوان و دندان می باشد و همچنین برای انعقاد خون و کارکرد هر چه بهتر ماهیچه ها لازم است.
سبوس برنج سرشار از پتاسیم است. پتاسیم ماده معدنی است که وجود آن در عملکرد صحیح ماهیچه های قلب و همچنین تنظیم فشار خون بسیار موثر است.
وجود آهن و ویتامین های گروه B در سبوس برنج به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک میکند و پیامد این کمک تولید سریعتر و بیشتر گلبول های قرمز خون و در نتیجه درمان کم خونی می باشد.
وجود ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید) در سبوس برنج از سفید شدن و ریزش مو جلوگیری میکند. ویتامین B5 در تقویت فولیکول های مو موثر است و کمبود این ماده می‌تواند سبب نازک شدن مو، سفید شدن و همچنین موجب ریزش مو شود.
وجود ویتامین B12 (کوبالامین) در سبوس برنج و مصرف مقادیر کافی از آن منجر به سلامتی اعصاب، همچنین تقویت حافظه و افزایش تعادل و تمرکز می گردد.
وجود ویتامین E در سبوس و استفاده از آن حاکی از افزایش استحکام دیواره مویرگی و همچنین افزایش رطوبت پوست می باشد و این عامل نقش بسزایی در عدم پیری زودرس، جوانسازی پوست و حتی جلوگیری از سرطان پوست را ایفا می کند.
به دلیل نشاسته فراوان سبوس برنج استفاده از آن می‌تواند به پر شدن صورت کمک کند.
برخی دیگر از فواید و خواص سبوس برنج
از سرطان روده جلوگیری میکند
از سرطان معده جلوگیری میکند
جلوگیری از سنگ کلیه
و … .
برای وعده صبحانه می توانید سبوس را با شیر مخلوط کنید و بعد از چند دقیقه جوشاندن میل کنید.
برای وعده ناهار یا شام هم می‌توانید سبوس را با ماست مخلوط کنید و کاملا هم بزنید و بعد از ۱۵ دقیقه میل کنید( ده دقیقه قبل از وعده).
دو الی سه قاشق غذاخوری سبوس را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و با پنبه بر روی صورت خود بمالید و پس از ۲۰ دقیقه با آب گرم بشویید.
دو الی سه قاشق غذاخوری سبوس را به همراه یک قاشق عسل در یک فنجان شیر مقداری بجوشانید (پنج دقیقه) و پس از سرد شدن به وسیله پنبه بر روی پوست صورت بمالید و بعد از گذشت ۲۰ دقیقه با آب ولرم بشویید
سه قاشق غذاخوری سبوس را در دو لیتر آب حل کنید و ۱۰ دقیقه بجوشانید و پس از ولرم شدن و همچنین ته نشین شدن سبوس، آب را بر روی سر خود بریزید و به آرامی ماساژ دهید و بعد از سه دقیقه آبکشی کنید.
