حوادث اخیر در لبنان، به ویژه انفجار پیجرها توسط رژیم صهیونیستی در روزهای ۱۷ و ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳، یک تغییر پارادایمی در الگوهای جنگی مدرن را به تصویر می‌کشد. این عملیات، که منجر به زخمی شدن بیش از ۳۰۰۰ نفر، عمدتاً از اعضای حزب‌الله شد، به وضوح نشان‌دهنده ظهور نوع جدیدی از جنگ است: جنگ توزیع شده. در این نوع جنگ، قابلیت‌های نظامی دشمن به‌شکل همزمان و با بهره‌گیری از ابزارهای عمومی مورد هدف قرار می‌گیرد و در نتیجه این نوع جنگ می‌تواند منجر به ناتوانی سریع و اثرگذار نیروهای نظامی مخالف شود.
جنگ توزیع شده به معنای استفاده مؤثر از فناوری‌های نوین و زیرساخت‌های عمومی است تا بتوان به‌طور غیرمستقیم و با دقت بالا، به اهداف نظامی حمله کرد. این نوع جنگ از ترکیب داده‌های دقیق، شناسایی مؤثر، و تکنیک‌های حمله غیرمستقیم استفاده می‌کند. هدف آن از بین بردن توانایی‌های انسانی و تجهیزاتی دشمن و کاهش قدرت واکنش آنها به وقوع تهدیدات جدید و بعدی است.
در عملیات اخیر در لبنان، رژیم صهیونیستی با بهره‌گیری از داده‌های اطلاعاتی دقیق، توانست پیجرهای موجود در زیرساخت‌های ارتباطی را به‌عنوان هدف قرار دهد. این نوع جنگ به‌ویژه از نظر روانی و اجتماعی نیز اثری دنباله‌دار دارد، زیرا با هدف قرار دادن ابزارهای ارتباطی، حکومت‌ها و گروه‌های نظامی را دچار سردرگمی و آسیب‌پذیری می‌کند.
زیرساخت‌های عمومی می‌توانند به‌آسانی به‌عنوان ابزارهایی برای جنگ توزیع شده مورد استفاده قرار گیرند. در اینجا به برخی از این زیرساخت‌ها اشاره می‌شود:
شبکه‌های ارتباطی، به‌خصوص آن‌هایی که به‌صورت بی‌سیم یا سلولی فعالیت می‌کنند، می‌توانند به‌عنوان ابزارهای هدف‌گیری در جنگ توزیع شده مورد استفاده قرار گیرند. از طریق هک یا ایجاد اختلال در این شبکه‌ها، میتوان توانایی ارتباطات دشمن را مختل کرد و علاوه بر ان میتوان از ظرفیت های منابع انرژی همراه و مواد اشتعال زا و نقاط ضعف آنها بهره برد.
زیرساخت‌های انرژی، از جمله تأسیسات برق و خطوط انتقال، نقاط آسیب‌پذیری هستند که می‌توانند به‌وسیله جنگ توزیع شده هدف قرار گیرند.
سیستم‌های حمل و نقل می‌توانند نقاط تحت فشار در طول عملیات نظامی و قبل از آن باشند.سیستم های حمل و نقل و ترافیک یکی از بستر های ایجاد حوادث زنجیره با هدف از بین بردن یا ناتوان سازی نیروهای عملیاتی است. در این روش میتوان با ایجاد اختلال عمدی در سیستم هدایت ترافیک موجب خسارت های جدی و تصادف های مرگ آور وی ا ناتوان کننده شد.
جنگ توزیع شده می‌تواند تأثیرات بسیار منفی بر سیستم‌های بهداشتی و درمانی داشته باشد، که با در نظر گرفتن اهمیت این زیرساخت‌ها در زندگی انسان‌ها، ضروری است که در برنامه‌ریزی‌های نظامی و سیاسی به این موارد توجه ویژه‌ای شود. حفظ و ایمن‌سازی بیمارستان‌ها و تأمین دسترسی به خدمات درمانی از جمله وظایف اجتماعی و انسانی در زمان جنگ به حساب می‌آید.
جنگ توزیع شده نیازمند یک رویکرد دقیق و سازمان‌یافته است. این جنگ باید با بهره‌گیری از اطلاعات دقیق، همکاری میان مختلف سازمان‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین انجام شود. اینجا برخی از عناصر کلیدی در این سازمان‌دهی ذکر می‌شود:
توسعه نوع جدیدی از جنگ، به‌خصوص در خاورمیانه، می‌تواند تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر امنیت ملی کشورهای مختلف و توازن قوا در منطقه داشته باشد.
این نوع جنگ می‌تواند کشورها را از لحاظ نظامی و اقتصادی تحت فشار قرار دهد، اما از سوی دیگر، می‌تواند کشورها را در ایجاد امنیت و توسعه همکاری‌های بین‌المللی تشویق کند.
عملیات انفجار پیجرها در لبنان به‌عنوان یک نمونه بارز از جنگ توزیع شده، ضرورت به‌کارگیری استراتژی‌های نوین در جنگ‌های مدرن را تأکید می‌کند. این نوع جنگ نه‌تنها به ظرفیت‌های نظامی بلکه به زیرساخت‌های عمومی نیز وابسته است و در شرایط کنونی، تجزیه و تحلیل و مدیریت این زیرساخت‌ها به ابزارهای کلیدی در برابر تهدیدهای بالقوه تبدیل می‌شود. رشد و تحول در فناوری‌ها، نیاز به بروز رسانی رویکردهای امنیتی را بیشتر از پیش می‌کند و کشورهای مختلف باید برای رویارویی با این چالش‌ها، آمادگی کامل داشته باشند.
برای نوشتن این مقاله، از منابع معتبر و مقالات علمی و تحلیلی موجود در زمینه جنگ‌های مدرن و تأثیر فناوری بر جنگ‌های نوین بهره‌برداری شده است. ادامه تحقیق و بررسی در این زمینه می‌تواند به درک بهتر پدیده‌های نوظهور در ژئوپلتیک و امنیت بین‌الملل کمک کند.
