گاز اتیلن اکساید

ا

اتیلن اکساید چیست؟ این ترکیب در تولید مواد شیمیایی دیگر و استریل نمودن ابزار آلات پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله قصد داریم تا با کاربرد ها روش تولید ، مضرات و خطرات گاز اتیلن اکساید بیشتر بپردازیم پس با ما همراه باشید.

تعریف کلی:

گاز اتیلن اکساید در دمای اتاق قابل اشتعال می باشد. بیشترین کاربرد این ماده در تهیه و ساخت سایر مواد شیمیایی از جمله ضد یخ ها مورد استفاده قرار می گیرد. در مقادیر کمتر ، این ترکیب به عنوان یک سموم دفع آفات و یک ماده ضدعفونی کننده استفاده می شود.ترکیب فوق به دلیل آسیب رساندن به DNA جز مواد سرطانزا طبقه بندی می گردد.

به دلیل اشتعال پذیری و خطر بالای این ترکیب سنتز این ماده باید با احتیاط صورت پذیرد. همچنین منازل مسکونی ای که در نزدیکی کارخانه های تولید اتیلن اکسید قرار دارند از خطرات این ماده در امان نخواهند بود

علاوه براین مردم عام با قرار گرفتن در معرض دود دخانیات و تجهیزات استریل شده با این ترکیب  از جمله محصولات پزشکی ، آرایشی و تجهیزات زنبورداری در معرض خطرات اتیلن اکسید قرار می گیرند.

مشخصات فیزیکی

• فرمول شیمیایی این ماده C2H4O و وزن مولکولی آن 44.1 گرم در مول است.
• فشار بخار برای ماده ی فوق 1.095 میلی متر جیوه در دمای 20 درجه سانتیگراد است.
• در دمای 20 درجه ی سانتی گراد حلالیت در آب این ترکیب 1 × 106 mg/L می باشد و در الکل ، اتر ، استون و بنزن قابل حل است.
• ماده ی فوق دارای آستانه بو 787 میلی گرم در متر مکعب است.

چه خطراتی می تواند فرد را تهدید کند؟

این ماده که ترکیبی سرطانزا به شمار می رود می تواند سرطان هایی از جمله لنفوم و لوسمی را به وجود آورد . با این حال سرطان معده و سینه نیز برای کارگرانی که با این ماده سر و کار دارند گزارش شده است. علاوه بر مشکلات فوق این ماده می تواند موجب درد چشم و گلو درد ، تنگی نفس و تاری دید ، سرگیجه ، حالت تهوع ، سردرد ، تشنج ، تاول و سرفه نیز شود.

با توجه به مشکلات فوق اداره ی ایمنی و بهداشت کار محدودیت هایی را برای کارگرانی که با این ماده کار می کنند تنظیم نموده است.

مقدار مجاز این ماده در هوا 1ppm  برای 8 ساعت کاری گزارش شده است. افرادی که به صورت کوتاه مدت در معرض این ماده قرار دارند نباید با بیش از 5 ppm از این ماده به مدت 15 دقیقه سر و کار داشته باشند.

تولید

ماده ی فوق را می توان با واکنش اکسیژن (O2) و اتیلن (C2H4) در دمای 200 تا 300 درجه سانتیگراد و فشارهای 10 – 20 بار تولید کرد. بازده ی این واکنش چیزی در حدود 80 الی 90٪ است.

کاربرد ها

اتیلن اکساید و مشتقات آن برای ساخت طیف گسترده ای از مواد و کالاهایی که هر روز از آنها استفاده می کنیم مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله ی این محصولات می توان به موادی مانند الیاف پلی استری ، فایبرگلاس و بسته بندی پلاستیک ها اشاره نمود. همچنین به طور مستقیم ماده ی فوق برای استریل نمودن تجهیزات از جمله تجهیزات پزشکی استفاده می شود.

کاربرد های صنعتی

تقریبا می توان گفت تمام اتیلن اکساید تولیدی از پتروشیمی، به عنوان حد واسط در تولید سایر مواد شیمیایی که در تولید موادی مانند الیاف پلی استری برای ساخت لباس، ساخت وسایل خانه، فرش و… به کار برده می شوند مورد استفاده قرار می گیرد.

یکی از مهم ترین کاربرد های این ترکیب ساخت EG ها می باشد. این ترکیبات به عنوان ضد یخ مورد استفاده قرار می گیرند. اتیلن گلیکول همچنین در ساخت فایبرگلاس مورد استفاده در محصولاتی مانند جت اسکی ، وان حمام ، توپ بولینگ و همچنین رزین پلاستیکی پلی اتیلن ترفتالات  (PET) که برای ساخت ظروف نوشیدنی و ظروف بسته بندی استفاده می شود ، مورد استفاده قرار می گیرد.

چند ماده ی شیمیایی تولیدی با این ماده

• مونو اتیلن گلیکول: کاربرد در ساخت ضد یخ برای موتورها ، تولید PET (الیاف پلی استر ، فیلم و بطری) ، مایعات انتقال حرارت ، ضد یخ هواپیما و باند فرودگاه.
• دی اتیلن گلیکول: کاربرد در ساخت پلی اورتان ها ، پلی استر ها ، نرم کننده ها (چوب پنبه ، چسب ، کازئین و کاغذ) ، پلاستیسایزرها ، خشک کردن گازها و حلال ها.
• تری اتیلن گلیکول: کاربرد در ساخت پلی اورتان ، لاک ، حلال ها ، پلاستی سایزر ها ، خشک کردن گاز و رطوبت گیرها (مواد نگهدارنده رطوبت)
• پلی اتیلن گلیکول: لوازم آرایشی ، پماد ها ، دارو ها ، روان کننده ها (در پارچه و سرامیک) ، حلال ها (در رنگ ها و دارو ها) و پلاستی سایزر ها (در چسب ها و جوهر های چاپی)
• اتیلن گلیکول اتر ها: کاربرد در حلال ها (رنگ ها و لاک ها) ، مواد پاک کننده، مواد شوینده و حذف آلاینده های H2S، CO2 و SO2 از گاز و تصفیه سازی آن
• اتانول آمین ها: مورد استفاده در تصفیه سازی گاز طبیعی، مواد شیمیایی مورد استفاده در نساجی، شوینده ها، صابون و لوازم آرایشی
• محصولات اتوکسیلاسیون الکلهای چرب ، آمین های چرب ، آلکیل فنل ، سلولز ، پلی (پروپیلن گلیکول): کاربرد در شوینده ها و سورفکتانت های غیر یونی، شوینده های زیست تخریب پذیر،امولسیفایر و دیسپرس کننده ها

علاوه بر این سایر مشتقات این ترکیب در ساخت محصولاتی مانند پماد ها، دارو ها، پاک کننده های خانگی و صنعتی، وسایل مراقبت شخصی مانند لوازم آرایشی و شامپو، مایعات انتقال حرارت، پلی اورتان، پلاستی سایزر و… مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد های پزشکی

این ماده به صورت مستقیم در استریل نمودن تجهیزات پزشکی ای که نمی توانند با فشار بخار بالا استریل شوند مورد استفاده قرار می گیرد. تجهیزات پزشکی الکترونیکی و یا تجهیزات حساس به گرما و پلاستیکی می توانند هنگام قرار گرفتن در برابر فشار بخار آسیب ببینند. در نتیجه بهترین ماده برای استریل نمودن این تجهیزات اتیلن اکسید می باشد

کاربرد کشاورزی

مقدار کمی از این ماده (کمتر از 1 درصد) برای کنترل حشرات در برخی محصولات کشاورزی برای کنترل حشرات موجود مورد استفاده قرار می گیرد.

همتا گاز مهرآباد