آیا میشود نظریه تکاملی داروین در علوم طبیعی و بخصوص زیست شناسی را به علوم انسانی هم تعمیم داد؟
داروینیسم طبیعی میگوید گونه ای که شاخصه های زیستی قوی تری دارد، انعطاف پذیری و سازگاری بیشتری دارد مانا تر است . ضعیف، همیشه در مقابل قوی محکوم به فناست.
آیا در همه ی علوم انسانی هم میشود همینطور فکر کرد؟
در علوم عقلی و استدلالی درست است، هر جا استدلال و برهان قویتر، پایایی و ماندگاری بیشتر. استدلال ضعیف در مقابل استدلال قوی، محکوم به فناست. اما در حکمت عملی، در باب اخلاقی زیستن، آیا اخلاقی بودن امکان بقای نوع بشر را افزایش میدهد؟ جواب خیلی ظریف است: بله، من با اخلاقی زیستن امکان بقای نوع بشر را افزایش میدهم، اما ممکن است خود من با اخلاقی زیستن، از بین بروم. آدمهایی با اخلاقی زیستن هزینه ی بقای نوع بشر را میدهند. آنکه شجاع است سرزمین را نجات میدهد . اما چه بسا جان خود را از دست بدهد. و خودش بیش از همه در معرض خطر است. اما آنکه ترسوست از خطر فرار میکند و در امان میماند. چه بسا اینطور استنباط شود که غیر اخلاقی زیستن ثروت، قدرت، شهرت و محبوبیت بیشتر هم بیاورد!
پس اگر بخواهیم نظریه تکامل داروین را به این جنبه ها تعمیم دهیم به نتیجه خوبی نمیرسیم. تعاریف تغییر میکند. اینجا دیگر بقا، بمعنی زنده ماندن نیست، بمعنی ماندگاری شرافت و ارزشهاست . در واقع شاید حتی بقا، در فنای ظاهری، فنا شدن منافع برای حفظ ارزشهای فراتر از ظواهر هست.