چطوری برنامه ریزی کنیم؟

مقدمه:

فرق انسان موفق با انسان ناموفق بین خواستن ها نیست، هر دو گروه خواسته ی یکسانی دارند. حتی میشه گفت میزان تلاش هم صد در صد نقش موفقیت را بازی نمیکند. چون پیش آمده که انسان ها بار ها و بار ها تلاش کردند و شکست خوردند و نتیجه ی درخشانی را دریافت نکردند. همینطور میشه گفت هیچکس نمیخواهد یک آدم شکست خورده،سطح پایین،ناموفق،غمگین و افسرده باشد.
بدین ترتیب باید ریشه ی اصلی را پیدا کنیم تا بتوانیم انسان موفقی شویم. حال من میخواهم شما را با ریشه ی علت موفقیت آشنا کنم، یعنی استراتژی تلاش.
این ترکیب واژه میتواند پاسخ تمام سوالات شما درباره ی شکست و پیروزی ها باشد. جهت اثبات این دانش شما فرض کنید که میخواهید یک فرد ثروتمند شوید، همچنین شاخه های بسیار زیادی را برای عملی شدن هدف خود انتخاب و اجرا کنید. شما سخت در حال تلاش کردن هستید و زمان زیادی را صرف گرفتن نتایج میکنید. زمان میگذرد و شما به اندازه ی تلاش و خواسته تان نتیجه ی خوشایند دریافت نمیکنید.
احتمالا روش درستی برای تلاش کردن انتخاب نکردید. یا از این شاخه به شاخه ی دیگری پریدید یا فریب شریک بد رو خوردید یا اطلاعات کافی در زمینه ی خودتون کسب نکردید یا با عجله کردن در تله افتادید و یا با اتلاف زمان، فرصت از دست دادید و...
من امروز قصد ندارم از تلاش کردن یا خواستن از ته دل یا تکرار کلمات کلیدی مثبت حرف بزنم. بلکه قصد دارم با استراتژی درست برنامه ریزی با شما صحبت کنم.

مراحل برنامه ریزی صحیح

1. اهداف خود را بنویسید

هدف از برنامه ریزی انجام بهینه ی فعالیت ها جهت رسیدن به خواسته ها است ، پس خواسته ی خود را انتخاب کنید. هدف اصلی شما از زندگی کردن در این دنیا چیست؟ میخواهید به کجا برسید؟ قصد انجام چه کارهایی رو دارید؟
اهداف اصلی و کلی اولویت دارند. آنها مشخص میکنند که شما چه مسیری برای خودتان تعیین کنید. بهتر بگویم، شما با تعریف اهداف و چرایی آنها آینده و تا حدودی چشم انداز از راه و مسیر تان را تعریف میکنید.

اهداف بلند مدت اهدافی هستند که حدوداً بیش از ۲ حتی ۵ سال در برخی موارد بیشتر طول میکشند. حال اهداف بزرگ و جدیت و جزئیات رو برای این مورد تعیین کنید.
برای اهداف میان مدت هم بین ۱ تا ۲ سال میشه زمان تخمین زد. اهداف میان مدت پله های دستیابی به اهداف بلند مدت هستند. همچنین اهداف کوتاه مدت برای میان مدت...
اهداف کوتاه مدت اهداف زیر ۱ سال یا چند ماه هستند که با رسیدن به آنها پله های ترقی رو مرحله به مرحله طی خواهید کرد. ممکن است این اهداف در گذر زمان دچار تغیرات شوند و باعث آزمون و خطا ها نیز میشوند. با اینکه اهداف کوچکی به نظر میرسند ولی مهم ترین گزینه های پیش روی شما هستن. چرا که بدون آنها اهداف میام مدت سپس بلند مدت به حقیقت نخواهند پیوست.

2. برای شروع لیست فعالیت ها را که نیاز دارید تهیه کنید.

عجله نکنید!
اولویت بندی مرحله ی کنونی نیست، زیرا اول باید بدانید چه چیزی در فهرست وجود دارند که بتوانید اولویت بندی کنید.
شما احتمالا به حرفه ها، مطالعات، تحقیقات، فعالیت ها مانند ورزش کردن، دانشگاه رفتن، کار کردن و کار های روزمرگی نیاز دارید.
همه را یادداشت کنید...

3. زمان خالی را شناسایی کنید.

برای ایجاد برنامه ریزی لازم است زمانی که شما به عنوان اوقات فراغت و تایم خالی دارا هستید را مشخص کنید تا بتوانید آن را به یک برنامه ی فوق العاده تبدیل کنید...
شما نمیتوانید برای ساعتی که کار میکنید یا فعالیتی مشخص شده از قبل دارید برنامه تعیین کنید. پس این مرحله را در نظر داشته باشید تا بدانید اصلا چقدر زمان دارید؟

4. تطبیق،انعطاف،علاقه ها

شما برای انجام کاری که به آن علاقه دارید میتوانید به راحتی ساعت ها وقت بگذارید و لذت ببرید. اما فعالیتی که هیچ علاقه ای به آن ندارید برای شما ممکن است حتی آزار دهنده باشد. پس لیست فعالیت ها را با تطبیق دادن با علاقه ها بهینه کنید تا بازدهی برنامه به طرز عجیبی افزایش پیدا کند.
البته جا نماند که بعضی از حرفه ها لازمه ی کارتان است و هر طور شده باید برایشان در دل برنامه جا باز کنید. اینجاست که حذف فعالیت به کمک شما نخواهد آمد و باید خودتان را با فعالیت تطابق بدید. یعنی انعطاف پذیری. البته انعطاف پذیری برای عمل گرایی نیز به کار شما می آید که به آن میپردازیم...

5. اولویت بندی

نه اشتباه نکنید!
شما نباید کاری که از همه بیشتر دوست دارید رو در اولویت و سطر اول برنامه بگذارید. یادتان نرود برای چه دارید برنامه ریزی میکنید.
شما برای تحقق اهداف دارید این مقاله رو مطالعه میکنید و زحمت طرح یک برنامه ریزی را میکشید. پس به ترتیب با اهمیت ترین و موثر ترین موارد را از اول بنویسید.

6. برنامه تان را بنویسید

نکته ای که پیش پا افتاده است گاهی حائز اهمیت بسیار بالایی است. مثل همین نکته ای که دارم به آن میپردازم.
برنامه ریزی را بنویسید، سپس به طور خلاصه شده و منظمبنویسید، بعد در جایی که به طور مداوم آن را مشاهده کنید نصب کنید.
این کار بسیار کوچک باعث میشود تعهد بالا رود و میزان عمل گرایی و میزان اهمیت و جدیت اجرای برنامه نیز بالا رود.

7. فعالیت های عمومی

خواب کافی و استراحت، ساعت بیدار شدن، میزان استراحت بین فعالیت ها، پارامتر های سبک زندگی شخصی و ... از قبیل فعالیت های عمومی محسوب میشوند.
به عنوان مثال برای خوابیدن شما بهترین ساعت را میتوانید 10 شب تا 5 و 6 صبح در نظر بگیرید. یا شب 6 ساعت بخوابید و در طول روز یک ساعت دیگر نیز بخوابید.
به صورت گسسته خوابیدن بازدهی خواب شما را افزایش خواهد داد، و باعث میشود ساعات بیشتری، خواب عمیق را تجربه کنید.
خواب روز هرگز نمیتواند جای خواب شب را پر کند.

هر نیم ساعت یا زمانی تعیین شده توسط خودتان نسبت به صلاح دید خود دقایقی استراحت کنید. مثلا بعد از هر نیم ساعت درس خواندن پنج دقیقه استراحت کنید تا بازدهی یادگیری شما بیشتر شود.
انسان بدون داشتن اوقاتی برای تفریح به دام سبک زندگی ماشین گونه می افتد. پس برای تفریح خود به اندازه ی کافی ارزش گذارید.
غذای مناسب بخورید. غذای مناسب سه پارامتر اصلی را در بر میگیرد.
1. سالم بودن
2. متناسب با فعالیت و وضعیت بدنی شما
3. زمان و مقدار مصرف آن

8. افزایش عمل گرایی

زیبا ترین طراحی زمینه ی برنامه ی شما و فوق العاده بودن استراتژی برنامه ریزی شما به تنهایی فقط یک کاغذ آلوده به جوهر خواهد بود...
بدون عمل به آن موفقیت در کار نیست. پس برای عمل گرایی و عملی شدن برنامه، با من همراه باشید.

1. تلقین و تصور خود برتر
شما میتوانید به کمک تصور کردن آنچه که میخواهید شوید، به قدرت عمل گرایی،انگیزه،تمرکز بر روی برنامه ی خود را افزایش دهید.
2. لذت از تمرین
یادتون می آید اول مقاله در رابطه با تطبیق دادن برنامه ریزی با علاقه ها حرف زدم؟
شما با این کار از تمرین و فعالیت ها لذت میبرید. بنابراین بدون نگاه کردن به ساعت و نگران بودن گذر زمان فعالیت خود را کامل و با بازدهی فوق العاده بالا انجام خواهید داد.
3. شگرد جایگزینی و انعطاف
شرایط در هر روز قابل پیش بینی نخواهد بود. بنابراین در هر روز اگر شرایطی پیش آمد و نظم برنامه بر هم خورد، برنامه را در آن روز با روش های جایگزینی تطبیق دهید تا نگران متلاشی شدن پیوستگی برنامه و عقب افتادگی از برنامه ریزی نباشید.
4. برنامه ریزی تدریجی
امتحان کنید. امروز تصمیم بگیرید دو ساعت فعالیتی که تا کنون در برنامه ریزی شما نبوده انجام دهید. امروز توانستید،درست. اما فردا چطور؟ هفته ی دیگر؟ یا ماه دیگر؟
قطعا آن را رها کردید. چون به طور ناگهانی یک فعالیت دشوار را به برنامه ریزی خود اضافه کردید.
شما میتوانید آن را به صورت تدریجی و از دقایق کوتاه انجام دهید و به مرور زمان مدت آن و یا مقدارش را افزایش دهید. این تکنیک باعث میشود به راحتی سخت ترین برنامه ها را عملی کنید
5. تشویق و تنبیه
میتوانید مقابل انجام دادن برنامه تشویقی از جنس تفریح یا... و در برابر انجام ندادن برنامه یک تنبیه از جنس حرکت سخت ورزشی و... در نظر داشته باشید تا عمل گرایی شما بالا رود.
6. بهانه ممنوع
شما نباید به هیچ وجه برنامه ریزی خود را بخاطر یک بهانه بهم بزنید. هیچ بهانه ای نمیتواند کل عمر شما را در بر بگیرد و سد راه شما در مسیر موفقیت شود. پس با پافشاری و پایبندی و پیوستگی سر قول خودتان به خودتان بمانید.
7. مشارکت و هم تمرینی
مهم نیست چه فعالیتی دارید.
شما میتوانید کنار خود با کسی آن را انجام دهید. مثلا یک هم کلاسی، هم باشگاهی، رفیق، همکار، و...
یا میتوانید شخصی را در جریان برنامه ی خود بگذارید تا با انجام ندادن برنامه ریزی خود دچار خجالت و عذاب وجدان شوید که نوعی تنبیه روانی محسوب میشود و میزان عمل گرایی را نیز افزایش میدهد.
8. شکست یعنی درس نه ترس
با هر شکست شما به جای نا امیدی، غصه خوردن، تاسف و احساس منفی میتوانید درسی بزرگ برای پیروزی بزرگ تر از شکست خود در یابید.
پس از شکست نترسید و ادامه دهید. به شما قول می دهم که میتوانید. زیرا هیچ انسان موفقی زندگی بدون شکست های پی در پی را تجربه نکرده است.
موانع، اعلان فرصت ها هستن.
9. نظم
با اینکه باید برنامه را در روز های دارای شرایط غیر قابل پیش بینی تطبیق داد، اما در کل نظم باعث میشود شما به صورت خودکار فعالیت ها را انجام دهید. البته تنوع را نیز در نظر داشته باشید تا فعالیت ها شما را دچار پریشانی نکند.

9. بهینه سازی برنامه با حذف موارد غیر ضروری

درست حدس زدید. این عنوان، تکمیل کننده ی مبحث اولویت بندی، همچنین تطابق برنامه با علاقه ها است.
شما علاوه بر این دو مورد باید این را هم در نظر داشته باشید که باید برنامه ریزی خود را با حذف موارد غیر ضروری ای که شما را در دستیابی به اهداف خود یاری نمیکند و با پاک سازی آن بهینه کنید.
فعالیت ها را یاد داشت کنید. کدام وقت زیادی را از شما میگیرد و دارای ارزش چشم گیری نیست؟
آن را حذف کنید!

نکات کلیدی برنامه ریزی موثر

محیط خود را با خود برتر خویش تطبیق دهید

آهسته و پیوسته بروید، نه سریع و گسسته

ایجاد تکانش سخت تر از ادامه ی فعالیت است،پس از کم شروع کنید

با وجود اینکه حس و حوصله ی کاری را ندارید آن را با بازدهی سبک تر انجام دهید ولی آن را ترک نکنید

عادت ها و عوامل باز دارنده را ترک کنید

برای درس خواندن به کتابخانه، برای ورزش به باشگاه، و برای هر فعالیت به مکان مورد نظر بروید تا بیشتر تمرکز داشته باشید. همچنین میزان جدیت شما با مناسب بودن محیط افزایش میابد

زندگی تک بعدی نیست، پس در برنامه ریزی خود همه ی ابعاد مانند: ارتباطات با خانواده،دوستان،مردم و برنامه ی مالی، جایگاه اجتماعی، فعالیت های مرتبط صرفاً با علاقه ها، تفریح و استراحت را در نظر داشته باشید

کار های کوچک مانند جمع کردن رخت خواب، مرتب بودن، منظم بودن، وقت شناس بودن، آراسته بودن، و... به روحیه ی مثبت گرایی شما انرژی خواهد بخشید

برای شروع تغیرات کافی است که از چند دقیقه ورزش، خواندن کتاب الهام بخش، یک مراقبه، یا حتی یک موزیک خوب استفاده کنید تا تکانش خود را آغاز کنید

زنگ هشدار را دست کم نگیرید

از محرک های وسوسه کننده ی نامطلوب به کمک اراده ی خود دوری کنید. شما تا وقتی که تحریک نشوید راحت تر میتوانید آن کار ها را انجام ندهید

با خود صادق باشید. اگر توان انجام کاری را ندارید از برنامه ی خود حذف کنید

کمال گرایی، وسواس، سخت گیری بیش از حد و نگرانی بیش از اندازه ممنوع. چون به شما نتیجه ی عکس خواهند داد و یا شما را از اصل مطلب دور نگه میدارند

ذهنیت و تفکر شما تصمیم گیرنده ی چگونگی سرنوشت شما خواهد بود.

انواع برنامه ریزی

برنامه ریزی مبنی بر حسب زمان

کوتاه مدت

برنامه ریزی کوتاه مدت یک برنامه ی عملیاتی و همراه با جزئیات و دقیق است که سرنوشت شما را رقم میزند. برنامه ریزی کوتاه مدت گامی است که باید اکنون بردارید. مهم ترین بخش همین جا است. برای بهبود این نوع برنامه ریزی میتوان از برنامه ریزی ماهانه، هفتگی و روزانه نیز بهره برد.

میان مدت

برنامه ریزی میان مدت برنامه ای با بازه ی زمانی 1 الی 2 سال میباشد که پله ایست بین برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت. برای رسیدن به اهداف بزرگ باید اهداف کوچک پیش روی خود را در نظر داشته باشید.

بلند مدت

برای اهداف بلند مدت برنامه ریزی متناسب با آن لازم به اجرا است. معمولا در برنامه ریزی بلند مدت با فعالیت های عنوان گونه، رو به رو میشویم که به انجام یک امر کلی شاید با کمی جزئیات همراه است.


برنامه ریزی مبنی بر فرایند عملکرد

راهبردی

استراتژی برنامه ریزی بلند مدت نوعی برنامه ریزی راهبردی است که در آن پیش بینی پیش رو و چشم انداز ها لحاظ میشود.

رویکردی

وظیفه ی برنامه ریزی رویکردی، انجام پذیری برنامه ریزی راهبردی است. برنامه ریزی میان مدت دارای ویژگی های برنامه ریزی از نوع رویکردی میباشد.

عملیاتی

برنامه ریزی برای پروسه های در حال اجرا یک برنامه ریزی عملیاتی و کوتاه مدت است.

برنامه ریزی در مختص بودن یا نبودن

جهت دار

برنامه ریزی جهت دار دارای انعطاف پذیری و نتیجه محور برای کنترل وضعیت و مقابله با رخداد های غیر منتظره میباشد.

مختص

برنامه ریزی مشخص شده و قابل پیش بینی و بدون ابهام که نتیجه ی تعیین شده ای به همراه دارد را برنامه ریزی مختص میگویند.


برنامه ریزی از نظر بسامد

مستمر