ویرگول
ورودثبت نام
دکتور
دکتور
خواندن ۳ دقیقه·۳ سال پیش

فرش ایرانی در دوره ی قاجاریه

قاجاريه

قاجاريان در اوايل قرن سيزدهم بيرحمانه زنديان را از صفحه تاريخ حذف كردند و دست به كار احيا و وحدت كشور شدند. (1210-1343 هـ .ق) آنها تهران را پايتخت خود قرار دادند و دوره خدمت و رونق تازه اي وجود آوردند. هنرها تحت سرپرستي بهتري قرار گرفتند و قاليبافي نيز (بتدريج) جان تازه اي يافت. زندگي پرشور و تجمل دربار قاجاري در پرده هاي رنگارنگ بزرگ بازتاب يافت و در بيشتر آنها نقوش قاليها به تصوير درآمدند در اين دوره قاليهاي خراسان خوش درخشيدند و توجه بسياري به آنها جلب شد. قاين، درگز، و بيرجند، از مراكز عمده و معروف قاليبافي در سده سيزدهم هجري قمري به شمار مي آمدند. بر طبق گزارش كمپاني هند شرقي در سال 1790 ميلادي (1205 هـ .ق) كه مي كوشيد تا پس از چند دهه متاركه ي معاملات، از نو روابط تجاري خود را با ايران برقرار سازد نوشته شده است:

«قالي خراسان كه به خاطر تابناكي رنگها و برتري بافتش به حق در سراسر جهان مقامي شامخ يافته، اكنون هر چند بيشتر مورد تقاضاي اروپاييان قرار گرفته است». البته به نظر مي رسد قاجاريان در اوايل توجهي نسبت به قاليبافي نشان نمي دادند. حتّي مركز بزرگ قاليبافي شهري همچون كاشان و اصفهان كه از اين بابت در دوره صفوي رونق شايان يافته بودند آن زمان دچار انحطاط گرديدند. فقط خراسان در مقام معتبر باقي ماند و كرمان نيز در سطحي ولو اندك و نازلتر به بافتن قاليهاي خود ادامه داد. اما در پايان سده سيزدهم هجري قمري با افزايش ناگهاني تقاضاي اروپاييان براي قاليهاي ايران آن هم به مقدار زياد باعث گرديد تا فرش ايران احياء گرديده و در همه جا مقدمات توليد انبوه و متعاقباً توجهات دولتمردان فراهم گردد. در واقع از دهه آخر قرن سيزدهم هجري قمري آن هنگام كه صادرات فرش ايران بنا به تقاضاي غرب براي اولين بار از تبريز آغاز شد، فرش ايران به مرحله ديگري قدم نهاد كه اهميت آن در تجارت و درآمد ارزي امروز ايران انكار ناپذير است. از همان زمان كه اولين محموله هاي فرش ايران در زمان ناصرالدين شاه از طريق تبريز به تركيه صادر شد وقوع اين حادثه آنچنان مهم بود كه در اولين كارت پستالهاي ايراني در دوران قاجار لحظه شكوهمند عدل بندي و حمل فرش توسط تجار تبريزي منعكس شد و به عنوان اخباري مهم به اقصي نقاط دنيا ارسال شد.

البته در همین دوره فرایند قالیشویی سنتی ایران هم به همه ی کشور ها عرضه شده است

این مطلب را نیز به اختصار به قالیشویی مادر و قالیشوئی شاهکار تقدیم میکنیم

اگر در این دوره مبلمان هم ایران داشت به کل جهان مبل شویی نیز عرضه می شد.

فرش در زندگي و فرهنگ اجتماعي ايرانيان در اواخر دوره قاجار چنان اهميت و حرمتي يافت كه بازتاب آن را هم در نقاشيها و مهمتر از آن هم در عكسهاي قاجاري مي توان ديد. آنگونه كه فرش عنصر تزييني و لازم الحضور در تمامي مجالس و اجتماعات گرديد و به همين روال بر روي عكسهاي قاجار مي توان تعداد بيشماري از فرشهاي آن عهد را ديد. در تعداد زيادي از عكسهاي دوران قاجار كه مربوط به اجتماعات و حتي شخصيتها است. فرش دستباف ديده مي شود حتي اگر عكس از اشرار و محكومين دارالخلافه گرفته مي شود. در زير پاي آنان فرش پهن مي گرديد. اواخر دوران قاجار و دو دهه اول قرن چهاردهم هجري قمري تقاضاي زياد براي فرش ايران و تجارت موفق آن باعث گرديد تا تعداد زيادي از شركتهاي خارجي از كشورهايي چون انگليس، آمريكا، سوييس، يونان و ... به سرمايه گذاري در فرش ايران و توليد انبوه آن ترغيب كردند و فصل ديگري به تاريخ فرش ايران خاصه تاريخ معاصر آن اضافه شود و بخشي از مهمترين و نفيس ترين فرشهاي ايران در همين ايام و به دستور همين شركتها در شهرهايي چون كرمان، اراك، همدان، تبريز، و مشهد بافته شد. شركت توليد كنندگان قالي شرق عطيه يوروس و زيگلر از بزرگترين اين شركتها بودند.

بته جقه

قاجاريه : بته های اين دوره بيشتر به بته ميری يا سرابندی شباهت دارد و اثر رابطه متقابل سرو و نگاره ها معروف به بته جقه را نمايان می سازد . اين سرو در ابتدا به صورتی بوده که باغی را در خود جای می داده است و حلت درونی برونی آن و رابطه محيطی و محاطی آن کم کم تغيير کرده و به صورت بته جقه ای در آمده است .

فرش در دوره ی قاجاریهفرش ایرانیتاریخچه ی فرش
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید