ماسک‌های تنفسی به‌طور خاص برای محافظت در برابر آلاینده‌های هوا طراحی شده‌اند و با توجه به محیط و خطرات موجود، انتخاب نوع مناسب ماسک اهمیت بالایی دارد. در ادامه، تفاوت ماسک‌های P2، P3 و ماسک‌های کربن‌اکتیو توضیح داده می‌شود:
ماسک‌های سری P
ماسک‌های سری P برای محافظت در برابر ذرات جامد و مایع روغنی و غیرروغنی طراحی شده‌اند و میزان کارایی فیلتراسیون آن‌ها بر اساس استانداردهای اروپایی (EN 149) به صورت زیر تعریف می‌شود:
P2:
• کاربرد: حفاظت در برابر ذرات معلق متوسط مانند گرد و غبار سیلیس، سیمان، فلزات سنگین، و مواد شیمیایی پودری.
• کارایی فیلتراسیون: حداقل 94% از ذرات 0.3 میکرونی یا بزرگ‌تر را فیلتر می‌کند.
• محیط‌های کاربردی: صنایعی مانند ساخت‌وساز، معدن‌کاری، و کارهای مرتبط با مواد شیمیایی صنعتی.
• ویژگی‌ها: ماسک‌های P2 بیشتر برای محیط‌هایی مناسب‌اند که سطح آلودگی متوسط دارند.
P3:
• کاربرد: حفاظت در برابر ذرات معلق بسیار ریز مانند آزبست، بیوایروس‌ها، نانوذرات و غبارهای مضر شیمیایی.
• کارایی فیلتراسیون: حداقل 99.95% از ذرات 0.3 میکرونی یا بزرگ‌تر را فیلتر می‌کند.
• محیط‌های کاربردی: محیط‌های پرخطر مانند صنایع هسته‌ای، اتاق‌های تمیز (Clean Rooms)، و کار با مواد سرطان‌زا یا بسیار سمی.
• ویژگی‌ها: این ماسک‌ها بالاترین سطح حفاظت را ارائه می‌دهند و برای محیط‌های با آلودگی بسیار بالا یا مواد خطرناک توصیه می‌شوند.
ماسک‌های کربن‌اکتیو (Activated Carbon Masks):
• کاربرد: طراحی شده برای محافظت در برابر گازها، بخارات شیمیایی، و بوهای مضر.
• ویژگی‌ها:
• لایه کربن فعال در این ماسک‌ها جذب مولکول‌های گاز و بخارات آلی را فراهم می‌کند.
• توانایی محافظت محدود در برابر ذرات معلق نیز دارد، اما بیشتر برای محیط‌هایی مناسب است که گازها و بوهای شیمیایی غالب هستند.
• محیط‌های کاربردی:
• صنایع شیمیایی و پتروشیمی، کارخانه‌های رنگ‌سازی، و محیط‌هایی که بخارات آلی مانند بنزن، تولوئن، یا گازهای سمی منتشر می‌شوند.
• محدودیت‌ها:
• کربن‌اکتیو نمی‌تواند از ذرات معلق بسیار ریز (مانند ذرات PM2.5) به‌اندازه سری P3 محافظت کند.
• عمر محدودی دارد و باید به‌طور مرتب تعویض شود.
مقایسه و انتخاب ماسک در صنایع مختلف:
ویژگی P2 P3 کربن‌اکتیو
محافظت از ذرات متوسط بسیار بالا محدود
محافظت از گازها ندارد ندارد بسیار خوب
محیط‌های کاربردی گرد و غبار و ذرات متوسط ذرات سمی و میکروذرات بخارات شیمیایی و گازها
نتیجه‌گیری:
1. اگر هدف محافظت در برابر ذرات معلق جامد و مایع باشد:
• P2 برای آلودگی متوسط.
• P3 برای آلودگی بسیار بالا و خطرناک.
2. اگر هدف محافظت در برابر گازها و بخارات شیمیایی باشد:
• ماسک کربن‌اکتیو گزینه مناسبی است.
برای محیط‌های ترکیبی (مثلاً محیط‌های صنعتی با گازها و ذرات معلق)، استفاده از ماسک‌های ترکیبی (P3 با لایه کربن‌اکتیو) توصیه می‌شود.
