واکسن آنفلوانزا؛ هر آنچه باید بدانید
با شروع فصل پاییز و زمستان، ابتلا به آنفلوآنزا بهویژه در کشور ما افزایش پیدا میکند. یکی از بهترین و مؤثرترین راهها برای پیشگیری از این بیماری، تزریق واکسن آنفلوآنزا است. اما آیا همه باید این واکسن را بزنند؟ چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند و چه کسانی نباید آن را تزریق کنند؟ در این مقاله بهطور کامل به این سؤالات پاسخ میدهیم.
واکسن آنفلوانزا چه کار میکند؟
واکسن آنفلوآنزا حاوی ویروس غیرفعال یا قطعاتی از ویروس است که نمیتواند بیماریزا باشد، اما سیستم ایمنی بدن را وادار میکند آنتیبادی بسازد. به این ترتیب:
• احتمال ابتلا کاهش مییابد.
• در صورت ابتلا، علائم خفیفتر خواهد بود.
• احتمال بستری شدن و بروز عوارض خطرناک مانند ذاتالریه یا نارسایی تنفسی بهشدت کاهش مییابد.
چه کسانی باید واکسن آنفلوآنزا بزنند؟
تزریق واکسن برای همه افراد مفید است، اما گروههای زیر بیشتر توصیه میشود:
• افراد بالای ۶۵ سال
• کودکان زیر ۵ سال، بهویژه زیر دو سال
• خانمهای باردار در هر مرحله از بارداری
• افراد مبتلا به بیماریهای مزمن (دیابت، بیماریهای قلبی–عروقی، آسم و سایر بیماریهای ریوی، بیماریهای کلیوی و کبدی)
• افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (به دلیل مصرف داروهای تضعیفکننده یا ابتلا به بیماریهای خاص)
• کادر درمان و افرادی که در تماس مداوم با جمعیت زیاد هستند (معلمان، رانندگان حملونقل عمومی و …)
چه کسانی نباید واکسن آنفلوآنزا بزنند؟
در موارد زیر تزریق واکسن توصیه نمیشود یا باید با احتیاط انجام شود:
• افراد با حساسیت شدید (آنافیلاکسی) به اجزای واکسن مانند پروتئین تخممرغ یا ژلاتین
• افرادی که در گذشته پس از تزریق واکسن آنفلوآنزا دچار واکنش آلرژیک شدید شدهاند
• افراد مبتلا به بیماری حاد تبدار (تزریق باید تا بهبود به تعویق بیفتد)
• کودکان زیر ۶ ماه
بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا
بهترین زمان تزریق واکسن اوایل پاییز (شهریور تا مهر) است. بدن حدود دو هفته زمان نیاز دارد تا آنتیبادی بسازد و ایمنی ایجاد شود. بنابراین، اگر قبل از شروع فصل شیوع (آبان به بعد) واکسن زده شود، بیشترین اثر محافظتی خواهد داشت.
عوارض احتمالی واکسن
واکسن آنفلوآنزا معمولاً ایمن است. شایعترین عوارض آن شامل:
• درد، قرمزی یا تورم خفیف در محل تزریق
• تب خفیف و بدندرد گذرا
• در موارد بسیار نادر، واکنش آلرژیک شدید
واکسنهای آنفلوآنزا در ایران و مقایسه آنها
در حال حاضر چند واکسن معتبر آنفلوآنزا در ایران موجود است که تفاوتهایی در نوع ساخت و ترکیب دارند. انتخاب هر کدام بستگی به شرایط فردی، دسترسی و توصیه پزشک دارد
تفاوتها به زبان ساده
• واکسیگریپ تترا (فرانسوی): معتبرترین واکسن کلاسیک وارداتی، سالهاست در ایران مصرف میشود.
• اینفلوواک تترا (هلندی): کیفیت بالا، مشابه واکسیگریپ، کمی متفاوت در روش خالصسازی.
• فلوگارد (ایرانی): تکنولوژی جدید نوترکیب (Recombinant)، مزیت بزرگش اینه که بدون تخممرغ ساخته میشه → مناسب برای افرادی با حساسیت به پروتئین تخممرغ.
هر سه واکسن توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) تأییدیه سویهها رو میگیرن و فرمولاسیون هر سال بر اساس ویروسهای در حال گردش بهروزرسانی میشه. بنابراین، انتخاب هر کدام ایمنی مؤثر ایجاد میکند؛ تفاوت اصلی بیشتر در تکنولوژی ساخت و کشور تولیدکننده است.
واکسن آنفلوآنزا یکی از مطمئنترین و مؤثرترین راههای پیشگیری از این بیماری فصلی است. گرچه ممکن است جلوی ابتلا را بهطور کامل نگیرد، اما شدت بیماری و خطر عوارض آن را به میزان زیادی کاهش میدهد. اگر در گروههای پرخطر قرار دارید یا با افراد آسیبپذیر در تماس هستید، تزریق واکسن را جدی بگیرید.
