مقدمه:
دیزل ژنراتورها ترکیبی از موتور دیزل، ژنراتور و انواع متعلقات فرعی از قبیل شاسی، اطاقک پوشاننده جهت حفاظت و کاهش صدا، سیستمهای کنترل، قطع کنندههای اضطراری مدار، سیستم استارت، اتومات و غیره که به منظور تولید برق استفاده میشوند، میباشند. در واقع این دستگاه با هدف تولید الکتریسیته، نیروی مکانیکی حاصل از سوخت دیزل را توسط موتور به ژنراتور انتقال میدهد.
با توسعه علوم مهندسی در زمینههای مختلف بخصوص برق و مکانیک، تولید دیزل ژنراتور در سطح وسیعی پیشرفت کرده است و این تجهیزات در اندازههای متنوع با توانی معادل یک تا بیش از 2000 کیلو ولت آمپر (KVA) منبعی قدرتمند و مطمئن بهمنظور تامین انرژی برای بخشهای مختلف صنعتی و تولیدی بهشمار میروند. در این راستا، با توجه به کارآیی گسترده ژنراتورها در بخشهای مختلف تولیدی، توجه به مجموعهای از عوامل به منظور انتخاب دیزل ژنراتور مناسب از اهمیت ویژهای برخوردار است. به بیانی دیگر، اندازه دیزل ژنراتور مناسب نقش کلیدی ایفا میکند. به بیانی دیگر، در صورتیکه از ژنراتور فقط در مواقع اضطراری هنگام قطع برق به منظور تامین برق موردنیاز مصرف کنندگان ضروری استفاده شود، آنگاه توان دیزل ژنراتور مورد نیاز کمتر و سایز آن نیز کوچکتر خواهد بود. در نقطه مقابل، اگر قرار است دیزل ژنراتور جهت تامین برق مصرفی به شکل دائمی استفاده شود درجه اطمینان مورد نیاز تعیین کننده توان دیزل ژنراتور است و در این حالت نیاز به دیزل ژنراتوری با توان بیشتر و بزرگتر یا تعداد دیزل ژنراتور بیشتر به منظور تولید توان بیشتر، میباشد.
در خصوص عامل اندازه در راستای انتخاب دیزل ژنراتور مناسب ذکر این نکته ضروری است که مد نظر قرار دادن بالاترین جریان هجومی هنگام استارت موتورهای الکتریکی و ترانسفورمرها جز مسائل اساسی است. در واقع، توجه به kVA مورد نیاز برای استارت به عنوان مبنایی جهت تعیین اندازه ژنراتور مد نظر قرار میگیرد. اما چنین برآوردی اغلب منجر به برآورد نادرست اندازه ژنراتور برای بار جاری موتور شده و مبتنی بر نیاز واقعی نخواهد بود. علاوه بر این، سایر عوامل کلیدی که نقش اساسی در اندازه ژنراتور ایفا میکنند نادیده گرفته میشوند. همچنین در صورتی که اندازه صحیح برای ژنراتورها تعیین نشود، ولتاژ بالا ممکن است در زمان استارت موتورها و ترنسفورمرها، اتفاق افتد و موتور در زمان استارت توانایی تامین توان موردنیاز را نداشته باشد. علاوه بر این، سایر بارهای متصل به خروجی ژنراتور که ممکن است به ولتاژ و عدم تامین توان موردنیاز حساستر باشند، ایجاد مشکل نمایند.
علاوه بر بحث اندازه در انتخاب دیزل ژنراتور مناسب، توجه به ظرفیت مدولار دیزل ژنراتور نیز بهتر است در هنگام خرید مد نظر قرار گیرد. در واقع، توجه به این ظرفیت مزایای بسیاری در پی دارد. چنین فاکتوری منجر به جبران عدم کارکرد یک واحد مجزا از طریق تنظیم بقیه واحدها میشود، در نتیجه قابلیت اعتماد تجهیزات نیز افزایش می یابد. همچنین، از آنجایی که نیاز نیست که در طول انجام سرویسها جریان انرژی به طور کامل قطع شود، هزینه و فواصل خدمات کاهش مییابد.
ارزیابی سیستمهای کنترل و مدیریت، فاکتور کلیدی دیگر در راستای انتخاب دیزل ژنرااتور مناسب میباشد. یک سیستم کنترل ایدهآل باید مجموعهای از ویژگیها از جمله توانایی استارت از راه دور، برنامهریزی ماشین، نمایشگر هشدار، مصرف سوخت کم و سایر موارد مربوط به عملکرد میباشد. بسیاری از ژنراتورها امروزه با سیستم مدیریت توان تجهیز میشوند. این سیستم به بهینهسازی مصرف سوخت و عملکرد ژنراتورها در بار مورد نیاز و واحدهای آغاز و پایان با افزایش و کاهش بار کمک میکنند. از طرفی از خرابی موتور در شرایط کار با سطح پایین بار جلوگیری میکند.
راندمان سوخت از دیگر عوامل مهم در انتخاب دیزل ژنراتور مناسب میباشد. به بیانی دیگر، دیزل ژنراتوری که مصرف سوخت بهینه دارد، به تبع، انتخاب مناسبتری خواهد بود.
اندازه فیزیکی ژنراتور و امکان حمل آنها از دیگر جنبههای مدنظر در راستای انتخاب دیزل ژنراتور مناسب میباشد.
علاوه بر مورد اشاره شده، انتخاب صحیح اجزای تشکیل دهنده دیزل ژنراتور از دیگر عوامل مهم در راستای انتخاب دیزل ژنراتور مناسب میباشد. در نظر گرفتن کیفیت ساخت مناسب، تامین قطعات لوازم یدکی و تعمیرکار و مکانیک دیزل ژنراتور اصول مهمی هستند که باید توجه داشت تا هزینهها بالا و زمان طولانی جهت تامین لوازم یدکی را در پی نداشته باشد. همچنین در خصوص شاسی اصلی، کیفیت ساخت فریم اصلی از نظر ابعاد و ضخامت ورق فولادی، کیفیت و حجم باک سوخت، نوع دسته موتورهای استفاده شده و کیفیت پوشش رنگ شاسی از جمله موارد حائز اهمیت در انتخاب دیزل ژنراتور مناسب میباشد.
همچنین توجه به محافظت از دیزلژنراتور در شرایط سخت و بحرانی احتمالی همچون باران، سیل و دمای بالا از دیگر نکات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در واقع، توانایی و پتانسیل فیزیکی دیزل ژنراتور در این راستا بسیار مهم است. در واقع شرکت ارائه دهنده موظف به ارائه وارانتی و سرویسهای مطلوب در صورت بروز هرگونه مشکل و خرابی هستند.
در نتیجه توجه به ارائه خدمات از دیگر نکتههای حائز اهمیت در راستای خرید دیزل ژنراتور مناسب است. در واقع، اطلاع از سطح کیفیت خدمات پس از فروش شرکت ارائه دهنده دیزل ژنراتور در انتخاب هرچه بهتر دیزل ژنراتور برای کاربردهای مختلف نقش مهمی دارد.
در نهایت، با توجه به اهمیت مسائل زیستمحیطی بهویژه در خصوص کاربرد تجهیزات صنعتی، در خصوص استفاده از دیزل ژنراتورها نیز توجه به استانداردهای زیستمحیطی و سازگاری با استانداردهای ثبت شده و تایید شده ضرورت دارد. به بیانی دیگر، در صورتیکه کارآیی دیزل ژنراتور مبتنی بر و سازگار با استانداردهای موجود زیستمحیطی باشد انتخاب دیزل ژنراتور، انتخاب صحیحی خواهد بود.
نتیجه:
انتخاب دیزل ژنراتور مناسب اثر چشمگیری بر عملکرد و سرویسدهی واحدهای صنعتی خواهد داشت. به بیانی دیگر، عدم ارزیابی صحیح بخشهای مختلف دیزل ژنراتور منجر به بروز مشکلات فنی و نگهداری خواهد شد. در نتیجه بهمنظور انتخاب دیزل ژنراتور مناسب، مجموعهای از فاکتورها از جمله اندازه، ظرفیت مدولار، سیستم کنترل و مدیریت، کارآیی مصرف سوخت، پتانسیل فیزیکی و حمل و نقل، اجزای تشکیل دهنده ژنراتور، خدمات و دسترسی به قطعات و لوازم یدکی و سازگاری با استاندارهای زیست محیطی باید مد نظر قرار گیرند.
در نهایت، ذکر این نکته ضروری است که انتخاب دیزل ژنراتور مناسب مبتنی بر فاکتورهای اشاره شده به افزایش کارآیی واحدهای صنعتی و توسعه سود حاصل از آنها کمک شایانی خواهد کرد.
