مزارع عمودی، اختراع نوینی در صنعت کشاورزی هستند که در آنها گیاهان درون سینی هایی از کف تا سقف چیده شده قرار دارند. نور محیط توسط چراغ های LED تامین می شود و تمامی عوامل محیطی نظیر دما، رطوبت و نور و عوامل دیگر با دقت فراوان تحت کنترل است.
مزایای کشاورزی عمودی
تاثیرات مخرب کمتر بر محیط زیست
در بررسی ردپای اکولوژیکی یک مزرعه عمودی، یکی از مهمترین نکات استفاده کمتر از منابع آب، خاک و همچنین آفت کش هاست. به دلیل بهره گیری از سیستم های بسیار کنترل شده که کشاورزی عمودی را تعریف می کنند، صرفه جویی در مصرف منابع، به میزان قابل توجهی وجود دارد.
کاهش استفاده از خاک
در کشاورزی عمودی می توان از روشهای هیدروپونیک یا ایروپونیک، به جای کاشت سنتی گیاهان در خاک استفاده کرد.هیدروپونیک روشی است که در آن، ریشه ی گیاه در آب و مواد محلول مغذی شناور است و ایروپونیک روشی است که آب و مواد مغذی روی گیاهان پاشیده می شود و هر آنچه بطور مستقیم توسط ریشه ی گیاه جذب نشده باشد، به محفظه های مخصوصی هدایت شده و کاملا بازیافت خواهد شد.
کاهش استفاده از آفت کش ها
در کشت سنتی استفاده از انواع آفت کش ها مرسوم است اما در محیط های کشت عمودی به دلیل کنترل مناسب همه ی موارد، ضرورتی به استفاده از مواد شیمیایی جهت مقابله با آفات وجود ندارد و می توان از روشهای بیولوژیک نظیر آزادسازی حشرات مفید بهره جست. از اینرو غالبا محصولات مزارع عمودی ارگانیک محسوب می شوند.( اگرچه محصولات هیدروپونیک در تمام نقاط جهان، واجد شرایط برچسب ارگانیک نمی باشند)
کاهش هزینه های لجستیک
یکی دیگر از محسنات کشاورزی عمودی این است که به دلیل فاصله ی کم با کاربر نهایی منجر به کاهش هزینه های حمل و نقل، و به دنبال آن کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می شود. در واقع محصول با کیفیت تر در دسترس تر هم قرار می گیرد.
استفاده ی موثرتر از نیروی کار انسانی
به دلیل مکانیزه شدن روند کار و استفاده از فناوری های خودکار در کشاورزی عمودی، هزینه استفاده از نیروی انسانی کاهش میابد ولی باید به این نکته هم توجه داشت که همان نیروی انسانی مورد نیاز می بایست متخصص و آموزش دیده باشد.
کاهش تبخیر آب
به دلیل کنترل همه شرایط در مزارع عمودی، تبخیر و هدر رفت آب بسیار ناچیز است. به همین دلیل در منابع آبی مورد نیاز جهت آبیاری تا حد زیادی صرفه جویی خواهد شد که این نکته با توجه به حساسیت جوامع مختلف نسبت به محدود شدن منابع آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
قابلیت کشت در تمام طول سال
از دیگر فواید این نوع کشت، اجرای آن در آب و هوای بسیار سرد یا بسیار گرم است.همین نکته ی قابلیت کشت در تمام طول سال و تمام شرایط آب و هوایی منجر به افزایش تعداد دفعات برداشت و تولید بیشتر خواهد شد.
قابلیت کشت در هر مکان
دیگر نبود خاک حاصلخیز مانع کشاورزی نخواهد بود. کشت و کار در فضای محدود ( حتی شهری ) و خاک ضعیف هم امکان پذیر است. کنترل همه جانبه ی شرایط محیطی در مزارع عمودی، امکان تولید محصولات با کیفیت تری را بوجود می آورد و می تواند امید کشاورزی پایدار را حتی در مناطقی که قبلا غیر قابل کشت بودند را نوید بخش باشد.
چند نمونه از معایب کشاورزی عمودی
مصرف انرژی بالا
درست است که مزارع عمودی،برای تامین نور LED ها، پایش دما، تهویه و... تا حد قابل توجهی انرژی نیاز دارند اما باید خاطر نشان شد در صورتیکه این مزارع در مناطقی مانند کشور نروژ احداث شوند که منابع تجدیدپذیر و ارزان در دسترس دارند، بسیار کارآمدتر و به صرفه تر از کشاورزی سنتی خواهد بود.
هزینه راه اندازی و نگهداری بالا
از چالش برانگیزترین مسائل مزارع عمودی هزینه های اولیه ی بالای آنهاست. زیرا به منظور ساختمان آنها، تجهیزات کنترل محیطی و مسائل فنی، سرمایه ی قابل توجهی نیاز است.هزینه های نگهداری و تعمیرات احتمالی هم ممکن است مسئله ساز باشند.
سخن آخر
با وجود چالش های مطرح شده، با تکیه بر دانش و تکنولوژی پیشرو امروزی و نوآوری در بالا بردن کارآیی و کاهش هزینه ها، این روش خواهد توانست گام قدرتمندی به سمت آینده ی پایدارتر و کارآمدتر برای دنیای کشاورزی باشد.
بنابراین سنجش دقیق ویژگی های هر پروژه و منطقه قبل از راه اندازی، تا حدود زیادی می تواند مشخص کند که مزایای راه اندازی مزرعه عمودی در آن مکان بر معایبش پیشی دارد یا خیر.