اختلال نارسایی‌توجه- بیش‌فعالی (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی و روانشناسی در میان کودکان و نوجوان است. دانش‌آموزانی که مبتلا به اختلال نارسایی‌توجه- بیش‌فعالی هستند، با مشکلاتی در زمینه‌های مختلف آموزشی از جمله عملکرد تحصیلی ضعیف، مردودی و ترک مدرسه روبه‌رو می‌شوند و در صورت عدم تشخیص و درمان بهنگام مشکلاتی را در بزرگسالی برای آنها به وجود می‌آورد. والدین در منزل می‌توانند با به‌کارگیری رویکردهای درمانی و بدون استفاده از دارو، در منزل این اختلال را تا حدی درمان کنند.
دوران کودکی یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی است که در آن شخصیت فرد پایه‌ریزی‌شده و شکل می‌گیرد. اغلب ناسازگاری‌ها، اختلالات رفتاری در نوجوانی و بزرگسالی از بی توجهی به مسائل و مشکلات عاطفی، رفتاری دوران کودکی و عدم هدایت صحیح و درمان آنها ناشی می‌شود. پژوهش های مربوط به بررسی نرخ شیوع بیش‌فعالی در ایران، نرخ شیوع را به طور متوسط عدد 8/72 درصد را بیان می‌کند. اگر اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی در کودکی درمان نشود، آمادگی کودک برای پذیرش آسیب‌های روانی و اجتماعی در بزرگسالی افزایش خواهد یافت که باعث ایجاد مشکلاتی نظیر رفتارهای ضد اجتماعی و مشکل در سازگاری اجتماعی نسبت به سایر دانش‌آموزان افت تحصیلی، ترک تحصیلی، شکست تحصیلی، کناره‌گیری و کاهش اعتماد به نفس را در پی خواهد داشت.بنابراین تشخیص و درمان این اختلال از اهمیت زیادی برخوردار است.
رویکردهای درمانی اختلال نارسایی‌توجه- بیش‌فعالی به دو دسته‌ی دارویی و غیردارویی تقسیم می‌شوند.از درمان‌های غیردارویی می‌توان به فعالیت‌های بدنی، رفتاردرمانی، استفاده از موسیقی اشاره کرد. شما والدین می‌توانید با به‌کارگیری این رویکردها در منزل به بهبود این اختلال در فرزندان خود کمک کنید.
عدم برچسب زدن و تغییر دید نسبت به کودکان ADHD: والدین باید توجه داشته باشند که معمولا مشکلات کودکان بیش فعال مربوط به هوش آنها نیست و هرگز کم کاری درسی و پرتحرکی آنها رابه هوششان نسبت ندهید و با القابی مانند احمق ، تنبل صدایش نزنید.
بیان انتظارات: باید انتظارات خود را از فرزند خود به صورت واضح و روشن بیان کنید، زیرا باعث می‌شود کودک از آنچه از او انتظار می‌رود، آگاه شود.
برنامه ریزی: برای فرزند خود برنامه‌ریزی کنید زیرا در محدوده‌ی قوانین، عملکرد بهتری دارند، برای هر روز از قبل برنامه‌ریزی کنید.
نظارت و بازبینی مستمر را به کودکان آموزش دهید: یکی از بهترین روش‌ها برای این که بتوانند دقت را در کودک خود تقویت کنید این است که بازبینی تکالیف و کارهای درسی او را توسط خودش به صورت عادت درآورید.
فعالیت‌های بدنی: فعالیت جسمانی به ویژه تمرین هوازی می‌تواند باعث بهبود اختلال نارسایی‌توجه- بیش‌فعالی شود.شرکت منظم در تمرینهای هوازی بر حالات روانی و بدن تأثیر مثبت زیادی دارد و بر پنج محور توجه، بیش‌فعالی، رفتار تکانشی، اضطراب و عادات اجتماعی تأثیر مثبت می‌گذارد.
استفاده از حرکات ریتمیک و موسیقایی: حرکات ریتمیک و موزون به دلیل برخورداری از نظم وزن ، هارمونی و ملودی می تواند برمهارت های ادارکی و مشکلات توجه کودکان اثرگذار باشد.
پرورش حس مسولیت پذیری: پرورش مسئولیت‌پذیری در کودکان دارای اختلال نارسایی‌توجه – بیش‌فعالی امری ضروری است . بنابراین می‌بایست نقاط قوت و ضعف فرزند خود را شناسایی کنید و فرصت های جدیدی را به وجود آورید تا تصور بهتری از خود داشته باشد وهمواره انتظارات واقع بینانه را در این کودکان تقویت کنید.
تشخیص و درمان اختلال نارسایی توجه-بیش‌فعالی در کودکان امری ضروری است و در صورت عدم درمان این اختلال کودکان با مشکلات، اختلالات و آسیب‌های درمانی زیادی در بزرگسالی روبه‌رو خواهد شد. در کنار درمان‌های دارویی استفاده از درمان‌های غیردارویی به بهبود این اختلال کمک زیادی می‌کند.
منبع: کتاب آموزش کودکان بیشفعال و کم‌توجه
