از ویژگی‌های مشترک بین تمامی افراد، به‌دست‌آوردن موفقیت در کار و پیشرفت شغلی است. معلمان هم از این موضوع استثنا نیستند. همه‌ی افرادی که معلمی را به عنوان یک حرفه انتخاب می‌کنند، دوست‌دارند که در شغل خود سرآمد باشند و موردعلاقه دانش‌آموزان قرار بگیرند و بتواند با اولیا فراگیران ارتباط خوبی بسازند. آموزگاران تمایلی زیادی دارند که کارآمد باشند؛ اما چگونه می‌توان به یک معلم موفق تبدیل شد؟ در این مقاله به بررسی مهم‌ترین ویژگی‌های معلمان موفق پرداخته می‌شود.
تأثیر معلمان بر زندگی دانش‌آموزان غیرقابل‌انکار است. آموزگاران خوب به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا خودشان را بهتر درک کنند و تصمیم‌های سنجیده‌ای بگیرند. مربیان سرآمد و برجسته ویژگی‌های دارند که آنها از سایر معلمان جدا می‌کنند. اگر چه آموزگاران در تدریس، سبک‌ها و روش‌های متفاوتی دارند؛ اما ویژگی‌های مشترکی بین معلمان موفق وجود دارد. در این مقاله به معرفی مهم‌ترین این ویژگی‌ها می‌پردازیم.
اولین ویژگی معلمان موفق این است که رویکردشان در قبال رفتار دانش‌آموزان بسیار شفاف است. آنها در ابتدای سال تحصیلی انتظارات خود را به طور واضح بیان می‌کنند و بدون هیچ‌گونه سهل‌انگاری، در طول سال هم با جدیت به پیگیری همان انتظارات ادامه می‌دهند. کلید اصلی، تعیین انتظارات و توقعات در کلاس است و اینکه معلم بتواند ارتباط مناسب برقرار کند تا دانش‌آموزان، مشتاق پاسخگویی به سطح انتظارات کلاس و معلم خود باشند.
آنچه بسیار اهمیت دارد، وضع انتظارات خاص و عجیب‌وغریب نیست، بلکه ابتدا معلم باید مطمئن شود که همه‌ی دانش‌آموزان انتظارات وی را کاملاً درک کرده و متوجه شده‌اند و سپس معلم تمام انتظارات خود را در طول سال نیز پیگیری کند.
به‌عنوان معلم باید بدانیم که اصل احترام به دانش‌آموزان، بدون توجه به اینکه آنها چگونه رفتار می‌کنند، بسیار مهم است. درعین‌حال باید به اولیا نیز احترام بگذاریم وگرنه قادر به تعامل و جلب همکاری مؤثر اولیا، برای کمک به فرزندشان نخواهیم بود.
توجه به دانش‌آموز در مرتبه نخست، سبب می‌شود که شما رویکردی مثبت و مؤثرتر در پیش گرفته و برای انجام هر چه‌بهتر مسئولیت معلمی‌تان، تمرین و عادت‌های شغلی مؤثر در این کار را حفظ کرده و بهبود دهید. متأسفانه گاهی معلمان بسیار خوب، جملاتی نظیر (چرا این‌قدر صبح زود میایی؟) یا (چرا این‌قدر سخت کار می‌گیری؟) را از سایر همکاران خود می‌شنوند. سؤالاتی ازاین‌دست، باعث دلسردی معلمانی که تازه‌کار هستند، می‌شود.
باگذشت سال تحصیلی به‌تدریج هیاهو و زمزمه‌های اول سال کمتر می‌شود و ممکن است شما گاهی از خود بپرسید که چرا این‌قدر زحمت می‌کشید؟ در این موقع بسیار مهم است که به یاد بیاورید به چه دلایلی شما آموزش را در مرتبه نخست انتخاب‌های خود قرار داده‌اید. یکی از بهترین چیزهایی که می‌توان در مورد تدریس و در پاسخ به این سؤال گفت این است که تدریس اهمیت بسیار دارد، چون قادر به ایجاد تغییر در دانش‌آموزان است و چیزی که تدریس و معلمی را سخت می‌کند، این است که هر روز تدریس باید منجر به ایجاد تفاوت و تغییر در دانش‌آموزان شود. تمرکز بر بچه‌ها و اولویت به آنها، معلمان را قادر می‌کند تا بتوانند هر روز تصمیم‌های درست بگیرند و این شیوه را تا پایان سال ادامه بدهند.
معلمان موفق نگرش خوش‌بینانه‌ای نسبت به تدریس و دانش‌آموزان دارند. آنها همیشه به جنبه مثبت هر موقعیتی نگاه می‌کنند و با دانش‌آموزان در مورد پیشرفت آنها ارتباط برقرار می‌کنند و تلاش و سخت‌کوشی دانش‌آموزان را تحسین می‌کنند.
مؤثرترین معلمان بر این باور هستند که هر دانش‌آموزی می‌تواند موفق باشد. آنها به طور مداوم دانش‌آموزان خود را به چالش می‌کشند تا توانایی‌هایی خود را درک کنند. معلمان موفق اعتمادبه‌نفس فراگیران خود را تقویت می‌کنند و به آنها می‌آموزند که خودشان را باور کنند.
یک معلم مسئول آموزش طیف گسترده‌ای از دانش‌آموزان است به همین دلیل باید نیازهای دانش‌آموزان خود را به‌درستی ارزیابی کند و باید بداند که همه دانش‌آموزان به یک‌شکل و با سرعت یکسان یاد نمی‌گیرند. عادلانه رفتارکردن به این معنا است که به تمام دانش‌آموزان فرصت و امتیاز برابر بدهیم.
همدلی توانایی درک احساسات یا تجربه‌های شخصی فرد دیگری است. به زبان ساده همدلی، یعنی قراردادن خود به‌جای دیگران. یک معلم خوب می‌تواند بدون ازدست‌دادن تمرکز به احساسات مثبت و منفی یک یادگیرنده با همدلی پاسخ دهد. اگر دانش‌آموز شما در یک آزمون مردود شده باشد. اولین رفتار شما ممکن است، توبیخ او و خواستن توضیح برای عملکرد ضعیف او باشد.
در این مواقع بهتر است از فراگیر سؤال کنید که در مورد عملکرد ضعیف خود چه احساسی دارد به‌عنوان یک معلم احساسات او را درک کنید. از او سؤال کنید که چه کاری را اشتباه انجام داده است که باعث نتیجه ضعیف او شده است. یک معلم موفق راه‌هایی را برای بهبود عملکرد دانش‌آموز پیشنهاد می‌دهد و به او اطمینان می‌دهد که فرصتی برای تغییر اوضاع دارد.
برای مدیریت موفق فراگیران و حل‌کردن چالش‌های که در کلاس شما رخ می‌دهد، صبور بودن اولویت بالایی دارد. در مدرسه شما همچنین با فراگیران، والدین و همکارانی با دیدگاه‌ها، شخصیت‌های متفاوت سروکار خواهید داشت که برخوردکردن با آنها نیازمند صبر و تحمل بالایی است.
در برخورد مکرر با سؤالات و مسائل مشابه از طرف دانش‌آموزان و والدین صبور باشید. همچنین، برخی از فراگیران شما در درک مفاهیم مختلف با مشکل مواجه خواهند شد. ضروری است که به راه خود ادامه دهید، اما باید به طور مداوم راه‌های جدیدی را برای کمک به موفقیت آنها امتحان کنید
خلاقیت یکی دیگر از ویژگی‌های معلمان موفق به شمار می‌آید. فرقی نمی‌کند که به دانش‌آموزان کلاس‌اولی تدریس می‌کنید یا به‌عنوان استاد در دانشگاه به دانشجویان دکترا آموزش می‌دهید، شما به توانایی نوآوری، تفکر خارج از چارچوب و یافتن راه‌های جدید برای چالش‌ها نیاز دارید که باعث می‌شود تا نیازهای دانش‌آموزان خود را برطرف کنید.
به‌عنوان‌مثال، یک معلم زیست‌شناسی که در مورد انواع مختلف گیاهان تدریس می‌کند، دانش‌آموزان را به زیستگاه طبیعی می‌برد تا به طور عملی از موضوع استفاده کنند. خلاق بودن به‌عنوان یک مربی همچنین به شما کمک می‌کند تا خلاقیت را در دانش‌آموزان خود تقویت کنید. هنگامی که شما به طور خلاقانه به فراگیران خود انگیزه می‌دهید، آنها انگیزه‌ای برای انجام این کار در آموزش و زندگی خود بعد از مدرسه پیدا می‌کنند.
در این مقاله به بیان برخی از ویژگی معلمان کارآمد و موفق پرداخته‌ایم. همه‌ی معلمان این کارها را انجام می‌دهند، اما مدرسان موفق همیشه این فعالیت‌ها را انجام می‌دهند.
برای معلمان مبتدی بهتر است که فهرستی از ویژگی‌های یک معلم کارآمد را در کنار خود داشته باشند و از این فهرست برای اصلاح رفتار حرفه‌ای خود استفاده کنند. صبور و خلاق بودن و همدلی‌کردن با دانش‌آموزان باعث می‌شود تا عزت‌نفس فراگیران افزایش یابد و اشتیاق آنان به یادگیری افزایش پیدا کند.
