فیلم (Return To Dust) محصول سال 2022 کشور چین، داستان کوچ ساکنان روستا به شهر است در مسیر سیاست تشویق دولت مبنی بر تخریب خانههای خالی و حکایت زن و مردی است کمحرف و مطرود که به وصال هم درمیآیند تا اطرافیان از وجود آنها رها شوند.
همین ابتدا شگفتی و وجد سرشار خودم را از دیدن این فیلم ابراز میکنم. فیلمی بسیار زیبا و شاعرانه با مفاهیم عمیق انسانی. «بازگشت به خاک» اثری است که اگر به رابطه انسان و طبیعت علاقهمند بوده و در پی راه یافتن به مفاهیم دیگری از تعالی در مناسبات انسانی باشید، شما را رها نمیسازد.
سکانس ابتدایی فیلم هنگام سخن خانوادهها برای وصلت مرد و زن، پیرنگ اصلی داستان فیلم با رفتار این دو و ارتباط با الاغ در خانه شکل میگیرد (الاغ نقش محوری در امتداد فیلم دارد)؛ آنجا که مرد بخشی از غذای خود را به این حیوان میدهد و زن در حیاط و زیر برف، دستی به مهر بر تن او میکشد.
«بازگشت به خاک» به زندگی و زمین نزدیک است و به مفهوم «از خاک رستن و در خاک آرمیدن» اشاره دارد. خاک در فیلم عنصری مهم و پرمعناست. خاک که زاینده است. دانه از بطن خاک سبز شده، ریشه میدهد و بار میآورد. سخاوت و بخشندگی دارد. زوج مطرود و تک افتادهی فیلم بیاعتنا به مناسبات انسانی به دل طبیعت پناه برده و از راه کشاورزی همهچیز را برای خود بنا میکنند. در روزگاری که فرد سرمایهدار روستا به گروه خونی کمیاب مرد نیاز دارد و در شکلی استعاری «سرمایه و مدرنیته، خون او را نیز میمکد» سخن از تقابل آدمها در سیاست توسعه شهرنشینی و نابودی تدریجی روستا و قربانی کردن مفاهیم انسانی در جریان این استحاله است.
فیلمبرداری فیلم بسیار چشمگیر است در خدمت روایت داستان با استفاده درست از رنگ و فضاهای شاعرانه در طبیعت، بدون ادا و بیآنکه حرکتهای عجیب و متظاهرانه داشته باشد. موسیقی پیمان یزدانیان هم در بافت تصاویر بهجا و بهاندازه در جریان فیلم غوطهور است.
لی رایجون «بازگشت به خاک» را با الهام از تجربههای زیسته در روستای زادگاه خود نوشته و در مدیوم سینما ساخته است. توجه به آدمهای تنها و گوشهنشین محور اساسی خلق شخصیتهای داستانی این فیلم را شکل میدهد. کارگردان فیلم میگوید «گاهی آدمها طوری زندگی میکنند که انگار یک رقابت ورزشی است برخی جلوتر از بقیه میدوند و نفر اول یا دوم میشوند. اینها کسانی هستند که موردتوجه و احترام دیگران قرار میگیرند. من تمایل دارم به افرادی توجه کنم که جزو نفرات آخر هستند.»