فیلم «روزهای عالی» ساخته ویم وندرس / محصول سال 2023 ژاپن و آلمان
روزهای عالی(Perfect Days) روایت زندگی پیرمردی تنهاست به نام هیرایاما که به کار نظافت توالت‌های عمومی شهر توکیو می‌پردازد. فیلم با یک لحن و ریتم آرام، برخاسته از مضمون و برآمده از شخصیت اصلی داستان، نگاهی است با جزئیات به چند روز از زندگی روتینِ یک پیرمرد ژاپنی که از بامدادِ بیداری تا شبانگاهِ خواب او را در برمی‌گیرد.
«روزهای عالی» فیلم جزئیات است تا با ریز و دقیق شدن در کارهای به نظر بی‌اهمیت، به یک معنا برسد از زندگی پیرمردی که چونان آیین آن را پاس می‌دارد. او از تمیزی، عکاسی طبیعت، مطالعه کتاب، توجه به گل‌ها و نگاه به آسمان، موسیقی و سکوت و البته گفتگویی درونی با خود و ساده زیستی لذت می‌برد. این حال و موقعیت، انتخاب هیرایاماست و او یاد گرفته چگونه خودش باشد و از تنهاییِ اجتناب‌ناپذیرِ فصلِ پایانیِ عمرش لذت ببرد.
ما از گذشته پیرمرد هیچ نمی‌دانیم غیر از دیدار کوتاهی که با خواهر به‌ظاهر امروزی‌اش دارد و اینکه او از خانواده فاصله گرفته به هر دلیل که به نظرم مهم نیست. هر کس می‌تواند تعبیر خود را داشته باشد از این سردی و فاصله. پرسش خواهر پیرمرد از شغل توالت‌شویی او و پاسخ تائید هیرایاما در کمال آرامش و رضایت گویای همه‌چیز است. کم‌گویی در نهایت درستی در شخصیت‌پردازی هیرایاما اتفاق افتاده حتی در مواجهه نسل جوان با او و تقابلِ شیوه‌ی زیست پیرمرد با مدرنیته که نگاه انتقادیِ ویم وندرس به جهان مدرن است.
بازی «کوجی یاکوشا» در نقش هیرایاما درخشان است چون به ایفای نقشی پرداخته با کمترین دیالوگ و پر از حس و اکت‌های متفاوت که بایستی در فرم بازی خود از راه بدن و میمیک صورت و با چشم‌هایش بروز داده و منتقل کند. عکاسی با دوربین آنالوگ، شنیدن موسیقی از نوار کاست، دوچرخه‌سواری و رفتن به حمام عمومی یا خریدن کتاب دست‌دوم و همه این‌ها کمک کرده به شناخت مخاطب از شخصیتِ هیرایاما که در تضاد با مدرنیته، هیاهو و سرعتِ شهرِ بزرگی مثل توکیو است.
این فیلم به‌نوعی ادای دین وندرس به یاسوجیرو ازو -کارگردان فقید ژاپنی- و اثری است در ستایشِ آرامشِ زندگی که از درون و باور آدمی می‌آید و شیوه‌ی زیستِ هر کس.
در پایان فیلم، پیرمرد در حال رانندگی به موسیقی گوش می‌دهد درحالی‌که حسِ توأمانِ شادی و غم او را فراگرفته و این حس بین خنده و گریه در نوسان یا آمد و شد است، عین جریانِ زندگی. و مگر ذاتِ زندگی در فراز و فرود آن نیست که خوشی و تلخی همواره و بی‌پایان وجود دارد به گاهِ موقعیت‌های مختلف.
30 شهریور 1403
