امیر حسین راسخ
امیر حسین راسخ
خواندن ۳ دقیقه·۱۴ روز پیش

ابزار دقیق اکتیو و پسیو: تفاوت‌ها و کاربردها

در دنیای پیچیده اندازه‌گیری و کنترل، ابزارهای دقیق نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. این ابزارها با دقت بالا، کمیت‌های مختلف فیزیکی مانند دما، فشار، جریان، و بسیاری دیگر را اندازه‌گیری کرده و به ما امکان می‌دهند تا فرآیندهای صنعتی و آزمایشگاهی را با دقت بیشتری کنترل کنیم. در میان این ابزارها، دو دسته اصلی وجود دارد: ابزارهای دقیق اکتیو و پسیو. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های این دو دسته و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.

ابزار دقیق اکتیو (Active) چیست؟

ابزار دقیق اکتیو، ابزاری است که برای عملکرد خود به یک منبع انرژی خارجی نیاز دارد. این انرژی معمولاً به صورت برق تأمین می‌شود. ابزارهای اکتیو اغلب دارای مدارهای الکترونیکی داخلی هستند که سیگنال‌های اندازه‌گیری شده را تقویت، پردازش و تبدیل می‌کنند. این ابزارها قادر به تولید خروجی‌های مختلفی مانند سیگنال‌های الکتریکی، پنوماتیکی یا هیدرولیکی هستند.

ویژگی‌های اصلی ابزارهای دقیق اکتیو:

  • نیاز به منبع تغذیه: برای عملکرد به برق یا منبع انرژی دیگری نیاز دارند.
  • مدارهای الکترونیکی داخلی: دارای مدارهای الکترونیکی پیچیده‌ای هستند که سیگنال‌ها را پردازش می‌کنند.
  • قابلیت تقویت سیگنال: می‌توانند سیگنال‌های ضعیف را تقویت کرده و دقت اندازه‌گیری را افزایش دهند.
  • خروجی‌های متنوع: قادر به تولید خروجی‌های مختلفی مانند سیگنال‌های آنالوگ، دیجیتال، پنوماتیکی و هیدرولیکی هستند.

مثال‌هایی از ابزارهای دقیق اکتیو:

  • ترانسمیتر اختلاف فشار: این ابزارها اختلاف فشار را اندازه‌گیری کرده و سیگنال‌های استاندارد مانند 4-20 میلی‌آمپر را تولید می‌کنند.
  • ترمومترهای مقاومتی (RTD): این ابزارها با تغییر مقاومت خود با دما، دما را اندازه‌گیری می‌کنند.
  • فتوسل‌ها: این ابزارها نور را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کنند.

ابزار دقیق پسیو (Passive) چیست؟

ابزار دقیق پسیو، ابزاری است که برای عملکرد خود به منبع انرژی خارجی نیاز ندارد. این ابزارها معمولاً بر اساس خواص فیزیکی مواد مانند مقاومت، ظرفیت، یا القاء عمل می‌کنند. خروجی این ابزارها معمولاً یک سیگنال الکتریکی است که مستقیماً با کمیت اندازه‌گیری شده متناسب است.

ویژگی‌های اصلی ابزارهای دقیق پسیو:

  • نیاز نداشتن به منبع تغذیه: برای عملکرد به برق نیاز ندارند.
  • سادگی ساختار: معمولاً ساختار ساده‌تری نسبت به ابزارهای اکتیو دارند.
  • خروجی مستقیم: خروجی آن‌ها معمولاً یک سیگنال الکتریکی است که مستقیماً با کمیت اندازه‌گیری شده متناسب است.

مثال‌هایی از ابزارهای دقیق پسیو:

  • ترموستات‌های مکانیکی: این ابزارها از یک نوار دوتایی فلزی برای قطع و وصل کردن مدار استفاده می‌کنند.
  • رزیستورهای حساس به دما (RTD): این ابزارها مشابه ترمومترهای مقاومتی هستند، اما معمولاً در کاربردهای ساده‌تر استفاده می‌شوند.
  • فتودیودها: این ابزارها نور را به جریان الکتریکی تبدیل می‌کنند.

تفاوت‌های اصلی بین ابزار دقیق اکتیو و پسیو

کاربردهای ابزارهای دقیق اکتیو و پسیو

  • ابزارهای دقیق اکتیو: در سیستم‌های کنترل صنعتی، آزمایشگاه‌ها، تجهیزات پزشکی و بسیاری از صنایع دیگر استفاده می‌شوند.
  • ابزارهای دقیق پسیو: در مدارهای الکترونیکی، سنسورهای ساده، و سیستم‌های کنترل با دقت کمتر استفاده می‌شوند.

نتیجه‌گیری

انتخاب بین ابزار دقیق اکتیو و پسیو به عوامل مختلفی مانند دقت مورد نیاز، هزینه، پیچیدگی سیستم، و محیط کار بستگی دارد. ابزارهای اکتیو به دلیل قابلیت‌های بیشتر و دقت بالاتر، در کاربردهای پیچیده و حساس‌تر استفاده می‌شوند. در حالی که ابزارهای پسیو به دلیل سادگی و هزینه کمتر، در کاربردهای ساده‌تر و با دقت کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نکته مهم: در بسیاری از سیستم‌های اندازه‌گیری، ترکیبی از ابزارهای اکتیو و پسیو استفاده می‌شود. به عنوان مثال، یک ترموکوپل (ابزار پسیو) ممکن است به یک ترانسمیتر (ابزار اکتیو) متصل شود تا سیگنال خروجی تقویت شود و به صورت استاندارد تبدیل شود.

با درک تفاوت‌های بین ابزارهای دقیق اکتیو و پسیو، می‌توانید ابزار مناسب را برای کاربرد خاص خود انتخاب کنید و به دقت بالاتری در اندازه‌گیری و کنترل دست پیدا کنید.

ابزار دقیقتجهیزات ابزار دقیقابزار دقیق اکتیوابزار دقیق پسیودقیق اکتیو
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید