لامپ کم مصرف
دانشمند شرکت جنرال الکتریک آقای اِد هامر بود که در راستای صرفه جویی در انرژی و بحران نفتی سال 1973 که جهان را دربرگرفته بود، اقدام به اختراع اولین لامپهای فلورسنت فشرده ( Compact fluorescent lamp ) نمود که این لامپها به لامپ کم مصرف امروزی معروف هستند.
?
طبق آزمایش های صورت گرفته، لامپ کم مصرف، یک پنجم (1/5) لامپ های قدیمی انرژی مصرف میکنند که همین امر به خودی خود باعث میشود تا هزینههای مصرف برق نیز کمتر شود. همچنین طبق آزمایش های انجام شده بر روی این لامپها، عمر مفید لامپ های کم مصرف چیزی بین 5 الی 12 برابر عمر مفید لامپ های قدیمی میباشد.
امروزه با توجه به اهمیتی که صرفه جویی در مصرف انرژی در زندگی روزمره وجود دارد، به همین منظور تلاش میشود در همه بخشهای زندگی نیز این صرفه جویی رعایت شود. یکی از این صرفهجوییها را میتوان به استفاده از لامپ کم مصرف اشاره نمود.
دانشمند شرکت جنرال الکتریک آقای اِد هامر بود که در راستای صرفه جویی در انرژی و بحران نفتی سال 1973 که جهان را دربرگرفته بود اقدام به اختراع اولین لامپهای فلورسنت فشرده ( Compact fluorescent lamp ) نمود که این لامپها به لامپ کم مصرف امروزی معروف هستند.
این نوع لامپهای کم مصرف از نظر عملکردی شبیه لامپهای فلورسنت قدیمی هستند. فقط با این تفاوت که به جهت استفاده از بالاست الکترونیکی، از قطر و طول لوله لامپ کوچکتری استفاده شده و از آنجایی که این نوع لامپها دیگر راهانداز ندارند، به همین دلیل اندازه آنها کوچکتر شده است. این لامپها در توان های مصرفی مختلفی تولید و به بازار عرضه میگردند تا پاسخگوی نیاز مشتریان این دست از لامپها باشد.
این نوع لامپ ها از ویژگی ها و مزایایی برخوردار هستند که باعث شد که مردم به استفاده از این نوع لامپها روی بیاورند. برخی از این مزیت ها عبارتاند از:
- مصرف کم برق و بالطبع کاهش هزینههای برق: همانطور که گفته شد دانشمند شرکت جنرال الکتریک به دنبال بحران انرژی که در سال 1973 گریبانگیر جهان شد، اقدام به اختراع این نوع محصولات کرد. طبق آزمایش های صورت گرفته، لامپ کم مصرف، یک پنجم (1/5) لامپ های قدیمی انرژی مصرف میکنند که همین امر به خودی خود باعث میشود تا هزینههای مصرف برق نیز کمتر شود. این مزیت، عمده ترین و منطقی ترین دلیل برای رو آوردن به لامپهای کم مصرف است.
- عمر طولانی این محصولات: طبق آزمایش های صورت گرفته بر روی این لامپها، عمر مفید لامپ کم مصرف چیزی بین 5 الی 12 برابر عمر مفید لامپ های قدیمی میباشد.
- ? عدم ایجاد حرارت لامپها: لامپ های قدیمی با توجه به جنس خود و شیوه عملکردیشان، باعث تولید گرمایی بیش از حد میشد که در این نوع لامپها دیگر شاهد این گرما نیستیم.
اما لامپ کممصرف عاری از عیب و ایراد نیستند که در ادامه به برخی از این معایب میپزدازیم.
- انتشار اشعه ماوراء بنفش: اشعه فرا بنفش با طول موجی کوتاه تر از نور مرئی و بلندتر از پرتو ایکس است. نور خورشید نیز شامل این دست از اشعهها نیز میباشد، اما به دلیل وجود لایه اوزون، باعث میشود 99% از این اشعه دفع شود و نور مستقیم خورشید برای طولانی مدت مضر نباشد. اما از آنجایی که لامپ کم مصرف از خود اشعه فرابنفش از خود ساطع میکنند و هیج لایه محافظتی در برابر این اشعه وجود ندارد، در صورت حضور طولانی مقابل تابش این اشعه، احتمال بروز آسیب های حاد و مزمن پوستی، بینایی و حتی تخریب در سیستم ایمنی بدن میشود. به همین منظور توصیه میشود در صورت استفاده مداوم از این لامپها از کرم ضد آفتاب استفاده شود.
- قیمت بالای این لامپ ها: این لامپها به جهت فرآیند تولید خود از قیمت بالایی برخوردار هستند. اما از آنجایی که عمر بالا و مصرف کمی دارند، نمی توان به چشم عیب به این موضوع نگاه کرد.
- تاخیر در روشن شدن: یکی دیگر از معایب این نوع لامپها این است که در هنگام روشن، تاخیر داشته و به صورت همزمان این اتفاق صورت نمیپذیرد.
- ?
- کاهش قدرت پرتاب نور با گذشت زمان: استفاده مداوم و خاموش و روشن کردن پیوسته لامپ کم مصرف، باعث میشود از میزان پرتاب نور و نوردهی این نوع لامپ ها کمتر شود. به همین دلیل گزینه مناسبی برای استفاده در فضاهایی مانند دستشویی و یا حمام و یا مدارهای چمشک زن اصلا توصیه نمیشوند.
- وجود عنصر سمی جیوه در این لامپ ها: در تولید لامپ کم مصرف که نوعی لامپ فلورسنتی است، از عنصر سمی و خطرناک جیوه استفاده شده است. این عنصر در صورت آزاد شدن باعث انتشار گازی سمی میشود که در صورت استنشاق باعث میگرن، از دست دادن تعادل و حتی هوشیاری میشود. به همین دلیل هنگام استفاده از این لامپها باید جوانب احتیاط را رعایت کرد تا باعث شکستگی لامپ و انتشار این گاز سمی نشود.
?
اختراع و تولید لامپ کم مصرف بود که باعث انقلابی در صنعت روشنایی جهان شد. مصرف کم برق این لامپ ها بود که باعث شد مردم از این لامپها استقبال فراوانی کنند و مصرف جهانی انرژی به طرز قابل توجهی کاهش یابد. اما همانطور که گفته شد، نباید از عیب های این لامپ ها چشم پوشی کرد. چراکه استفاده از این لامپها میتواند سلامتی انسانها را به خطر بیاندازد. به همین منظور توصیه میشود به جای استفاده از لامپ کم مصرف، از لامپ های ال ای دی (LED) استفاده کرد که استفاده از لامپ های ال ای دی خطری نداشته و سلامتی انسانها را تهدید نمیکند.