سلام دوستان عزیز و هممبارزان محیط زیستی،
من به عنوان یک علاقهمند کوچک محیط زیست که سالهاست برای نجات طبیعت ایران تلاش کردم، امروز با قلبی سنگین این پست رو مینویسم. دریاچه ارومیه، اون جواهر آبی که روزی نماد زیبایی و زندگی آذربایجان بود، حالا داره نفسهای آخرش رو میکشه. تصور کنید جایی که در بچگی قایقسواری میکردیم و خانوادهها کنار ساحلش خاطره میساختن، حالا تبدیل به یه بیابون نمکی ترکخورده شده. این نه فقط یه فاجعه محیط زیستی، بلکه یه زنگ خطر برای همه ماست، برای سلامتیمون، محیط زیستمون، اقتصاد آن منطقه و حتی هویتمون به عنوان ایرانی.
وضعیت فعلی واقعا تلخه. طبق گزارشهای اخیر، بخش شمالی دریاچه حالا دیگه کاملا خشک شده و فقط لایهای نازک از آب در بخش جنوبی باقی مونده که اون هم بیشتر از ۱۵ - ۲۰ سانتیمتر عمق نداره. معاون محیط زیست دریایی گفته که تراز آب به سطح غیرقابل اعلام رسیده و حجم آب نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد کمتر شده. تصاویر ماهوارهای نشون میدن که تا پایان تابستان امسال، ممکنه کل دریاچه صفر بشه و به یه شورهزار کامل تبدیل بشه. این خشک شدن نه تنها زندگی میلیونها پرنده مهاجر مثل فلامینگوها رو تهدید میکنه، بلکه گرد و غبار نمکی رو به سمت شهرهای اطراف مثل تبریز و ارومیه میفرسته و باعث بیماریهای تنفسی و مشکلات سلامتی برای بیش از ۵ میلیون نفر ساکنین مناطق نزدیک میشه.
چرا این اتفاق افتاده؟ ترکیبی از اشتباهات انسانی و تغییرات آب و هوایی. سدسازی بیرویه روی رودخانههای ورودی، کشاورزی ناکارآمد که آب رو هدر میده، و سیاستهای غلط که اولویت رو به توسعه کوتاهمدت دادن، اصلیترین مقصرها هستن. یادتونه ستاد احیای دریاچه در سال ۱۳۹۲ تشکیل شد؟ دهها پروژه انتقال آب و وعدههای بزرگ، اما هیچکدوم عملی نشدن. حالا هم کمپینهایی مثل دریاچه ارومیه در شبکههای اجتماعی داغ شدن، مردم عکسهای قدیمیشون رو با وضعیت فعلی مقایسه میکنن و خشمشون رو از مسئولان فریاد میزنن. مردم مینویسن دریاچه رو با سدسازی و کشت غلط نابود کردید و کمپینهای نجات راه انداختن، هرچند دیر، اما نشوندهنده احساسات عمیق مردمه. حتی رسانههای بینالمللی مثل گاردین گزارش دادن که تغییرات اقلیمی این مشکل رو تشدید کرده، اما ریشه اصلی در مدیریت غلط ماست.
من ناامید نیستم، ولی واقعبینم. این آخرین زنگ خطره. اگر حالا اقدام نکنیم، باید با این میراث طبیعی خداحافظی کنیم. چی کار میتونیم بکنیم؟ اول، فشار بیاریم به مسئولان برای اجرای واقعی پروژههای احیا، مثل کاهش مصرف آب کشاورزی و باز کردن سدها. دوم، خودمون در زندگی روزمره آب رو صرفهجویی کنیم و کمپینهای آنلاین رو حمایت کنیم. سوم، صدایمون رو بلند کنیم و از این دولت برشکسته بخوایم که بودجه واقعی تخصیص بده، نه وعدههای توخالی.
دریاچه ارومیه بخشی از وجود ماست. نذاریم بمیره. با هم میتونیم معجزه کنیم، اما زمان کمی مونده.
