تغييرات گسترده و پيشرفت های فناورانه در سراسر جهان، به یكی از داغ ترین مباحث در کسب وکار امروز و وضعيت آینده آن تبدیل شده است. شرایط به گونه ای است که فناوری های نوین به تحول همه جنبه های سنتی صنایع توليدی و خدماتی منجر می شوند. در حال حاضر جهان با پدیده ای مواجه است که قاعده بازی را در هر کسب وکاری را تغيير داده امروزه, صنایع باید همگام با تحولات فناوری حرکت نمایند و لازمه این حرکت داشتن راهبرد فناوری مناسب است. انتخاب حوزه های جدید کسب و کار, با توجه به توانمندی های صنایع از تصمیمات مهمی است که باید توسط مدیریت کلان بنگاه ها اتخاذ شود.
1- انواع فناوری دیجیتال موثر بر صنایع تولیدی بزرگ
فناوری های هوش مصنوعی، اینترنت اشيا، همزاد دیجيتال، چاپ 3 بعدی، واقعيت مجازی و افزوده، رایانش ابری و روباتيک پيشرفته از فناوری های نوظهور در عصر حاضر هستند و تأثيرات شگرفی در صنایع توليدی بزرگ مانند نفت و گاز، خودرو، معدن کاری و فولاد دارند.
2- ابعاد تاثیرات فناوری دیجیتال بر صنعت فولاد
فناوری های دیجیتال در گسترده ترین سطح خود، نه تنها در نحوه عملكرد شرکتها و نحوه توليد کالا، بلكه بر چگونگی روابط بين تأمين کنندگان، مشتریان، ملاحظات نظارتی، سرمایه گذاران، نیروی کار و سایر ذینفعان نيز تأثيرگذار خواهد بود. به نظر می آید فناوری های دیجیتال نه تنها فرایندهای توليد فولاد بلكه همه زنجيره ارزش را تحت تأثير قرار خواهد داد. استقرار فناوری های نو در زنجيره ارزش فولاد با چالشهای مختلفی همراه خواهد بود که این چالش ها جنبه های مختلف کسب وکار زنجيره ارزش فولاد را تحت تأثير قرار می دهد.(بیشتر بخوانید)
2-1- تاثیر بر نیروی کار شاغل در صنعت فولاد
دنيای دیجيتال به کارکنان جدید نياز دارد و پيش بينی می شود که درنهایت مشاغل ایجاد شده به دليل دیجيتالی کردن بيشتر از مشاغل ازدست رفته خواهد بود. بنابراین بازیگران اصلی صنایع مختلف باید با درنظر داشتن این امر، خود و کارکنان خود را برای آینده دیجيتال آماده کنند.
2-2-تاثیر بر ميزان تقاضای فولاد ازطرف صنایع مصرفی
فناوری دیجیتال ممكن است برميزان یا نوع تقاضا از شرکتهای فولاد تأثير چشمگيری داشته باشند. که این امر ممكن است تنوع تقاضا در ویژگیهای محصول را افزایش دهد. به طور مثال ممكن است برقی شدن خودروها به افزایش تقاضا برای فولاد سبک منجر شود، علاوه بر این توجه به چشم انداز صنایع پایين دستی فولاد از اهميت ویژه ای برخوردار است. این امكان وجود دارد که صنایع پایين دستی فولاد با توسعه مواد پيشرفته، کامپوزیت ها و مواد سبک، موجبات کاهش تقاضای فولاد را فراهم سازند که این امر یک تهدید جدی برای صنعت فولاد محسوب میشود.
2-3- تاثیر"بينش دیجيتال" در "استراتژی کسب وکار" صنایع فولادی
فناوری های دیجیتال نه تنها فرایندهای توليد فولاد بلكه تمام زنجيره ارزش را تحت تأثير قرار خواهد داد.امروزه توليدکنندگان فولاد و سایر صنایع معدنی با استفاده از فناوریهای دیجيتال، فرصت عظيمی برای تغيير مدل های عملياتی خویش دارند. این فرصت ها آنها را به بهبود بهره وری عملياتی، خدمات به مشتری، سطح موجودی و حاشيه سود قادر می سازد. لذا دوران دیجيتالی کردن در صنعت فولاد همچون سایر صنایع فرا رسيده است و آینده متعلق به بازیگرانی است که از امروز به فكر راهبرد دیجيتال هستند
2-4-کاهش اثرات زیست محیطی
صنعت فولاد تحت فشار فزاینده ای برای اتخاذ شیوه های پایدار و سازگار با محیط زیست است. دولتها در سراسر جهان مقرراتی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و ارتقای پایداری اجرا میکنند ، صنعت فولاد در حال بررسی فناوریها و فرآیندهای جدید برای کاهش ردپای کربن و بهبود پایداری است. این فناوریها میتوانند به بهینهسازی فرآیندهای تولید، کاهش ضایعات و بهبود کارایی کمک کنند و در نهایت منجر به کاهش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای شوند. شرکت هایی مانند Nucor و ArcelorMittal در حال حاضر از فناوری های دیجیتال برای بهبود عملکرد خود و کاهش اثرات زیست محیطی خود استفاده می کنند(بیشتر بخوانید)
3- فعالیت های شرکت های فولادی جهان در راستای اهداف نوآورانه
توليدکنندگان بزرگ صنعت فولاد، اکتساب تجهيزات و ماشين آلات پيشرفته را در صدر فعاليت ها و آموزش و بازپروری کارکنان را در رده بعدی قرار می دهند. این پيمایش نمایی اميدبخش از چشم انداز شرکتهای فولادی با فناوری های پيشرفته و نوین را نشان می دهد و مطابق انتظار، نمای صنعتی را به تصویر می کشد که در آینده نزدیک پا در مسير توليد هوشمند به واسطه فناوری های برافكن خواهد گذاشت.در این ميان شرکت هایی هستند که بدون توجه به واقعيات دنيای دیجيتال پيش رو در خطر از دست دادن بازار و عقب ماندن از رقابت قرار دارند.(بیشتر بخوانید)
4- چالش هاي صنعت فولاد ایران با اقتضائات دنیای دیجتیال
4-1- وابستگی حداكثري و غیرقابل جبران به شركت هاي فناور خارجی
شاید در فناوری های مرسوم با مهندسی معکوس و صرف هزینه های گزاف و بهره وری پایین، بتوان به امر تولید و رفع نیاز دست یافت اما در حوزه فناوری های نوین به دانش عمیق نیاز است و سرعت رشد و تحولات این فناوری ها، امکان و زمان الزام برای مهندسی معکوس را سلب کرده است. در صورتی که صنعت فولاد ایران با خط سیاستی طرح جامع فولاد حرکت کند، وابستگی غیرقابل جبرانی به شرکتهای فناور خارجی رخ خواهد داد که با توجه به ذات این فناوری ها، فرصت همپایی نیز از دست خواهد رفت
4-2- از دست دادن بازارهاي اصلی و ثروت آفرین
صنایع پایین دست صنعت فولاد، تحولات فناورانه متعددی را تجربه می کنند و متناسب با این تحولات، نیازهای جدیدتری خواهند داشت. به عنوان نمونه سرعت تحولات در حوزه پرینت سه بعدی مواد مختلف (مانند فولاد)و تأثیرات آنها در ساخت قطعات، سازه ها و محصولات به نسبت زیاد است یا در صنعت خودروسازی، تغییر پاردایمی به سمت خودروهای برقی وهوشمند در جریان است و این خودروها نیازمند بدنه سبکتری هستند. این تحولات در صنایع پایین دست، نیازهای خاصی را به صنعت فولاد بازتاب می دهند و درصورتی که صنعت فولاد نتواند پاسخگو باشد، بازار بزرگی را از دست خواهد داد.
5- راهکارهای سیاستی صنعت فولاد ایران برای مواجه با اقتضائات دنیای دیجتیال(بیشتر بخوانید)
5-1- هدف گذاري جدید وبازنگري در رویکردها، ساختار و نتایج طرح جامع فولاد
طرح جامع فولاد با مفاهیم نوین و هم راستا با انقلاب صنعتی چهارم، بازنگری و باز هدف گذاری شود. و مفاهیمی چون "فولاد دانش بنیان" در صنعت رواج یابد و سایر اهداف، شاخصها و برنامه ریزی های کمی و کیفی برپایه این مفاهیم تنظیم شوند.
5-2- افق های طرح های جامع کوتاه تر شود، زیرا برنامه ریزی در دوران پر از تحول فناورانه به شدت از تغییرات و عدم قطعیت های ناشناخته اثر خواهد پذیرفت.
5-3-تنظیم برنامه ریزی طرح جامع فولاد بر مبنای "آینده نگری فناوری" و "سناریونگاری"
5-4- پیشگامی صنعت فولاد براي تجربه و پایلوت فناوري ها نوین
بخش عمده ای از مشکلات توسعه دهندگان فناوری های نوین، نداشتن فرصت پایلوت و آزمون صنعتی و تضمین خرید است، پیشنهاد می شود با الزام سیاستی وزارت صمت، ایمیدرو و شرکت ملی فولاد، بنگاههای فولادساز برای پیشگامی و پذیرش فناوری های نوین، امکانات و تجهیزات خود را در اختیار تیم های فناور قرار دهند
5-5- بازنگري در نظام آموزش، گزینش و ارتقاي مدیران در صنعت فولاد
آموزش های عمومی، تخصصی و بین رشته ای برای بدنه کارشناسی و مدیریتی )ارشد و میانی) صنعت فولاد برای آشنایی بیش از پیش با تحولات فناورانه فراهم شود. همچنین الزام شود به صورت پیوسته اطلاعات جدید و آموزش مفاهیم نوین برای ایشان حداکثر در بازه های یکساله توسط ایمیدرو و شرکت ملی فولاد برنامه ریزی شود.