آسپرین؛ داستان یک داروی ساده که دنیا را تغییر داد

گاهی یک کشف کوچک، مسیر علم را برای همیشه عوض می‌کند. آسپرین، این قرص سفید و ساده، یکی از همان کشف‌هاست. دارویی که از دل طبیعت بیرون آمد، وارد آزمایشگاه شد، و حالا در جیب میلیون‌ها نفر در سراسر جهان جا دارد.

از پوست درخت بید تا شیمی مدرن

همه چیز از درخت بید شروع شد. هزاران سال پیش، مردم فهمیده بودند که جوشانده‌ی پوست بید درد را آرام می‌کند. حتی بقراط، پزشک یونانی، آن را برای تب و التهاب تجویز می‌کرد. اما دلیل علمی‌اش تا قرن‌ها ناشناخته ماند.

دردر قرن نوزدهم، شیمیدانی آلمانی به نام Johann Buchner موفق شد ماده‌ی مؤثره‌ی آن را جدا کند: سالیسین. بعدها، این ماده به اسید سالیسیلیک تبدیل شد — ترکیبی مؤثر اما با یک مشکل بزرگ: تحریک شدید معده.

تولد آسپرین در آزمایشگاه بایر

در سال ۱۸۹۷، شیمیدانی جوان به نام Felix Hoffmann در شرکت داروسازی Bayer تصمیم گرفت نسخه‌ای ملایم‌تر از اسید سالیسیلیک بسازد. او موفق شد با افزودن یک گروه استیل، ترکیبی جدید تولید کند: استیل سالیسیلیک اسید یا همان آسپرین.

شرکت Bayer در سال ۱۸۹۹ این دارو را با نام تجاری Aspirin ثبت کرد و وارد بازار جهانی شد. خیلی زود، آسپرین به یکی از محبوب‌ترین داروهای قرن تبدیل شد.

آسپرین؛ فراتر از یک مسکن

در ابتدا، آسپرین برای درمان درد، تب و التهاب استفاده می‌شد. اما با گذشت زمان، دانشمندان کشف کردند که این دارو خاصیت دیگری هم دارد: جلوگیری از تشکیل لخته‌های خونی. این یعنی آسپرین می‌تواند از سکته قلبی و مغزی پیشگیری کند — و این کشف، آسپرین را وارد مرحله‌ی جدیدی کرد.

امروزه، آسپرین به‌عنوان داروی رقیق‌کننده‌ی خون برای میلیون‌ها نفر تجویز می‌شود، مخصوصاً کسانی که سابقه‌ی بیماری قلبی دارند.

آسپرین و سرطان؛ امیدی تازه

تحقیقات جدید نشان داده‌اند که مصرف منظم آسپرین ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان روده بزرگ، را کاهش دهد. البته این موضوع هنوز در حال بررسی است و مصرف آن باید با نظر پزشک باشد.

عوارض و هشدارها

با وجود فواید زیاد، آسپرین همیشه هم بی‌خطر نیست. مصرف بی‌رویه یا بدون نظارت می‌تواند باعث:

• خونریزی گوارشی

• زخم معده

• سندرم ری در کودکان

• تداخل با داروهای ضد انعقاد

بنابراین، مصرف آسپرین باید با دقت و مشورت پزشک انجام شود.

آسپرین در جهان امروز

آسپرین یکی از پرمصرف‌ترین داروهای تاریخ است. سالانه بیش از ۴۰ هزار تن از آن در جهان تولید می‌شود. در لیست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد و حتی در مأموریت‌های فضایی ناسا هم همراه فضانوردان بوده.

شرکت‌های داروسازی آسپرین را در شکل‌های مختلف تولید می‌کنند:

• قرص‌های معمولی

• قرص‌های جوشان

• آسپرین با پوشش روده‌ای

• ترکیب آسپرین با داروهای دیگر مثل کافئین یا پاراستامول

منابع معتبر جهانی برای تهیه این گزارش

• Harvard Health Publishing – Aspirin: Wonder Drug or Risky Remedy

• Springer – Aspirin: The Most Used Drug in the History of Mankind

• Oxford University – Aspirin and Cancer Prevention Study

• Wikipedia – History of Aspirin