طرح کرامت پایه ششم ابتدایی در این پایه و مقطع در جایگاه بسیار مهمی قرار می گیرد.چرا که پایه ششم از همه نظر دانش آموزان کوله بار تعلیم و تربیت سالیان کودکی را با هزاران خاطره شیرین می بندند.
و کنجکاوانه و مشتاقانه وارد مراحل جدید زندگی می شوند. این مراحل در چارچوب مقطع متوسطه و روزگار نوجوانی خلاصه خواهد شد که البته توشه آورده از مقطع ابتدایی نقشه راه و مرکب راهوار این مرحله از زندگی دانش آموزان پایه ششم است. لذا همچون پایه های پیشین تر در باب طرح کرامت برای این پایه نیز سوالاتی را مد نظر داریم.
در پرداختن به طرح کرامت پایه ششم ابتدایی در این پایه لازم است به مسائل مطرح شده در پایه های پیشین بپردازیم. لذا طبق روال نوشته های پیشین از چند سوال مرتبط مطلب را شروع می کنیم.
در ابتدا بهترین مطلب که می توان از آن آغاز نمود پرسیدن از خداوند متعال است.پس باید پرسید:
در اینجا سعی شده که ماحصل تمام آموزه ها و فعالیتهای انجام شده، در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی بطور اختصار و موجز آورده شود. این روش دو فایده عمده دارد.
۱-اینکه بهترین گزینه ها و آموزنده ترین المانهای آموزشی تجربه شده را در خود دارد.
۲-اینکه برای دانش آموزان طرح کرامت پایه ششم ابتدایی همه آموزش ها و مهارت های گذشته را یاد آوری میکند.حال از مناسب ترین گزینه مورد بحث طرح کرامت پایه ششم ابتدایی آغاز می کنیم.
ملت و جامعه ما یک ملت معتقد به روحانیت از جوامع یکتا پرست است. اکثریت قریب به اتفاق جمعیت ما را مسلمانان تشکیل می دهند. همانطور که از کتاب و متون مقدس ما مسلمانان پیداست ، سر لوحه تمام کارهای ما جمله مقدس بسم الله الرحمن الرحیم است .اینگونه ما خداوند را با نامها و صفات مقدس بخشنده و مهربان به استعانت می طلبیم. و همین امر از نظر روحی و روانی باعث قوت باور و تحقق اهداف تعیین شده ما می شود. در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی باید به خوبی این مهم را به دانش آموزان انتقال داد. تا در تمام مراحل زندگی آن را سرمشق امور قرار دهند.
در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی آموزش و یاد گیری قرآن می تواند برای رشد فرهنگی دانش آموزان بهترین گزینه باشد. تعلیم قرائت و غور در معانی کلام الله مجید می تواند آینده سازان این مرز و بوم را به مدارج بالای شعور اجتماعی برساند. همانگونه که می دانیم در قرآن کریم ، چه بسیار توصیه ها و چه بی شمار راه کارهای بی بدیل نهفته است. چنانچه کودکان را با این راهکارها و توصیه ها آشنا کنیم ، در آینده قطعا جامعه ای رشد یافته و قوی و پیشرفته را شاهد خواهیم بود. از این رو بر ما واجب است که در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی یکی از سازنده ترین آموزه ها یعنی قرآن را جای دهیم.
از ارکان یک جامعه موفق و پویا که سخن به میان آید ، به رکن خانواده توجه ویژه باید داشت. در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی از چند و چون تشکیل و مداومت در پاسداشت خانواده سخن به میان می آید. چنانچه از افراد در سنین نوجوانی و جوانی انتظار پیشرفت داشته باشیم ، لازم است بستر مناسب این پیشرفت را فراروی آن قرار دهیم. مهمترین جایگاه در این بستر مناسب خانواده است. در خانواده است که کودک و نوجوان با احساس امنیت و آسودگی خاطر رشد می کند، طرح کرامت پایه ششم ابتدایی فرصتی مناسب است برای تعریف صحیح خانواده برای دانش آموزان زیرا دانش آموزان در حراست و نگهداری این رکن از جامعه، سهم بسزایی دارند.
همانگونه که در پایه های پایین تر آموزش داده شده در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی نیز در مورد ارزشها و نتایج مثبت ارتباط با خدا سخن به میان می آید. این یکی از بارز ترین نشانه های یک جامعه پویای مذهب محور است. نیایش در تمام جوامع یکتا پرست موحد در همه مراحل و مناسک زندگی سایه انداخته و باعث آرامش روحانی انسانها می شود. البته در آیین و مذهب ما نیز به نوبه خود از دعا و مناجات و نیایش غنی است. ظرفیت فراوانی که در این زمینه در اختیار ماست برای اجرای طرح کرامت پایه ششم ابتدایی موضوعات بسیاری را به دست داده است.
اجتماعی بودن نوع بشر ایجاب می کند که هر انسان در هر سن و سالی برای خود دوستانی را داشته باشد. انتخاب این دوستان بنا به سلیقه و اخلاق و موقعیت اجتماعی وبرخی دیگر ازخصوصیات فردی متفاوت است. اما به هر روی انتخاب دوست خصوصا برای کودکان مقوله ای لازم و تقریبا ضروری است. بخاطر اینکه داشتن دوست می تواند در آموختن مهارت های متقابل مساله ای مهم است. خوبست که در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی این مقوله را نیز در جای خود مطرح کنیم.
با نظر به آموزه های فرهنگی و آیینی رعایت ادب زیبنده شخصیت و پل عریض و مناسبی برای ایجاد ارتباط دوطرفه بین افراد است. ازین رو باید در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی کوشش شود که کودکانی مبادی آداب و ادبمند تربیت نمود. شاید به جا باشد که در این قسمت به بیتی زیبا و موجز از شاعر پارسی گو مولانا جلال الدین اشاره نمود که ادب را با لطف پروردگار قرین نموده و فرموده است :
از خدا خواهیم توفیق ادب
بی ادب محروم ماند از لطف رب.
گزینه دیگر از مکارم اخلاق صداقت است. برای اینکه اهمیت این موضوع را در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی نشان داده باشیم . بهتر است در اینجا به حدیثی کوتاه اما پر معنی از امام جعفر صادق علیه السلام اشاره کنیم. ایشان در حدیثی کوتاه اما جاودانه و آموزنده فرموده اند که :
النجات فی صدق - همانگونه که از این حدیث سه کلمه ای بر می آید می توان یک یا حتی چند کتاب از دل این حدیث بیرون کشید. پس همین سخن گهر بار کافیست تا در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی به تفصیل این مطلب را برای دانش آموزان مطرح نمود و راستگویی را بعنوان الگویی ارزشمند سرمشق اخلاق و رفتار کودکان نماییم.که آثار مثبت آن را در رفتار و گفتار و کردار آنها شاهد باشیم.
طرح کرامت پایه ششم ابتدایی محملی برای رساندن آموزه های شریف دینی و آیینی است. با اشراف به این مهم می توان این سعادت روحانی یعنی نماز را برای بلوغ روحانی نوجوانان به ارمغان برد. در این زمینه نیز در آیین و کتب دینی ما چه بسیار احادیث که براهین محکمی بر حقانیت و کارآمد بودن نمازهستند. که قابل استناد و ارائه در کلاس ها و جلسات مربوط به طرح کرامت پایه ششم ابتدایی هستند.
برای یک انسان مکتبی در هر برهه از زمان لازم و واجب است که اشراف کاملی بر حلال و حرام داشته باشد. همانطور که عملا نیز به اثبات رسیده که اعمال و اموال حرام عامل اصلی سقوط و نابودی انسان هستند. با آوردن مثال ها و نمونه هایی از این دست در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی ، بایدمنطقا و بصورت تجربی ادله محکمی برای اثبات تاثیرات آن بر زندگی اشخاص بیاوریم. ادله ای که اثبات کند که ممیز نمودن حلال از حرام دلایل منطقی و علمی دارد. همچنین این امر هیچ ارتباط و سنخیتی با خرافه گویی و خرافه پرستیهای احتمالی برخی مقدس مآب ها ندارد.لذا بعنوان موضوعی حائز اهمیت آن را در آموزه های طرح کرامت پایه ششم ابتدایی گنجانده ایم تا کار را به نحو احسن تمام کرده باشیم.
دانش آموز پایه ششم یک نوجوان رشد یافته است که اگر جزء آن دسته از محصلان دچار آسیب بوده باشد که به درستی تحت چتر حمایت طرح کرامت قرار گرفته باشد. فردی آگاه و به نوبه خود روانشناس و مشاوری کوچک است که می توان از وی حتی بعنوان نیروی کمکی و مشاور افتخاری برای کمک به هم دردان خود او در مقاطع پایین تر بهره برد.
دانش آموزانی که می خواهند و می توانند در طرح کرامت کلاسهای پایینتر مشارکت داشته باشند ، قطعا بنا به شرایط موجود مشترک همه مدارس به دو دسته تقسیم می شوند:
۱.دانش آموزانی که خود مشکلی ندارند و بصورت داوطلبانه در این امر سهیم می شوند. که آنها نیز به دسته هایی تقسیم بندی می شوند.
الف. دسته دانش آموزانی که انگیزه نوع دوستی دارند و معمولا بدون توجه به دست آوردهای طرح صرف عشقی که به مشارکت های اجتماعی دارند در این طرح شرکت می کنند.
ب.دانش آموزانی که همیشه شیفته و طالب تجربه اندوزی و آموزش هستند و دغدغه اولیه آنها کسب تجارب و حتی گاها جمع آوری اطلاعات بصورت کتبی و در قالب خاطره یا مقاله نویسی است که البته این فعالیتهای تحقیقی خود می تواند مد نظر طرح کرامت باشد .
۲.دانش آموزانی که خود به نوعی با مغضلات اجتماعی و مشکلات خانوادگی دست و پنجه نرم کرده اند و اکنون با کوله باری از اندوخته های تجربی پا در این عرصه می گذارند که این گروه نیز به دودسته تقسیم میشوند.
الف. دسته ای که از روی دلسوزی و همان حس نوع دوستی پا در رکاب معلمان و مشاوران می شوند و با توان و انگیزه بالا در این عرصه فعالیت می کنند و طرح کرامت را در معنای واقعی کلمه در رفتار نوع دوستانه خود به نمایش می گذارند.
ب.گروه دیگری از این دسته هستند که دغدغه شان حفظ سلامت روان و پایداری در بهبودی روحی روانی خودشان است. دانش آموز پایه ششمی که برای نیل به بهبودی فردی در عرصه آسیب های اجتماعی قدم برداشته و نتیجه گرفته باشد ، قطعا به این سطح از آگاهی نیز رسیده است که اگر در راستای بهبود دیگران تلاش کند بهبودی و زندگی ترمیم شده خود را به همان سیاق حفظ خواهد نمود.
همه این گفته ها و شنیده ها که در بالا به آنها اشاره شد برای پایه ششم به مثابه اجرای اصل طرح کرامت است و این طرح در این سطح و شیوه از فعالیتها بسیار کار آمد خواهد بود.
۱.نتیجه بخشی آن برای فرد و خانواده است که همانگونه که از این دو مقوله پیداست می توان اینگونه بدان پرداخت.
الف. فرد، فردی که به جای سقوط در دره تاریک و عمیق بزه کاری و فقر فرهنگی با اصول صحیح زندگانی سالم موازی با آسیب ها و معضلات مزاحم آشنا شده باشد . از همین بدو کودکی بدلیل ابتلا به اختلال روانی ناشی از آسیب های موجود در خانواده و اجتماع تا حدی که دستش را اصول آموزشی باز گذاشته اند تهدید را به فرصت تبدیل کرده و خود را به فردی قابل پذیرش برای دنیای پیرامون خود مبدل می کند که جای بسی خوشحالی است.
ب.خانواده، که یکی از ارکان سازنده جامعه نیز هست ، بواسطه ارتباط با این شخص و احیانا جاذبه رفتاری و گفتاری او افراد احتمالا بزه کار اطراف و پیرامون او را به تفکر و جستجو در این زمینه وادار خواهد کرد.
و البته از همه اینها مهمتر و در نهایت امر این جامعه است که با تغییر هر فرد متخلف و ضد اجتماع به یک فرد سازنده و مفید از منفعت نهایی آن برخوردار می شود.
در پایه ششم ابتدایی در مورد اجرای طرح کرامت بهتر است اردوهای کوتاه و برنامه های تحقیقی متنوعی برای دانش آموزان جهت هوشیار تر کردن آنان در زمینه های مختلف ترتیب داد.
۱.پیشگیری ،که در دو بخش‌که شامل الف. اردوهای تفریحی و فرهنگی و ایجاد حس امید به آینده در دانش آموزان و همچنین در صورت امکان و وجود اماکن روحانی و مذهبی مثل اماکن زیارتی با آشنا کردن کودکان با این اماکن سطح روحانیت دانش آموزان را ارتقا داد . چرا که تجربه ثابت کرده است که روحانیت نقش به سزایی در امر جلوگیری از ارتکاب به بزهکاری دارد.
ب.درمان : در مسیر اجرای طرح به طبیعی است که با دانش آموزانی مواجه خواهیم شد که متاسفانه با مشکلات و مصائب معضلات اجتماعی درگیرند. در صورت رویت این قبیل افراد باید فورا در صدد حمایت برآمد و آنها را همانطور که در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی مرسوم است در امر درمان روحی و روانی و رساندن به موقیت ایده آل یاری نمود.
ج. پایداری، تمام امور یاد شده در طرح کرامت پایه ششم ابتدایی اعم از زحماتی را که مربیان متحمل شده اند و جهدی که دانش آموزان در راه بهبودی اوضاع زندگی خود و خانواده و خود نموده اند. اگر حتی برای مقطع زمانی کوتاهی از دایره توجهات بیرون باشد متاسفانه ممکن است تمام آثار سازنده خود را در زمینه بهبودی زتدگی این افراد از دست بدهد. لذا لازم است در این امر خصوصا در مورد دانش آموزانی که بطور حاد درگیر معضل بوده اند توجه بیشتری را به کار برد. تا این تلاشها ان شاالله نتیجه بلند مدت خود را در زندگی فرد، جامعه و اجتماع نشان دهد.
