یره به معنای دوست ورفیق میباشد که در گویش خراسانی ها به ویژه مشهدی ها دیده میشود،اما تابحال به منشا پیدایش آن فکر کردین ،البته در این باره نظرات زیادی پیرامون واژه یره وجود دارد که کاملترین ودرست ترین انرا برایتان بازگو خواهم کرد تا به پیدایش این واژه پی ببریم:
منشا پیدایش واژه یره:
یکی از پادشاهان بزرگ ایران که بعداز کوروش کبیر به وجودش افتخار می‌کنیم نادرشاه افشار میباشدکه بنیانگذار سلسله ی افشاریه نیز هست.نادرشاه افشار یکی از شجاع ترین وکارامد ترین پادشاهان ایران میباشد که قلمرو حکومتش بسیار گسترده بوده ودر اکثر جنگ های خود پیروز بو ده است.نادر شاه افشار مشهد را پایتخت خود انتخاب میکند،وعلاقه خلاصی نیز به این شهر وبه ویژه کلات که هنوز هم با نام کلات نادری مشهور است داشته است.نادرشاه یک روز از وزیر خود می‌خواهد که داناترین فرد خراسان را پیداکند ونزد اوبیاورد،وزیر نیز به دنبال چنین فردی به تمام شهر ها وروستا های خراسان میرود تا فرد دانا مورد علاقه نادر شاه را پیداکند وبالاخره بعداز چندین روز تلاش مردی را در روستا در نزدیکی گناباد امروزی پیدا می‌کنند که به شدت دانا وانسانی هوشمند میباشد،وزیر نادرشاه به همراه گروهی به نزد او ميروند وبا او صحبت می‌کنند ودرخواست نادرشاه را با او مطرح میسازند،مرد دانا با گذاشتن یک شرط قبول ميکند که به دیدن نادرشاه برود ودر کارهایش به او مشاوره بدهد،وزیر نیز با پیکی پیغام مرد دانا را به گوش نادر شاه می‌رسانند ونادر شاه نیز شرط مرد دانا رامیپذیرد.شرط مرد دانا این است که تا وقت مرگش هیچ کس نباید جز نادرشاه اورا ببیند واسم اورا بداند،وزیر به همراه مرد دانا به نزد نادرشاه میرود،ونادرشاه با دیدن مرد دانا به شدت خوشحال میشود وپاداشی بزرگ به وزیر خود میدهد،نادرشاه چون مرد دانا را زیاد دوست داشته نام اورا یره ميگذارد وبرای او درپشت تخت پادشاهی خود مکانی تعبیه ميکند تا بتواند پیشنهاد ها ومشاوره هایش را بشوند،از این زمان به علت محبوبیت آن مرد دانا وعشق وعلاقه بین او و نادرشاه ،مردم خراسان نیز به کسی که علاقه خاصی داشته باشند نیز یره میگوند،که به معنای رفیق ودوست راستگو نیز میباشد.همچنین براساس گفته های بومیان وساکنان شهر گناباد زادگاه آن مرد دانا روستای قصبه میباشد که درآن قنات قصبه قرار دارد که بزرگترین قنات ایران ودومین قنات بزرگ دنیا محسوب میشود.
