دکتر حسام  رحیمی
دکتر حسام رحیمی
خواندن ۶ دقیقه·۲۴ روز پیش

ترمینولوژی حقوق (20 گرایش حقوقی) - دکتر حسام رحیمی



369 اصطلاح پر کاربرد حقوق

حقوق کیفری یا Criminal law ، یا حقوق جزا و جرم شناسی یا حقوق جنایی، دارای دو بخش حقوق کیفری عمومی و حقوق کیفری اختصاصی است. بر پایهء قوانین جزایی خالق و حافظ حقوق برای افراد جامعه نیست؛ بلکه تنها افراد را وادار به رعایت حقوق و ارزش‌های فردی و اجتماعی می‌کند. به همین دلیل است که حقوق جزا را، «حقوق ارزشها» نیز نامیده‌اند. شاخصه بارز حقوق جزا (کیفری)، ضمانت اجرای سخت گیرانه آن است. این مجازات و سزادهی هست که حقوق جزا را به رشته‌ای سرکوبگر، در مقابل سایر گرایش‌ها تبدیل کرده‌است. از آن‌جا که این ابزار تنها در اختیار حاکمیت است.کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق کیفری 369 اصطلاح پرکاربرد جزائی بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه جزائی اشاره دارد.


حقوق خانواده یا Family law ، موضوع حقوق خانواده در آثار فقهی و به تبع آن، قانون مدنی ایران، شامل مباحث مهمی چون ازدواج، انحلال ازدواج، قرابت و نَسَب است. محوریت حقوق خانواده صرفآ جنبه حقوقی ندارد و به دلایل گوناگون با مسائل دینی، اخلاقی و اجتماعی آمیخته است. در حکومت عثمانی، به رغم تنظیمات و اصلاحات قضایی و محدود شدن دایره عمل محاکم شرع در قرن سیزدهم، به دعاوی خانوادگی همچنان در محاکم شریعت رسیدگی می‌شد. در بیشتر کشورهای اسلامی دادگاه‌های خانواده مسئولیت رسیدگی به دعاوی خانوادگی را برعهده دارند.در سالهای اخیر، شماری از این کشورها تغییرات و اصلاحاتی در قوانین حقوق خانواده ایجاد کرده‌اند، که عمدتاً متأثر از جنبش‌های دفاع از حقوق زنان است. مواد قانونی مربوط به حقوق خانواده، از اسفند ۱۳۱۳ تا فروردین ۱۳۱۴، برپایه فقه امامی و در قالب قوانین مدنی برخی کشورهای اروپایی، به ویژه سویس، در جلد دوم قانون مدنی ایران تدوین شد. کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق خانواده 369 اصطلاح پرکاربرد بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه حقوق خانواده پرداخته است.


حقوق دریاها یا Laws of the seas، موضوع حقوق دریاها تبیین ماهیت مناطق دریایی شامل آبهای داخلی، آب‌های سرزمینی، منطقه انحصاری اقتصادی، منطقه فلات قاره، کانال ها و تنگه ها، آبهای آزاد، منطقه اعملق دریاها معروف به میراث مشترک بشریت  و حقوق، وظایف و تکالبف کشورهای ساحلی و همه کشورها در مناطق فوق الذکر، و وضعیت حقوقی جزایر و مسائل مختلف پیرامون جزایر و صخره ها و مسئولیت کشورها در قبال تصادم دریایی و برخی وضعیت های خاص، ث- استخراج معادن از پهنه های ابی آزاد، با حل و فصل اختلافات مربوط به دریاها فیمابین کشورها و کنترل دریانوردی و سایر موضوعات می‌گردد. منبع اصلی حقوق دریاها کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها مصوب ۱۹۸۲ است. این معاهده به «قانون اساسی دریاها» معروف است و تا فوریه ۲۰۰۹ بیش از ۱۵۷ کشور به آن پیوسته‌اند. کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق دریاها 369 اصطلاح پرکاربرد حقوق دریاها بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه حقوق دریاها پرداخته است.


حقوق مدنی یا  jus civil ، موضوع حقوق مدنی به عنوان یکی از زیر مجموعه های حقوق خصوصی، شاخه ای از حقوق است که به مطالعه روابط میان اشخاص جامعه اعم از حقیقی و حقوقی می پردازد؛ روابطی که از چهارچوب تجارت، آیین دادرسی مدنی ، کار و مالکیت فکری خارج می باشد. از آنجا که احقاق حق افراد در یک جامعه در بسیاری از روابط، نیازمند شناخت حقوق مدنی و آگاهی از قوانین مربوط به آن می باشد، ضروری است که مفهوم حقوق مدنی و قوانین مربوط به آن مورد مطالعه قرار گیرد. موضوع اول حقوق مدنی، حقوق اشخاص موضوع دوم حقوق مدنی، حقوق اموال موضوع سوم حقوق مدنی حقوق قراردادها و تعهدات موضوع چهارم حقوق مدنی، حقوق مسئولیت مدنی کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق مدنی 369 اصطلاح پرکاربرد بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه حقوق مدنی پرداخته است.


حقوق بین الملل یا International law، حقوق بین‌الملل مجموعه قواعد حقوقی است که برای کشورها و روابط متقابل آنها الزام‌آور تلقی می‌شود. حقوق بین‌الملل اساساً بر معاهدات و عرف و ه اصول کلی حقوق شناخته شده توسط ملل متمدن (همراه با منابع فرعی مانند آرای قضایی و آثار علمای حقوق) پایه‌گذاری شده استحقوق بین‌الملل گاه به حقوق بین‌الملل جهانی، حقوق بین‌الملل عام و حقوق بین‌الملل خاص تقسیم‌بندی می‌شود. حقوق بین‌الملل متکفل بحث در همه مواردی است که رابطه حقوقی و قاعده حاکم بر آن حداقل به دو دولت ارتباط می‌یابد. حقوق بین‌الملل خاص به قواعدی اشاره دارد که توسط معاهدات منعقده بین تعداد محدودی از کشورها ایجاد می‌شوند و تنها برای همان کشورها الزام‌ آورند. با اینکه حقوق بین‌الملل عمدتاً توسط دادگاه‌ها و مراجع بین‌المللی اعمال می‌شود، کراراً توسط دادگاه‌های داخلی نیز به اجرا در می‌آید. در حقیقت حقوق بین‌الملل خصوصی، که مناسبات خصوصی اشخاص حقیقی و حقوقی را در سطح زندگی بین‌المللی تنظیم می‌کند. کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق بین الملل 369 اصطلاح پرکاربرد جزائی بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه حقوق بین الملل اشاره دارد.

حقوق ثبت یا Registration law، حقوق ثبت یکی از شاخه های برجسته علم حقوق محسوب میشود و هدف از آن ضمانت اجرائی کلیه معاملات املاک و مستغلات است، بنابر این باید کلیه اموال خود را در دفاتر ثبت اسناد به ثبت برسانند پس دولت فقط کسی را به عنوان مالک می شناسد که نامش در مورد آن ملک به ثبت رسیده باشد. در اصطلاح، مجموعه‌ی اعمال اداری- حقوقی است که طی آن، رسما ایجاد، تغییر، زوال و انتقال حقی را در دفاتر ویژه، اوراق و فهرست‌هایی یادداشت و اعلام می‌کنند و بدین ترتیب حقوق ثبت، مجموعه‌ی قواعدی است که اعمال فوق را تحت نظم درآورده و بر آنها حاکم است و دانش حقوق ثبت، آگاهی بر آن قواعد و بررسی و تحلیل و تبیین آنهاست. مراد از حقوق ثبت اسناد و املاک، مجموع قوانین و مقررات مربوط به ثبت اسناد و املاک است و منظور از ثبت، نوشتن قراردادها و معاملات و چگونگی ثبت املاک در دفاتر دولتی (رسمی) است. حقوق ثبت را «شبه مدنی» نامیده‌اند. کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق بین الملل 369 اصطلاح پرکاربرد جزائی بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه حقوق بین الملل اشاره دارد.


حقوق مالکیت فکری  یا Intellectual property law ، از آن زمان تاریخچه حقوق مالکیت فکری به‌طور پیوسته در حال توسعه و تطور بوده و در حال حاضر نقش بسیار مهمی در حفاظت از اختراعات، ایده‌ها و مالکیت معنوی افراد و شرکت‌ها در جهان ایفا می‌کند. به مجموعه حقوقی اشاره دارد که به افراد و شرکت‌ها حق انحصاری برای استفاده از اختراعات، نام تجاری، طرح‌ها و ایده‌های خلاقانه‌شان را می‌دهد. این حقوق شامل حقوق مالکیت صنعتی (اختراعات، نام تجاری، طرح صنعتی) و حقوق مالکیت ادبیات (حق تکثیر، حق ترجمه، حق انتشار) می‌شود. هدف اصلی این حقوق، تشویق به خلاقیت و نوآوری و حفاظت از ایده‌ها و اختراعات است. تاریخچه حقوق مالکیت فکری به گذشته‌ای بسیار قدیمی بازمی‌گردد، اما مفاهیم و سیستم‌های مدرن حقوق مالکیت فکری به مرور زمان تکامل یافته‌است. کتاب حاضر ترمینولوژی حقوق مالکیت فکری 369 اصطلاح پرکاربرد جزائی بر مبنای«واژه‌های تخصصی» یا «معانی تخصصی» در حوزه حقوق مالکیت فکری اشاره دارد.

حقوقمالکیت فکریحقوق خانوادهترمینولوژی حقوق
آقای دکتر حسام رحیمی استاد حقوق دانشگاه های تهران -مدیر عامل و صاحب امتیاز هلدینگ HTH -*****مدیر عامل و صاحب امتیاز موسسه حقوقی آرمان ابتکار گویا- Researcher ID: (272301)
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید