قانونگذار برای انجام معاملات و شرایط لازم شرکت در مناقصات دولتی، تشریفاتی را در نظر گرفته است که، موظف به رعایت آن در معاملاتی که انجام می‌دهند، هستند. در واقع انجام معاملات از طرف سازمان‌های دولتی، با هدف تأمین منافع عمومی است. برگزاری مناقصه یکی از این تشریفات است. تعریف مناقصه در ماده 2 قانون برگزاری مناقصات، این‌گونه بیان شده است: مناقصه یک سری مراحل رقابتی است که برای تأمین کالا یا کیفیت مورد نظر برگزار می‌شود، که از این طریق تعهدات موضوع معامله، به مناقصه‌گری که کمترین قیمت مناسب را پیشنهاد دهد، واگذار می‌شود. طبق این ماده، اگر سازمان‌های دولتی قصد تأمین کالا یا خدماتی را داشته باشند، باید مناقصه دولتی برگزار کنند و با شخصی که کمترین قیمت را پیشنهاد داده است، قرارداد ببندند. یعنی این امکان وجود ندارد که با هر شخصی که بخواهند عقد قرارداد را انجام دهند. همین قانون در مورد فروش اموال هم صادق است، یعنی اگر سازمان‌های دولتی قصد فروش اموالی را داشته باشند، باید آن را از طریق تشریفات مزایده به بالاترین قیمت بفروشند.
روژه‌ها و طرح‌های صنعتی و بزرگ کشورها، به وسیله دولت تعریف و مدیریت می‌شوند. البته بیشتر در مواقعی که پای شاخص‌های بین‌المللی و یا کالاهای اساسی در میان باشد. زیرا از این طریق اصول شفافیت در فرآیند برگزاری، عدالت و ایجاد فرصت یکسان برای عموم و همچنین حفظ کیفیت موضوع معامله با پایین‌ترین قیمت و یا بهای قابل دستیابی رعایت می‌شود. پس می‌توان گفت که مناقصه با هدف اصلی ایجاد حداکثر شفافیت، کیفیت و بهره‌وری برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که تمام خدمات و تجهیزاتی سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی به آن نیاز دارند، از طریق برگزاری مناقصات تأمین می‌شود. برگزاری مناقصات باعث می‌شود که از طریق ایجاد رقابت به بهترین گزینه‌‌ها دست یافت و نیز اصل برابری افراد در این نوع قراردادها رعایت می‌شود.
مراحل مناقصات: منابع مالی باید تأمین شود، نوع مناقصه در معاملات بزرگ باید تعیین شود، که یک مرحله‌ای است یا دو مرحله‌ای، عمومی است یا محدود، اسناد مناقصه باید تهیه شود، مناقصه‌گران در صورت لزوم باید ارزیابی کیفی شوند، فراخوان مناقصه باید اعلام شود، (فراخوان مناقصه، اعلام به مناقصه‌گزاران بین دو تا سه نوبت از طریق انتشار در حداقل یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار کشوری یا استانی و یا شبکه های اطلاع رسانی) و پیشنهادهای ارائه شده، باید ارزیابی شود.
