دکتر حسام رحیمی استاد حقوق کیفری دانشگاه های تهران
قرارهای تامین کیفری
تحلیلی بر
ماده 217 قانون
آیین دادرسی کیفری
قرارهای تامین کیفری: بر اساس ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری، انواع قرارهای تامین کیفری، عبارتند از:
"التزام به حضور با قول شرف": این قرار از قرارهای تامین کیفری، یعنی، متهم، با قول شرفی که می دهد، خود را ملزم می کند که در زمان معین شده یا هر زمان که دادگاه دستور دهد، نزد قاضی، حضور یابد.
"التزام به حضور با تعیین وجه التزام": در این قرار تامین، متهم، با سپردن مبلغی به عنوان تضمین که به آن، وجه التزام می گویند، حضور به موقع خود را در محکمه تضمین می نماید.
"التزام به عدم خروج از حوزه قضایی، با قول شرف": در این قرار تامین کیفری، متهم، با قول شرفی که می دهد، ضمانت می کند که از محدوده حوزه قضایی پرونده، خارج نشود و در دسترس باشد.
"التزام به عدم خروج از حوزه قضایی، با تعیین وجه التزام": در این قرار تامین، متهم، با سپردن وجهی، به عنوان تضمین، ضمانت می کند که از محدوده حوزه قضایی پرونده، خارج نشود.
"التزام به معرفی نوبه های خود، به صورت هفتگی یا ماهانه، به مرجع قضایی یا انتظامی، با تعیین وجه التزام": در التزام به معرفی نوبه ای، متهم، با سپردن وجه التزام، آزاد شده و تضمین می کند که در نوبت های مقرر که می تواند، هفتگی یا ماهانه باشد، خود را به مرجعی که قاضی، مشخص می کند، معرفی نموده و اعلام حضور کند.
" التزام مستخدمان رسمی کشوری یا نیروهای مسلح، به حضور، با تعیین وجه التزام، با موافقت متهم و پس از اخذ تعهد پرداخت از محل حقوق آنان، از سوی سازمان مربوط": در این قرار تامین نیز، همانند موارد قبل، متهم که مستخدم رسمی کشور است، وجه التزامی که از محل حقوق او، پرداخت می شود را به عنوان تضمین حضور در دادگاه یا نزد قاضی، به دادگاه می سپارد.
"التزام به عدم خروج از منزل یا محل اقامت تعیین شده، با موافقت متهم، با تعیین وجه التزام، از طریق نظارت با تجهیزات الکترونیکی یا بدون نظارت با این تجهیزات": در این قرار تامین کیفری، متهم با دادن مبلغی به عنوان وجه التزام، تضمین می دهد که از منزل یا محل اقامت خود، خارج نشود و می توان، عدم خروج او را با تجهیزات الکترونیکی نیز، رصد کرد.
"اخذ کفیل با تعیین وجه الکفاله": در این قرار تامین که به آن، قرار کفالت می گویند، متهم، شخص ثالثی را به عنوان کفیل، به دادگاه، معرفی می کند و کفیل، بازگرداندن متهم را با سپردن مبلغی که به آن، وجه الکفاله می گویند، تضمین می نماید و بدین ترتیب، متهم، بازداشت نمی شود.
"اخذ وثیقه، اعم از وجه نقد، ضمانتنامه بانکی، مال منقول یا غیرمنقول": در این قرار از قرارهای تامین کیفری، متهم، مالی را در ازای بازداشت نشدن، به دادگاه می سپارد که به آن، وثیقه می گویند.
"بازداشت موقت با رعایت شرایط مقرر قانونی": این قرار تامین کیفری، در جرایمی خاص، نظیر جرایم با مجازات قانونی سلب حیات و حبس ابد یا جرایم علیه امنیت کشور و مواردی از این دست، صادر می شود و متهم، تا تعیین تکلیف به پرونده و بررسی ادله، در بازداشت، به سر خواهد برد.
قرارهای تامین حقوقی: بر اساس مواد 108 و 149، قرارهای تامین حقوقی، عبارتند از:
قرار تامین خواسته: قرار تامین خواسته، یک قرار تامین حقوقی است که در آن، خواهان، جهت جلوگیری از، از بین رفتن خواسته، تقاضای صدور آن را دارد و به موجب آن، مال مورد نظر خواهان، توقیف می شود. از موارد صدور قرار تامین خواسته، می توان به مواردی که دعوا، مستند به سند رسمی باشد یا خواسته، در معرض تضییع باشد یا در مواردی که خواهان، جهت خسارت های احتمالی به خوانده، در توقیف مال، مبلغی را به صندوق دادگستری، واریز کرده، اشاره نمود.
قرار تامین دلیل: یکی از قرار های تامین حقوقی، قرار تامین دلیل است که در مواردی که دلیلی وجود داشته و بیم از بین رفتن آن، وجود دارد، به درخواست ذی نفع، صادر می گردد و به موجب آن، دادگاه، دلیل را صورت برداری کرده و آن را در گزارشی، ثبت می کند و آن گزارش، با اعتبار دلیل، به دادگاه، ارائه می گردد.
