موضوع: از نگاه حقوقی مجازات زمانی بر مرتکب جرم تحمیل می شود که از لحاظ کیفری ، مسوول شناخته شود.مسلوب الارادگی یکی از عوامل رافع مسئولیت کیفری است که علت عمده آن استعمال مواد سکرآور می باشد.در تمامی جرائم مشمول مجازات های پنج گانه اگر مسلوب الاراده شدن به منظور ارتکاب جرم باشد حتی اگر فرد مسلوب الاراده شده باشد ، هر چند جرم انجام شده همان جرم مورد نظر نباشد مجرم علاوه بر مجازات استعمال شرب خمر به مجازات جرم ارتکابی نیز محکوم خواهد شد.در این میان توجه ویژه به مستی به عنوان یکی از علل مانع مسوولیت کیفری- که نیروی آگاهی و اراده (عقل و اختیار) را مخدوش می کند- ضروری است.
نویسنده: آقای دکتر حسام رحیمی ،
انتشارات بنیاد حقوقی آرمان - 1385
موضوع: مقررات مربوط به تعریف و ضوابط تعدد و تکرار جرم به عنوان دو عامل انحصاری تشدید مجازات در کیفیات مشدده عام در حقوق کیفری ایران دچار نوسانات و تغییراتی بوده است. در قبل از انقلاب به پیروی از حقوق کیفری فرانسه ، مقنن ایران تعدد را ارتکاب جرائم متعدد بدون آنکه در مورد هر کدام حکم محکومیت قطعی کیفری صادر شده باشد می‌دانست و حالت تکرار را نیز ارتکاب جرم پس از صدور حکم محکومیت قطعی کیفری می‌دانست. بر این اساس مرز بین تعدد و تکرار جرم در حقوق کیفری قبل از انقلاب ایران «وجود حکم محکومیت قطعی کیفری» بود. پس از انقلاب مقنن بدون دقت لازم و بدون آنکه تغییری در تعریف تعدد جرم بوجود آورد ، تعریف خود از تکرار جرم را تغییر داد و به ارتکاب جرم پس از تحمل کامل مجازات جرم ارتکابی سابق تبدیل کرد. این اقدام مقنن باعث گردیده که برخی از نویسندگان علی رغم صراحت ماده 48 قانون مجازات اسلامی 1370 ، هنوز تعریف تکرار را همان تعریف سابق ، یعنی ارتکاب جرم پس از صدور حکم محکومیت قطعی کیفری بدانند و برخی دیگر چنین تصور می‌کنند که مقنن علاوه بر دگرگونی تعریف تکرار جرم ، تعریف تعدد را هم دگرگون کرده ، در واقع مرز بین تعدد و تکرار را به جای «محکومیت قطعی کیفری» قانون مجازات عمومی اصلاحی 1352 «اجرای مجازات سابق» در قانون جدید دانسته است.
