دینام خودرو چیست؟
خرابی دینام خودرو می تواند منجر به وارد شدن خسارت های هنگفتی به وسیله نقلیه شما باشد. این قطعه بسیار حساس بوده و در صورت خرابی، در سیستم برق رسانی خودرو اختلال ایجاد می شود.
دینام خودرو قطعه ای است که نقش مهمی را در وسیله نقلیه ایفا کرده و با نام “ژنراتور” نیز شناخته می شود. این قطعه برق خودروی شما را تامین می کند.
در واقع دینام، برق تمامی قطعه هایی همچون ضبط، چراغ ها، برف پاک کن و … را مهیا می کند.
در صورتی که دینام خودرو بسوزد، از آنجایی که وظیفه این قطعه مهیا کردن برق خودرو می باشد، خودروی شما قادر به ادامه حرکت نخواهد بود.
طرز کار و عملکرد این قطعه در خودرو به این صورت است که دینام توسط یک آرمیچر داخلی که از یک سیم پیج میدان تشکیل شده است، برق مورد نیاز برای خودرو را به واسطه میدان مغناطیسی که ایجاد شده، تولید می کند.
وظیفه و هدف اصلی این قطعه تولید کردن جریان dc (جریان مستقیم) برای شارژ کردن باتری خودرو می باشد. بنابراین، انرژی جریان الکتریکی مهیا می شود.
ساختمان داخلی دینام از موارد زیر تشکیل شده است:
استاتور از هسته و سیم پیچ تشکیل شده است. روتور نیز به عنوان قلب اصلی دینام شناخته شده و با نام آرمیچر نیز شناخته می شود.
وظیفه آفتامات یا رگلاتور، نظارت بر جریان برق ورودی به آرمیچر است. به عبارتی دیگر، این قطعه از طریق کنترل کردن جریان ورودی آرمیچر، روی توان خروجی دینام تاثیر می گذارد.
نقش دیود در سیستم برق رسانی خودرو، یک سو کردن جریان میان دینام و باتری می باشد.
جاروبک نیز به منظور برقراری ارتباط الکتریکی با موتور، در دینام تعبیه شده است.
دینام های جریان مستقیم دارای معایبی می باشند. از مهمترین این معایب این است که در دور های پایین موتور، باتری شارژ نخواهد شد. دینام در مرکز استاتور، دور محور خود می چرخد. روتور انرژی مغناطیسی برای دینام را مهیا می کند.
در مسیر های بین شهری و در مکان های پرتردد و دارای ترافیک بالا، موتور به صورت درجا کار کرده و این امر باعث می شود دور دینام پایین باشد. در چنین حالتی، دینام جریان مستقیم قادر به تامین جریان الکتریکی برای باتری خودرو نمی باشد.
به همین دلیل، امروزه دینام های جریان مستقیم از رده خارج شده اند و به جای آنها، از دینام های آلترناتور استفاده می شود. البته اساس کار هر دو نوع به یک صورت می باشد.
تفاوت دینام آلترناتور و دینام جریان مستقیم به این صورت است که در دینام های dc آهنربا ها بر روی بدنه دینام پیچ شده و ثابت می باشند. سیم پیج های تولید جریان نیز در داخل حوزه مغناطیسی در حال حرکت می باشند. در حالی که در دینام های آلترناتور، همراه با قطع شدن خطوط مغناطیسی، جریان القایی تولید می شود.
در دینام های آلترناتور، آهنربا ها دوار بوده و سیم پیچ های تولید جریان نیز ثابت می باشند. آهنربا های دوار با نام روتور و سیم پیچ ثابت نیز با نام استاتور شناخته می شوند.
نیروی لازم برای دوران دینام، از موتور و توسط تسمه دینام دریافت می شود. کارایی و عملکرد این قطعه به سایر انواع لوازم یدکی خودرو وابسته بوده و خرابی دینام خودرو ممکن است به دلیل نقص عملکرد موتور و تسمه ها باشد.
از آنجایی که این خرابی منجر به وارد شدن آسیب به سایر قطعات و بروز هزینه های هنگفتی می شود (مخصوصا اگر راننده خودرو های خارجی همچون بنز، بی ام و، هیوندا و … باشید)، تشخیص به موقع و رسیدگی به آن، امری بسیار حائز اهمیت می باشد.
قدرت برق خروجی از دینام بین 13-14.5 ولت می باشد. این قطعه به گونه ای طراحی شده که این مقدار را در یک میزان و سطح ثابت نگه دارد.
همان طور که گفته شد، دینام برق مورد نیاز برای قطعاتی از جمله برف پاک کن و ضبط کولر را تامین می کند، بنابراین استفاده هر چه بیشتر از این قطعات نام برده شده، باعث می شود دینام بیشتر کار کند.
ما در این مقاله به بررسی علائم و دلایل خرابی دینام خودرو پرداخته ایم، پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
علائم خرابی دینام خودرو
در بخش پیشین مقاله، با دینام، ساختمان داخلی و نحوه عملکرد آن در سیستم خودرو آشنا شدید. ما در این بخش، قصد داریم نشانه ها و علائم خرابی دینام خودرو را به شما معرفی کرده و به بررسی مشکلات مربوط به این قطعه حیاتی بپردازیم.
خرابی دینام خودرو شامل موارد زیر می باشد:
در ادامه، هر کدام از موارد فوق را به صورت جداگانه بررسی می کنیم.
استشمام لاستیک سوخته و بوی سیم:
استشمام چنین بویی به دلیل وجود اصطکاک میان فولی و تسمه می باشد. این اصطکاک منجر به بالا رفتن دمای تسمه شده و به تبع آن، خرابی دینام خودرو اتفاق می افتد.
در صورتی که دینام داغ باشد، ولتاژ بیشتری تولید کرده و این امر موجب آسیب رسیدن به سایر قطعات می شود.
جریان الکتریسیته ای که توسط دینام تولید می شود، از طریق یک سری سیم های کوتاه و بلند، به سایر قطعات منتقل می شود. بنابراین، خرابی، پوسیدگی و یا هر مشکل دیگری در سیم ها، می تواند فرآیند برق رسانی را مختل کند.
در صورتی که این سیم ها دچار اتصالی شوند، نور چراغها بیشتر شده و دینام مجبور به تولید برق بیشتری می شود. در چنین حالتی، بوی سیمی که داغ شده است، به مشام می رسد.
شنیدن صدای “جیر جیر”:
در صورتی که پولی خودرو با تسمه تراز نباشد، و یا اینکه بوش ها و یاتاقان ها فرسوده شده باشند، شما شاهد خرابی دینام خودرو خواهید بود.
پوسیدگی و خوردگی، شل یا سفت بودن تسمه دینام:
یکی از اصلی ترین نشانه های خرابی دینام خودرو ، فرسودگی تسمه آن است.
در صورتی که شاهد علائم مربوط به خرابی دینام خودرو بودید، پاره شدن و یا دررفتگی تسمه ها را چک کنید. با انجام این کار، می توانید مطمئن شوید که آیا مشکلی که برای خودروی شما رخ داده است مربوط به دینام است و یا به تسمه آن مرتبط می شود.
در صورتی که تسمه پوسیده شده و یا خورده شده باشد، حتما آن را تعویض کنید. یک تسمه خراب، می تواند در آینده مشکلات فراوان تری را برای وسیله نقلیه شما به وجود آورد. (جهت آشنایی بیشتر با عملکرد تسمه دینام در خودرو، مقاله تحت عنوان “علائم خرابی تسمه دینام خودرو” را مطالعه فرمایید).
روشن شدن چراغ هشدار دهنده:
چنانچه چراغ هشدار دهنده روی صفحه کیلومتر شمار خودروی شما روشن شده و عبارت “َALT” و “GEN” را مشاهده کنید، یعنی خرابی دینام خودرو برای شما اتفاق افتاده است.
چراغی که روشن می شود، به شکل باتری بوده و پشت آمپر، به کامپیوتری متصل می شود تا میزان ولتاژ خروجی از دینام مورد بررسی قرار گیرد.
در صورتی که این ولتاژ خروجی، از محدوده ای که تعیین شده است، کمتر یا بیشتر شود، چراغ داشبورد روشن می شود. در صورتی که اندازه ولتاژ به محدوده ای که تعیین شده است برسد، چراغ اتومبیل خاموش می شود.
خوابیدن باتری خودرو:
خرابی دینام خودرو باعث می شود باتری با کشیدن جریان برق بیشتر از دینام، عملکرد ضعیف دینام را جبران کند.
جهت پی بردن به خوابیدن باتری خودرو، به صدایی که پس از چرخاندن سوئیچ می شنوید، توجه داشته باشید. در صورتی که هنگام چرخاندن سوئیچ، صدای “تلق تلق” به گوشتان رسید، یعنی باتری خوابیده است. در صورت خرابی دینام خودرو، فشار زیادی به باتری وارد شده و باتری می خوابد.
کم نور شدن چراغها:
در صورتی که دینام خودرو خراب باشد، به سایر سیستم ها آسیب رسیده و چراغها کم نور و یا پر نور می شوند.
در صورتیکه هنگام رانندگی، نور چراغها در پشت آمپر کم شوند، قطعات الکتریکی همچون سیستم تهویه را حتما خاموش کنید. سپس دینام و باتری را مورد بررسی قرار دهید.
دلایل خرابی دینام خودرو
خرابی دینام خودرو، همانند هر قطعه دیگری، دارای عوامل و دلایلی است که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم:
گرمای بیش از حد هوا، منجر به افزایش درجه حرارت پیشرانه می شود. استفاده از کولر و قرار دادن دور فن آن در دور حداکثر، و همچنین ترافیک بالای شهری، منجر به کاهش سرعت خودروی شما می شود. به تبع آن، دینام قادر به تولید برق کافی نخواهد بود.
زمانیکه دور موتور کاهش می باید، دینام قادر به شارژ کردن باتری به صورت دائم نمی باشد. از آنجایی که این قطعه برق بسیاری از قطعات را تامین می کند، این مشکل باعث وارد شدن فشار زیاد به دینام و در نتیجه سوختن آن می شود.