زهرا قاسمی
زهرا قاسمی
خواندن ۶ دقیقه·۹ ماه پیش

مدل ذهنی در طراحی تجربه کاربری

Mental Model in UX design

مدل ذهنی همان تصویری است که کاربران فضای دیجیتال از نحوه‌ی استفاده از وب‌سایت، تلفن‌های هوشمند و سایر محصولات دیجیتالی در ذهن خود ایجاد می‌کنند. مدل‌های ذهنی در ذهن کاربر ساخته می‌شوند. به عنوان مثال، کاربران از همان تجربه‌ای که هنگام مراجعه به یک اپلیکیشن مربوط به پیش‌بینی آب‌و‌هوا بدست آورده‌اند در یک اپلیکیشن مربوط به هواشناسی استفاده می‌کنند. برای طراحان تجربه کاربری دانستن این که کاربران از مدل‌های ذهنی خود استفاده می‌کنند، بسیار ارزشمند است. شناخت مدل‌های ذهنی کاربران به طراحان UX کمک می‌کند تا در مورد برنامه‌ریزی پروژه خود، انتظارات کاربران را از سیستم خود درک کنند.

اگر به مدل‌های ذهنی موجود در میان کاربران پایبند نباشید، میان ایده کاربر در مورد نحوه کارکرد یک محصول یا خدمت و نوع عملکرد آن تطابقی وجود نخواهد داشت. این عدم تطابق می‌تواند انواع و اقسام مشکلات را برای سازمان ایجاد کند زیرا چنین مشکلاتی منجر به شکل‌گیری ناامیدی در میان کاربران می‌گردد و اغلب کاربران اپلیکیشن یا وب‌سایت شما را رها می‌کنند و در‌مورد استفاده مجدد از آن‌ها دوباره تصمیم می‌گیرند. اگرچه مدل‌های ذهنی افراد اغلب متفاوت است، اما وقتی حرف از تجارب کاربر برای رابط‌های کاربری آشنا مانند وب‌سایت‌ها می‎‌شود، اکثریت کاربران مدل‌های مشابه ذهنی خود را برای تجارب مشترک ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، اگر شخصی برای خرید محصولی به وب‌سایت جدیدی مراجعه کند، بر‌اساس تجربیات گذشته خود در خرید آنلاین، یک الگوی ذهنی درست از چگونگی تجربه بررسی در سایت جدید را خواهد داشت. اگر دنباله‌ی بررسی جدید با مدل‌ ذهنی کاربران مطابقت داشته باشد، آن‌وقت کاربر به راحتی با کمک مدل ذهنی خود به بررسی گزینه‌های موجود می‌پردازد و از تجربه خود احساس رضایت می‌کند.

علاوه بر خرید آنلاین، می‌توانیم فرض کنیم که بسیاری از کاربران، قراردادهای تجربه کاربری مشخصی را کاملا درک می‌کنند، مانند:

  • پیوندهایی که زیر‌‌آنها خط کشیده می‌شود و یا با رنگی متفاوت نوشته می‌شوند.
  • کادرهای جستجویی که در گوشه سمت راست بالای ‌سایت ظاهر می‌شوند.
  • لوگوهایی که در گوشه سمت چپ بخش بالای سایت ظاهر می‌شوند.

کشف پایگاه کاربری شما

بهترین راه برای شروع، اگر می‌خواهید با مدل‌های ذهنی کاربران طراحی وب سایت خود مطابقت داشته باشید، این است که ابتدا بدانید پایگاه کاربر هدف شما چه کسی است. همه کاربران طراحی وب سایت در سراسر صفحه مدل های ذهنی یکسانی ندارند!

یک قانون سرانگشتی خوب این است که برخی از آزمایشات کاربر را انجام دهید. جمع‌آوری داده‌ها از تحقیقات کاربر و ایجاد شخصیت ‌های کاربر طراحی وب سایت راهی درخشان برای دستیابی به این هدف است. هنگامی که پرسونای کاربر خود را ابداع کردید، سپس می توانید رابط کاربری طراحی وب سایت خود را به گونه ای طراحی کنید که مناسب آنها باشد و سپس آن را روی آنها آزمایش کنید تا ببینید آیا ویژگی های آن واقعاً با مدل های ذهنی آنها مطابقت دارد یا خیر.


نمونه هایی از مدل های ذهنی واقعی در طراحی وب سایت

بنابراین بیایید به چند نمونه از مدل ‌های ذهنی رایج کاربران طراحی وب سایت نگاه کنیم. این مثال‌ ها نشان می ‌دهند که چگونه کاربران طراحی وب سایت ، مستقل از ما طراحان طراحی وب سایت ، درک درستی از نحوه کار طراحی وب سایت ها و برنامه ‌ها ایجاد می ‌کنند

1. نوار جستجوی گوگل

یکی از نمونه های برجسته و مورد بحث از یک مدل ذهنی معمولی کاربر طراحی وب سایت ، نوار جستجوی URL گوگل است.

در ابتدا قرار نبود که نوار URL در بالای صفحه مرورگر مانند نوار جستجوی Google عمل کند. برای وارد کردن دامنه کامل برای بردن کاربر مستقیم به طراحی وب سایت مورد نظر در نظر گرفته شده بود.

با این حال، گوگل به سرعت متوجه شد که بسیاری از مردم انتظار داشتند که دقیقاً مانند نوار جستجو عمل کند و فقط کاربران قدیمی اینترنت متوجه تفاوت شدند. به همین دلیل، آنها تصمیم گرفتند که بهترین کار این است که مدل ذهنی کاربر طراحی وب سایت انبوه را تامین کند.

گوگل به نوار URL همان عملکردهای نوار جستجو را داد و حتی به نماد جستجوی ذره بین اضافه کرد، چیزی که نمونه نوارهای جستجو در سراسر طراحی وب سایت است. همچنان همان عملکرد نوار URL قدیمی را با هدایت مستقیم کاربران به دامنه های طراحی وب سایت حفظ می کند، اما همچنین می تواند لیستی از نتایج جستجو را به همان شیوه نوار جستجو نمایش دهد.

2. پنجره های مدال

مثال عالی دیگر از مدل ذهنی کاربر طراحی وب سایت ، پنجره مودال کلاسیک است که ظاهر می‌ شود، معمولاً از کاربر می ‌پرسد که آیا کوکی‌ ها (کوکی‌های طراحی وب سایت!) را دوست دارد یا می‌ خواهد برای چیزهای خود ثبت نام کند.

بسیاری از کاربران طراحی وب سایت هنوز فکر می کنند که با فشار دادن دکمه بازگشت در مرورگر خود، صفحه تنظیم مجدد می شود و پنجره مودال ناپدید می شود. وقتی مرورگر آن ‌ها را به‌ طور کامل از صفحه دور می‌ کند، برایشان احساس می‌ شود که دو قدم به عقب برگشته‌ اند.

3. تصاویر با دکمه های غیر قابل کلیک

سپس مثال بعدی که داریم چیز واضح ‌تری است، که متأسفانه هنوز در دنیای امروزی طراحی وب سایت رابط کاربری اتفاق می‌افتد: شامل دکمه ‌ای روی یک تصویر، که بخشی از تصویر است.در مواردی مانند این، کل تصویر یا کارت قابل کلیک است اما دکمه قابل کلیک نیست. این بدیهی است که در تضاد با مدل ‌های ذهنی اکثر افراد است، زیرا برای آنها، یک دکمه باید قابل کلیک باشد. بله، هنوز هم کار می ‌کند، اما در این صورت، شاید بهتر باشد کارت را قابل کلیک ‌تر نشان دهید.

نکته اصلی این است که، اگر عناصری مانند دکمه ‌ها به روشی که مردم به آن عادت کرده‌اند رفتار نکنند، کمتر به طراحی UI طراحی وب سایت شما اعتماد خواهند کرد و معتقدند که پر از اشکال و اشکال است.

4. چک باکس ها و دکمه های رادیویی

مثال عالی دیگر برای ایجاد عدم تطابق مدل ذهنی (و منفجر شدن سر کاربران شما) استفاده نادرست از چک باکس ها و دکمه های رادیویی است.

اکثر کاربران طراحی وب سایت درونی کرده ‌اند که چک ‌باکس‌ها شامل فهرست‌ هایی از آیتم‌ ها یا گزینه‌ هایی است که باید انتخاب شوند، که م ی‌توان چند مورد را در یک زمان بررسی کرد. از سوی دیگر، دکمه ‌های رادیویی یک کتری ماهی متفاوت هستند و می ‌توانند همزمان تنها یک دکمه را انتخاب کنند.

5. انتخابگرهای تاریخ تقویم

این یکی را می ‌توان بر اساس شخصیت‌ های کاربر طراحی وب سایت شما استدلال کرد، اما تقویمی که با اکثر انتخاب ‌کنندگان تاریخ ارائه م ی‌شود، نمونه ‌ای عالی از یک عنصر UI طراحی وب سایت جهانی است که تلاش می ‌کند مدل ذهنی بیشتر کاربران از تاریخ ‌ها را برآورده کند.

انتخاب روزها، ماه‌ها و سال‌ها از فهرست‌های کشویی امکان‌پذیر است، اما اغلب می‌توان گفت که اکثر کاربران زمان آسان‌تری برای انتخاب تاریخ‌ها از نمایش تقویم سنتی خواهند داشت.


تجربه کاربریمدل ذهنیuiuxطراحی وبوب سایت
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید