برای تعریف استاندارد اتاق تمیز ابتدا باید گفت که طراحی اتاقها و فضاهای پاک و نیز طبقه بندی درجه ی تمیزی وتعیین نوع کلاس آنها ، از دو سیستم استاندارد استفاده میشود.:
1-استاندارد فدرال ایالات متحده ی امریکا :
2-استاندارد ایزو سری ISO 14644- 1 :
3-استاندارد اروپا PIC/S:
?
دومین سری جدید استانداردهای اتاق تمیز یعنی ISO 14644- 2 به بیان لزوم پایش یک فضا یا منطقه ی تمیز به منظور ارایه ی شواهدی که بیانگر برقراری استاندارد ISO 14644- 1 است اختصاص دارد.
دسته بندی انواع کلاس اتاق های تمیز بر اساس میزان ذرات الاینده موجود در حجم مشخصی از هوا صورت میگیرد.
این دسته بندی مطابق با ایزو ی 14644- 1 صورت میگیرددرواقع این استاندارد بین المللی مطابق با استانداردهای اتاق تمیز وضع شده ی اتحادیه اروپا(سال 1999)وایالات متحده ی امریکا (سال 2001) تنظیم گشته است.
با این وجود در حال حاضر نیز در بسیاری از روشهای طراحی ، شاهد دسته بندی اتاقها ونواحی تمیز بر اساس آخرین نگارش استاندارد فدرال 209 میباشیم.
استاندارد فدرال 209 یکی از استاندارد های اتاق تمیز قدیمی است ولی به علت کاربرد آسان آن در طراحی و دسته بندی اتاق تمیز هنوز کاربرد وسیعی دارد.
برای دریافت مشاوره در طراحی و اجرای اتاق تمیز مطابق با استانداردهای روز اروپا با ما در تماس باشید
0912-9213521
02632208965
اولین سری از استانداردهای فدرال 209 در سال 1963 در ایالات متحده آمریکا منتشر گردید.در سالهای بعد این استاندارد بار ها بارها مورد تجدید قرار گرفت .
اعداد کوچک‌تر به سیستم بین‌المللی ایزو ۱-۱۴۶۶۴ مربوط می‌شوند که از سیستم لگاریتم اعشاری برای تعیین تعداد ذرات معلق در هوا استفاده می‌کنند که از پایه ۰٫۱ میکرومتر آغاز می‌شوند و برای نمونه اتاق تمیز کلاس ۵ در بیشترین تعداد مجازش دارای ۱۰۰٬۰۰۰ عدد ذره میباشد.
?
درهر دو این استانداردهای اتاق تمیز یک رابطه معکوس دوطرفه بین تعداد و اندازه ذرات معلق در هوا وجود دارد. به همین دلیل هرگز چیزی به عنوان تعداد صفر ذره معلق در هوا نخواهیم داشت. در جداول مربوط به این استانداردها، خانه‌های خالی کاربردی نیستند و عدم وجود عدد در آنها نمایانگر عدد صفر نیست.
قابل ذکر است که در یک اتاق معمولی (محیط خانه) در حدود یک میلیون ذره موجود است.
تعریف هرکلاس اتاقتمیز از دیدگاه استاندارد فدرال 209
تعریف کلاس 1 از دیدگاه استاندارد فدرال
یک اتاق تمیز جایی است که در هر فوت مکعب از فضای ان ،نباید بیش از یک ذره دارای قطر معادل و یا بزرگتر از 0.5 میکرون و بیشتر نیز در ان وجود داشته باشد.
?
یک اتاق تمیز جایی است که در هر فوت مکعب از فضای ان ،نباید بیش از 10 ذره دارای قطر معادل و یا بزرگتر از 0.5 میکرون و بیشتر نیز در ان وجود داشته باشد.و نباید هیچ ذره ای با قطر 5 میکرون و بیشتر از 5 میکرون نیز در ان وجود نداشته باشد.
یک اتاق تمیز جایی است که در هر فوت مکعب از فضای ان ،نباید بیش از100 ذره دارای قطر معادل و یا بزرگتر از 0.5 میکرون و بیشتر نیز در ان وجود داشته باشد.ونباید هیچ ذره ای با قطر 5 میکرون و بیشتر از 5 میکرون نیز در ان وجود نداشته باشد.
یک اتاق تمیز جایی است که در هر فوت مکعب از فضای ان ،نباید بیش از1000 ذره دارای قطر معادل و یا بزرگتر از 0.5 میکرون و بیشتر نیز در ان وجود داشته باشد.و نباید بیشتر از 7 ذره با قطر 5 میکرون و بیشتر از 5 میکرون نیز در ان وجود نداشته باشد.
یک اتاق تمیز جایی است که در هر فوت مکعب از فضای ان ،نباید بیش از10000 ذره دارای قطر معادل و یا بزرگتر از 0.5 میکرون و بیشتر نیز در ان وجود داشته باشد. نباید بیشتر از 70 ذره با قطر 5 میکرون و بیشتر از 5 میکرون نیز در ان وجود نداشته باشد.
یک اتاق تمیز جایی است که در هر فوت مکعب از فضای ان ،نباید بیش از100000 ذره دارای قطر معادل و یا بزرگتر از 0.5 میکرون و بیشتر نیز در ان وجود داشته باشد. نباید بیشتر از 700 ذره با قطر 5 میکرون و بیشتر از 5 میکرون نیز در ان وجود نداشته باشد.
?
این واحدهای اندازه گیری تا مدتها در انگلستان و ایالات متحده امریکا ، اسا سنجش بسیاری از کمیتها از قبیل طول ،وزن ، فشار و حجم محسوب می شدند. با تاسیس سازمان بین المللی استانداردها و سپس اهمیت یکپارچه شدن یکاهای هر کمیت سیستم های متریک جای واحدهای انگلیسی و امریکایی را گرفت.با این حال هنوز بسیاری از کشورها از واحدهای قدیمی استفاده می کنند.
استفاده از سیستم طبقه بندی فدرال (بر حسب هردو نامگذاری کلاسهای انگلیسی و متریک )برای سالها در بسیاری از کشورها بعنوان یک استاندارد شناخته شده مرسوم بود.در واقع بر طبق این استاندارد فدرال ایالات متجده ی امریکا چنین وضع شده بود که :
واژه یا عبارت اتاق تمیز به محیط ها یا مناطق در حال بهره برداری گفته میشود که میزان شمارش میکروبی و یا ذره ای الاینده های موجود و یا تولید شده در این مناطق و فضاهای در حال بهره برداری در حداقل میزان خود باشد.در عین حال دما و رطوبت این نواحی باید تحت کنترل بوده و تغییری در جریان هوا ،دما و رطوبت این فضاها مشاهده نگردد.
بر اسا نوع جریانات هوایی رایج در یک اتاق تمیز ، نحوه ی نمونه برداری و تعداد نمونه های برداشته شده متفاوت خواهد بود.
در اینجا به بررسی روند نمونه برداری از اتاق های دارای جریانات هوایی لایه ای همسو متلاطم ناهمسو می پردازیم.
البته ناگفته نماند که روند نمونه بردرای و تعداد نمونه ها در استانداردها ی مختلف یکسان میبشاد و با داشتن و اگاهای از یک استاندارد بخصوص می توانیم کار خودرا انجام دهیم.
?
