تفاوت اصلی بین جامعههایی که بر یادگیری و جامعههایی که بر آموزش تمرکز دارند، در نگرش و رویکرد آنها به فرآیند انتقال دانش و مهارت است. این تفاوتها به طور عمده در جنبههای فلسفی، عملی و نتایج آن در جامعه نمایان میشود:
۱. تمرکز بر یادگیری (Learning)
نقش فردی: در جوامعی که بر یادگیری تمرکز دارند، بیشتر توجه به فرد و فرآیند درونی یادگیری است. در این جوامع، یادگیرنده به عنوان مرکز توجه قرار دارد و مسئولیت یادگیری خود را به عهده میگیرد.
یادگیری مادامالعمر: این جوامع بیشتر بر یادگیری مادامالعمر، مهارتهای خودآموز و توسعه فردی تاکید دارند. آموزش تنها یک نقطه آغاز است و یادگیری به صورت یک فرآیند پیوسته و مستمر در نظر گرفته میشود.
فعالیتهای مشارکتی: در این جوامع، روشهای آموزشی تعاملی، تحقیق محور و مسئلهمحور رایج است. دانشآموزان و دانشجویان به مشارکت فعال در فرآیند یادگیری و حل مسائل دنیای واقعی ترغیب میشوند.
یادگیری مبتنی بر تجربه: بر اهمیت یادگیری از طریق تجربه و خودارزیابی تاکید بیشتری میشود. در این جوامع، میتوان انتظار داشت که فرصتهای بیشتری برای یادگیری غیررسمی و تجربی فراهم شود.
۲. تمرکز بر آموزش (Teaching)
نقش معلم: در جوامعی که بر آموزش تمرکز دارند، بیشتر توجه به معلم و فرآیند انتقال دانش از معلم به دانشآموز است. در این مدل، معلم به عنوان منبع اصلی دانش و هدایتگر فرآیند آموزشی عمل میکند.
آموزش ساختاری: در این جوامع، سیستم آموزشی معمولاً ساختارمند و برنامهریزیشده است، و بر مبنای انتقال مفاهیم و اطلاعات از معلم به دانشآموز صورت میگیرد.
ارزیابیهای سنتی: ارزیابی و سنجش در این جوامع معمولاً بهصورت امتحانات کتبی و نمرات بر اساس دانستههای به دست آمده از تدریس معلم است. بیشتر بر مفاهیم تئوریک و درسی تاکید میشود.
آموزشمحور: در این جوامع، فرآیند آموزشی ممکن است بیشتر بر تدریس مفاهیم و مهارتهای خاص متمرکز باشد که ممکن است به صورت یکطرفه از معلم به دانشآموز منتقل شود.
نتایج و تفاوتها:
در جوامع تمرکز بر یادگیری:
یادگیرندگان معمولاً بیشتر مستقل و خودمحور میشوند.
فرآیندهای آموزشی بر مشارکت فعال و کاوشگری تاکید دارند.
رشد فردی و تفکر انتقادی تشویق میشود.
یادگیری طولانیمدت و انعطافپذیرتر است.
در جوامع تمرکز بر آموزش:
تمرکز بیشتر بر انتقال مستقیم اطلاعات است.
دانشآموزان اغلب در موقعیتهای منفعل قرار دارند و مسئولیت کمتری در فرآیند یادگیری دارند.
موفقیت بیشتر از طریق ارزیابیهای سنتی و نمرات اندازهگیری میشود.
یادگیری بیشتر در چهارچوب کلاس و برنامههای آموزشی خاص صورت میگیرد.
در نهایت:
جوامعی که بر یادگیری تمرکز دارند، معمولاً به دنبال ایجاد افرادی خودآموخته و مستقل هستند که میتوانند در فرآیندهای پیچیدهتر و دنیای در حال تغییر بهتر عمل کنند. در حالی که جوامعی که بیشتر بر آموزش تمرکز دارند، معمولاً بیشتر بر انتقال اطلاعات و آمادهسازی فرد برای امتحانات و ارزیابیهای سنتی متمرکز هستند.