تجارت الکترونیک به شیوه بین بنگاهی یا همان B2B، فرایندی است که در طی آن شرکت ها،سازمان ها و بنگاه های اقتصادی از طریق ابزارهایی که اینترنت در اختیار آنها می گذارد، به خرید و فروش محصولات و خدمات مورد نیاز خود بصورت عمده می‌پردازند. سایت ایکسب یکی از سایت‌ها و پلتفرم‌های عمده فروشی آنلاین در ایران است که به صورت بین‌المللی کار می‌کند.
تجارت الکترونیک B2B در واقع ایجاد زنجیره تامین و تدارکات کالا و خدمات برای بنگاه های تجاری است و مواردی نظیر مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت تقاضا، انجام سفارشات، مدیریت تولید، تدارکات (خرید)، توسعه محصول، درآمد، حمل و نقل و مدیریت موجودی انبار و بازرسی را در بر می گیرد.
تفاوت اصلی در این است که در مدل b2c محصول نهایی به مصرف کننده نهایی فروخته می شود ولی در زنجیره تامین تراکنش های b2b بیشتر مواد خام و اولیه مورد نیاز بنگاه ها در مراحل مختلف تولید خرید و فروش می شود. به عنوان مثال اگر شرکت تولید اتومبیل را در نظر بگیریم، این شرکت در تامین نیازهای خود از مدل b2b استفاده می کند. مثلا خرید لاستیک ها و شیشه اتومبیل و چراغ و برف پاک کن و….. ولی در مدل b2c فقط محصول نهایی تولید شده برای فروش به مشتری ارائه می شود. به همین دلیل حجم معاملات انجام شده در مدل بنگاه به بنگاه (b2b) بسیار بیشتر از مدل شرکت به مشتریb2c است.
بازار تجارت بین بنگاهی را می توانیم با توجه به تعداد خریداران و فروشندگانی که در بازار فعالیت می کنند به سه دسته کلی تقسیم بندی کنیم که هر کدام می توانند به عنوان یک راهکار بازاریابی برای بنگاه های اقتصادی در نظر گرفته شوند:
۱-تجارت B2B بر مبنای فروشندگان Seller oriented: تعداد بسیار زیادی فروشنده با تعداد محدودی خریدار در ارتباط هستند.
۲-تجارت B2B بر مبنای خریداران Buyer Oriented: تعداد بسیار زیادی خریدار با تعداد محدودی فروشنده در ارتباط هستند.
۳-تجارت B2B بر مبنای خریداران و فروشندگان Intermediary-oriented: تعداد بسیار زیادی خریدار با تعداد بسیار زیادی فروشنده در ارتباط هستند.
بر اساس تجارت b2b هرآنچه که بتواند امور خرید و فروش را سرعت و سهولت بیشتری ببخشد از قبیل شرکا و خدمات مرتبط با تجارت همچون تامین کنندگان، خریداران، حمل و نقل محصولات، لجستیک، سرویس های بازرسی، و غیره در مکان واحدی جمع می شوند. علاوه بر این در مدل تجارت b2b ، خرده فروشی اهمیت و جایگاهی ندارد و خریداران به دنبال خرید عمده محصولات با سود و قیمت خوب هستند.
بطور کلی سالانه میلیاردها دلار تنها صرف هزینه های اضافی در سیستم سنتی خرید و فروش کالا می شود که می توان با فرایند خودکار سازی و استفاده از تجارت الکترونیک ضمن کاهش این هزینه ها قیمت نهایی کالا را برای مصرف کننده به میزان قابل توجهی کاهش و بهروه وری را افزایش داد
براساس آمار در ایالات متحده هر سفارش خرید ۱۰۰ دلار هزینه سربار دارد و این هزینه ها عبارتند از هزینه های پردازش کاغذی، فرایند تصمیم گیری و تصویب برای انجام خرید، صرف زمان برای استفاده از تلفن و فاکس جهت یافتن منابع، ساماندهی خرید و حمل و نقل و….
بطور کلی سالانه میلیاردها دلار تنها صرف هزینه های اضافی در سیستم سنتی خرید و فروش کالا می شود که می توان با فرایند خودکار سازی و استفاده از تجارت الکترونیک ضمن کاهش این هزینه ها قیمت نهایی کالا را برای مصرف کننده به میزان قابل توجهی کاهش و بهروه وری را افزایش داد و در مجموع می توان با استفاده از این روش ثروت اقتصادی کشور را بیشتر کرد.
از دیگر مزایای عمده تجارت الکترونیک می توان به ایجاد بستر مناسب اطلاعاتی و ارتباطی، کاهش قابل توجه واسطه ها و درنتیجه کاهش قیمت (از ۱۵ الی ۵۰ درصد)، افزایش قدرت خریداران و پیدایش بازارهای جدید برای تولید کنندگان، امکان سفارشی کردن محصولات و خدمات، پشتیبانی قوی و همچنین پیدایش موسسات و اقتصادی نوپا و در نتیجه ایجاد اشتغال اشاره کرد.
درسال های گذشته شرکت های تجاری بزرگ و استارت آپ هایی براساس مدل کسب و کار الکترونیک بین بنگاهی B2B یا همان Intermediary-oriented در کشورهای مختلف شکل گرفته و در ایران هم استارت آپ ایکسب ( ecasb.com) در این زمینه فعال شده است.
بر این اساس شرکت ها و تجار می توانند با استفاده از خدمات سایت ایکسب، محصولات خود را بصورت عمده به مشتریان خود بفروشند و کالاهای مورد نیاز خود را از شرکت های دیگر خریداری کنند. در این مدل تجارت الکترونیک B2B با توجه به گستردگی حجم فروش تمامی طرف های تجاری اعم از تولیدکنندگان، تجار، واسطه ها و شرکت های خدماتی در حوزه های بازرسی کالا، حمل و نقل ، خدمات بانکی و نرم افزاری و…. حضور دارند.
سابقه فعالیت سایت ایکسب به عنوان اولین بستر تجارت الکترونیک بین بنگاهی در ایران، به سال ۱۳۸۷ بر می‌گردد. در آن سال سایت ایکسب برای ایجاد ارتباط دوسویه بین شرکت های فعال در حوزه نفت وانرژی کشور ایجاد شد و تا سال ۱۳۹۵ در همین زمینه فعالیت می کرد.
در سال ۹۵ تصمیم براین شد تا با طراحی مجدد سایت، ایکسب بتواند فرایند کامل تجارت الکترونیک B2B را از معرفی شرکت ها تا فروش محصولات و بازرسی و حمل و پرداخت پوشش دهد. به موازات طراحی پلتفرم در مذاکره با سازمان ها، بانک ها و شرکت های فعال در امور تجاری و مالی، اکنون توانسته ضمن طراحی کامل پلتفرم؛ پروسه خرید و فروش B2B در ایران را برای اولین بار بطور کامل به اجرا در آورد. پلتفرم ایکسب خدمات کامل خرید و فروش محصولات را به کسب و کار های فعال ارائه می دهد که شامل:
۱- معرفی کسب و کار، معرفی محصولات با استفاده از عکس، فیلم و کاتالوگ به همراه دسته بندی بین المللی UNSPSC به دو زبان فارسی و انگلیسی، ایجاد فروشگاه با امکان تعریف ویژگی های محصول، موجودی انبار و ارائه قیمت به شیوه های متنوع می شود.
۲- دریافت پیشنهاد خرید و امکان چانه زنی و صدور پیش فاکتور، ارائه تخفیف، امکان انتخاب محل تحویل کالا (شیوه های مختلف حمل)، بازرسی و در نهایت استفاده از درگاه پرداخت امن برای تراکنش های مالی بین خریدار و فروشنده
ایکسب اکنون علاوه بر ایجاد مکانیزم خرید و فروش، سرویس استعلام قیمت خود را برای آن دسته از کسب و کارهایی که بصورت پروژه ای و یا روش استعلام، خرید خود را انجام می دهند راه اندازی کرده است.
این سیستم هوشمند، درخواست ها را از کاربر دریافت و با الگوریتم منحصر به فرد خود از شرکت های تامین کننده استعلام و و نتیجه را به درخواست کننده اطلاع می دهد.خدمات سایت ایکسب کلیه تامین کنندگان کالا و خدمات را در بر می گیرد ولی بطور خاص مخاطبان اصلی ایکسب شرکت های کوچک و متوسط هستند که توانایی کمتری در بازاریابی و ارائه محصول خود به بازار مصرف دارند.
در حال حاضر بیش از ۱۵ هزار و پانصد کسب و کار با بیش از ۲۰ هزار محصول در سایت ایکسب فعالیت دارند. علاوه بر این بیش از ۵۰ هزار کاربر نیز عضو سایت ایکسب هستند و این روند در حال افزایش است.
عضویت در ایکسب کاملا رایگان است و تمامی شرکت ها و تجار (اشخاص حقیقی و حقوقی) می‌توانند عضو سایت ایکسب شوند و از خدمات آن برای توسعه کسب و کار و فروش کالا و محصول خود بهره ببرند. اما ایکسب خود را به تامین کنندگانی که می خواهند بطور خاص و از طریق سایت ایکسب کالاهای خود ر به فروش برسانند و یا مواد اولیه مورد نیاز خود را از منابع معتبر تامین کنند، خدمات ویژه ارائه می کند. برای استفاده از این خدمات ضروی است شرکت ها عضو طلایی ایکسب باشند و فرایندهای ارزیابی را بطور کامل طی کنند.
استفاده از خدمات تجاری فناوری محور آینده اقتصاد ایران را متحول می سازد .همانطور که در کشورهای نظیر چین که اکثر فعالان کسب وکار در آن به رغم ناآگاهی و نا آشنایی به بازار بین المللی ، و تنها با استفاده از ابزارهایی برپایه اینترنت که علی بابا و شرکت های مشابه آن در اختیار آنها گذاشته اند ، بازار جهانی را در اختیار خود گرفته اند.
مهمترین مزیتی که استفاده از خدمات ایکسب برای شرکت ها و تجار ایرانی خواهد داشت، معرفی بدون هزینه آن ها به بازار ایران و بازار بین المللی است. کلیه فعالان اقتصادی بصورت رایگان می توانند عضو ایکسب شوند و توانایی خود را در تولید و ارائه محصول و خدمات به مشتریانشان در سراسر دنیا معرفی کنند.
علاوه بر کاهش هزینه های بازاریابی و فروش از دیگر مزیت های عضویت در سایت ایکسب، می توان به افزایش مشتریان و توسعه بازار، استفاده از درگاه امن پراخت و اطمینان از وصول وجه و همچنین اطمینان از دریافت کالای خریداری شده، حذف واسطه ها، فعالیت در محیط رقابتی و در نتیجه افزایش و ارتقاء کیفیت محصول، فعالیت دائمی و بدون تعطیلی ایکسب در ۷ روز هفته و ۲۴ ساعته و دیده شدن از طریق موتورهای جستجو به واسطه سئوی مناسب سایت اشاره کرد.
مدیریت عمده فروشی آنلاین یک رویکرد سیستماتیک و استراتژیک برای عملیاتی کردن بیزینس عمده فروشی از طریق پلتفرم و نرم افزارهای ابری است که با نام تجارت الکترونیک عمده فروشی هم شناخته می‌شود. فراهم کردن چنین ساختاری از طرف عمده فروشان کوچک-متوسط و چابک با رشد بالا که فرایندهای پیچیده سنتی و آفلاین را به صورت دیجیتالی و ساده می‌کنند می‌تواند مزیت‌هایی زیر را برای خود و مشتریانش ایجاد کند:
علاقه مندان جهت ثبت نام و ساخت پروفایل تجاری در پلتفرم عمده فروشی آنلاین ایکسب می توانند به سایت ایکسب مراجعه کرده و کسب و کار خود را به رایگان در ایکسب ثبت کنند و باعث توسعه بازار خود شوند و از موج آنلاین شدن و ساختن ردپای دیجیتال عقب نیافتند.
