کاردانی ایمنی کار و حفاظت فردی به بررسی و آموزش مفاهیم، مباحث و تکنیک‌های مرتبط با ایمنی و حفاظت فردی در محیط کار می‌پردازد. این رشته تحصیلی برای آموزش افراد به منظور پیشگیری از حوادث کاری و حفاظت از سلامت و ایمنی فردی در محیط کار است.
در این رشته که در مقطع کاردانی ارائه می‌شود، دانشجویان با مفاهیم ایمنی کار، ارزیابی خطرات، طراحی و اجرای برنامه‌های ایمنی، استفاده از تجهیزات و وسایل حفاظت فردی، آموزش کارکنان و مدیریت بحران آشنا میشوند. همچنین، دانشجویان در این رشته به بررسی عوامل محیطی، فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی که می‌توانند بر سلامت کارکنان تأثیر بگذارند، می‌پردازند.
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط با حفاظت و ایمنی کار فعالیت کنند. همچنین، آنها می‌توانند به عنوان مشاوران ایمنی و حفاظت فردی در شرکت‌ها و صنایع مختلف مشغول به کار شوند.
کارشناسان ایمنی کار و حفاظت فردی در برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی و اجرای اقداماتی که برای حفظ سلامت و ایمنی کارکنان در محیط کار انجام می‌شود، تخصص دارند و ایمنی ماشین آلات نیز به عنوان یکی از جنبه‌های ایمنی کار، مطالعه و بررسی می‌شود.
برای ایجاد ایمنی ماشین آلات، می‌توان از مهارت‌ها و دانش‌های دریافت شده در رشته ایمنی کار و حفاظت فردی استفاده کرد. مطالعه زمینه‌های مختلف ایمنی کار، شناخت استانداردها و قوانین مرتبط با ایمنی ماشین آلات، ارزیابی و شناسایی خطرات ماشین آلات و اجرای اقدامات پیشگیرانه و محافظتی، مهمترین وظایف یک متخصص ایمنی کار در زمینه ایمنی ماشین آلات هستند. مثالا می‌توان از حفاظ‌گذاری ماشین آلات صنعتی به عنوان یکی از اقدامات این رشته نام برد.
همچنین، دانش در زمینه مبانی فنی و عملیاتی ماشین آلات، برق و الکترونیک، نقشه‌خوانی و تجهیزات ایمنی ماشین آلات، نیز برای متخصصان ایمنی کار حائز اهمیت است. ایمنی ماشین آلات نیازمند دانش و تخصص در زمینه اقدامات پیشگیرانه، طراحی ایمن، نگهداری و بازسازی ماشین آلات، آموزش کارکنان و ارزیابی مداوم عملکرد ایمنی ماشین آلات است.
ایمنی تأسیسات الکتریکی شامل مجموعه اقدامات و استانداردهایی است که برای جلوگیری از وقوع حوادث و صدمات در نتیجه عملکرد ناصحیح تأسیسات الکتریکی اتخاذ می شوند. این موضوع با بررسی و ارزیابی ایمنی سیستم های الکتریکی، شناسایی خطرات محتمل و ارائه راهکارهای ایمنی برای جلوگیری از وقوع حوادث مرتبط می باشد.
ایمنی تأسیسات الکتریکی نیز یکی از موضوعات مهم در این رشته است که در آن دانشجویان با بررسی وضعیت ایمنی تأسیسات الکتریکی، شناسایی خطرات محتمل و ارائه راهکارهای ایمنی در این زمینه سر و کار دارند. همچنین، آنها باید با استانداردها، قوانین و مقررات مربوط به ایمنی تأسیسات الکتریکی آشنا باشند و بتوانند اقدامات لازم برای جلوگیری از وقوع حوادث را در این زمینه انجام دهند.
در رشته ایمنی کار و حفاظت فردی، دانشجویان با مفاهیم و روش های مربوط به ایمنی آتش سوزی آشنا میشوند و مهارت های لازم برای پیشگیری و مدیریت حوادث آتش سوزی را یاد میگیرند. بنابراین، یادگیری روش های ایمنی آتش سوزی در این رشته میتواند به دانشجویان کمک کند تا در زمینه ایمنی آتش سوزی مهارت های لازم را به دست آوردند و بتوانند در محیط کار و زندگی روزمره خود اقدامات ایمنی مناسب را انجام دهند. آشنایی با سیستم های کشف و اطفا حریق، کپسول‌های اطفا حریق و آشنایی با اصول مهندسی حریق جز مباحث این رشته است. مهم ترین وظیفه دانش آموختگان این رشته در حیطه ایمنی حریق، آموزش کارکنان در راستای استفاده صحیح از وسایل اطفا حریق می‌باشد.
وسایل حفاظت فردی جز مشهور‌ترین مباحث رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی هستند. به عنوان مثال، وسایلی مانند کلاه ایمنی، عینک ایمنی، دستکش‌های محافظ، ماسک تنفسی، لباس‌های ایمنی و کفش‌های محافظ در رشته ایمنی کار و حفاظت فردی مورد بررسی قرار میگیرند و یک گزینه بهینه را در اختیار کارگران و کارفرمایان قرار می گیرد. دانشجویان یاد میگیرند که چگونه این وسایل را استفاده کنند و به چه مواردی نیاز دارند. همچنین، در این رشته تحصیلی، به دانشجویان آموزش داده می‌شود که چگونه وسایل حفاظت فردی را بررسی و تعمیر کنند و در صورت نیاز آنها را جایگزین کنند. همچنین آموزش استفاده صحیح از وسایل حفاظت فردی بر عهده کارشناسان این رشته است.
مهندسی فاکتورهای انسانی در ارتباط با رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی بسیار مهم است. در این رشته، هدف اصلی حفاظت از کارکنان در محیط کار است و مهندسی فاکتورهای انسانی به طراحی و ارتقاء محیط کار به منظور حداکثر سازگاری ایمنی کارکنان کمک می‌کند. در این رشته، کارشناسان فاکتورهای انسانی به بررسی عوامل مختلفی از جمله رفتار انسانی، شناخت انسانی، قدرت بدنی و ذهنی، عوامل روانشناختی و زیستی و همچنین تعاملات انسان-ماشین می‌پردازند. آنها سعی می‌کنند با تحلیل و بررسی این عوامل، محیط کار را به گونه‌ای طراحی کنند که کارکنان بتوانند بدون خطر و مشکلات جدی کار کنند.
به عنوان مثال، می‌توان به طراحی ابزارها و تجهیزات کاری با توجه به قدرت بدنی و ذهنی کارکنان، ارتقاء آموزش‌های ایمنی و آگاهی کارکنان در مورد خطرات محیط کار، طراحی فضاهای کاری به منظور جلوگیری از بروز حوادث و صدمات، استفاده از تکنولوژی‌های مدرن برای کاهش خطرات و بررسی و تحلیل حوادث و نواقص مرتبط با عملکرد انسانی اشاره کرد. به طور کلی، مهندسی فاکتورهای انسانی در رشته ایمنی کار و حفاظت فردی به منظور بهبود شرایط کارکنان، کاهش خطرات و حوادث و افزایش بهره‌وری در محیط کار بسیار مفید و ضروری است.
در این رشته، اصول و روش‌های ایمنی کار و حفاظت فردی در محیط کار به عنوان یکی از موضوعات اصلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. ایمن سازی محیط کار به مدیریت ریسک‌های محیطی و شناسایی خطرات موجود در محیط کار اختصاص دارد. این شامل بررسی و ارزیابی محیط کار، طراحی و اجرای سیستم‌های ایمنی و ارائه آموزش‌های ایمنی به کارکنان می‌شود. این اقدامات به دستیابی به محیط کاری ایمن و پیشگیری از وقوع حوادث و صدمات جسمانی کارکنان کمک می‌کند. مدیریت حوادث شامل برنامه‌ریزی، پیشگیری، واکنش و اصلاح برای حوادث محتمل در محیط کار است. این شامل تعیین وظایف و نقش‌های مختلف در صورت وقوع حادثه، تدوین طرح‌های اضطراری و آموزش‌های مربوط به مدیریت حوادث است.
موضوع بهداشت کار، در واقع به مطالعه و پیشگیری از خطرات و آسیب های ناشی از فعالیت های صنعتی و حرفه ای مربوط می شود. رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی به بررسی و شناسایی خطرات محیط کار و ارائه راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از وقوع حوادث و بروز صدمات مرتبط می پردازد.
موضوعاتی که بهداشت کار در آنها نقش مهمی ایفا می کند و با رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی ارتباط دارند عبارتند از:
· شناسایی و مدیریت خطرات: بهداشت کار بررسی و شناسایی خطرات موجود در محیط کار را شامل می شود. رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی نیز با بررسی خطرات و ارائه راهکارهایی جهت کاهش و مدیریت این خطرات در محیط کار سر و کار دارد.
· استفاده از تجهیزات حفاظت فردی: بهداشت کار نیازمند استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب است. رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی بررسی و ارزیابی تجهیزات حفاظت فردی را به منظور انتخاب و استفاده صحیح از آنها در محیط کار انجام می دهد.
· آموزش و آگاهی: بهداشت کار نیازمند ارائه آموزش های مناسب به کارکنان می باشد. رشته تحصیلی ایمنی کار و حفاظت فردی نقش مهمی در ارائه آموزش های مرتبط با بهداشت کار و ایجاد آگاهی درباره روش های ایمنی در محیط کار دارد.
آشنایی با بیماری‌های شغلی و حوادث ناشی از کار، جز الزامات این رشته تحصیلی می‌باشد.
بطور خلاصه می‌توان اقدامات کارشناسان این رشته را این گونه بیان کرد:
برای آشنایی بیشتر با کسب و کارهای مرتبط با این رشته در استان های مختلف می توانید از لینک های زیر استفاده کنید:
کسب و کار مرتبط با ارائه سیستم ها و راه حل های ایمنی در محیط کار در استان آذربایجان شرقی
کسب و کار مرتبط با ارائه سیستم ها و راه حل های ایمنی در محیط کار در استان اصفهان
کسب و کار مرتبط با ارائه سیستم ها و راه حل های ایمنی در محیط کار در استان بوشهر
کسب و کار مرتبط با ارائه سیستم ها و راه حل های ایمنی در محیط کار در استان تهران
کسب و کار مرتبط با ارائه سیستم ها و راه حل های ایمنی در محیط کار در استان یزد
