آشنایی با رشته تحصیلی مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

رشته تحصیلی مدیریت خدمات بهداشتی درمانی یک رشته چند شاخه ای و بین رشته‌ ای از علوم انسانی است که در حوزه علوم پزشکی قرار دارد. این رشته به شیوه ای کاربردی و عملی به آموزش مدیریت و رهبری در سازمان های خدمات بهداشتی و درمانی می پردازد.

هدف آموزش در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، ارتقاء رشد افراد به سمت توانایی های کامل شخصی و حرفه ای است. این رشته به صورت مستمر و فعال دانشجویان را برای انجام وظایف مدیریتی در حوزه بهداشت و درمان آماده می سازد. دانشجویان باید درباره چالش های مدیریتی در حوزه بهداشت و درمان تفکر کنند و بتوانند از دانش مدیریت بهره بگیرند.

تاریخچه رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی به اوایل قرن بیستم برمی گردد. در آمریکا، اولین دوره آموزشی مدیریت بیمارستان در سال 1934 در دانشگاه شیکاگو برگزار شد. در ایران نیز در سال 1335، دانشکده پزشکی دانشگاه تهران دوره کوتاه مدت آموزشی اداره امور بیمارستانها را ایجاد کرد. در سال 1340، رشته مدیریت بیمارستانی در مقطع کارشناسی ارشد تحت عنوان اداره امور بیمارستانها تأسیس شد و از سال 1341 به طور رسمی جزء رشته های تحصیلی دانشگاه قرار گرفت.

دروس تخصصی رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی چیست؟

این رشته تمرکز خود را بر روی مهارت های مدیریتی و مدیریت منابع و خدمات بهداشتی و درمانی قرار می‌دهد. در ادامه به برخی از دروس تخصصی این رشته اشاره می‌کنیم:

1. زبان تخصصی: این درس به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه از اصطلاحات و واژگان تخصصی در حوزه بهداشت و درمان استفاده کنند.

2. کلیات پزشکی: این درس به دانشجویان مفاهیم و اصول عمومی در زمینه پزشکی را آموزش می‌دهد.

3. واژه شناسی پزشکی: در این درس، واژگان و اصطلاحات پزشکی را مورد بررسی قرار می‌دهد تا دانشجویان بتوانند به درستی با آنها کار کنند.

4. آشنایی با لوازم و تجهیزات پزشکی: این درس به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه از لوازم و تجهیزات پزشکی استفاده کنند و آنها را مدیریت کنند.

5. اپیدمیولوژی و عفونت های بیمارستانی: این درس به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه با بیماری ها و عفونت های بیمارستانی مقابله کنند و آنها را کنترل کنند.

6. مدارک پزشکی: این درس به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه مدارک پزشکی را مدیریت کنند و به درستی با آنها کار کنند.

7. برنامه ریزی خدمات بهداشتی و درمانی: این درس به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه برنامه ریزی منابع و خدمات بهداشتی و درمانی را انجام دهند.

1. سازمان و مدیریت بیمارستان: این درس به دانشجویان آموزش می دهد که چگونه بیمارستان ها را به طور موثر و کارآمد مدیریت کنند، از جمله مباحثی مانند ساختار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، مدیریت مالی و مدیریت عملیات.

2. بیمه و تعرفه خدمات بهداشتی و درمانی: این درس به دانشجویان مبانی بیمه، نحوه تعریف تعرفه های خدمات بهداشتی و درمانی و نحوه مدیریت بیمه های بهداشتی و درمانی را آموزش می دهد.

3. شناخت و تهیه و توزیع دارو: این درس به دانشجویان مبانی شناخت و تهیه دارو، تجهیزات پزشکی و توزیع آنها در بیمارستان ها را آموزش می دهد.

4. آشنایی با اصول طراحی و تجهیز و توسعه بیمارستان: این درس به دانشجویان اصول طراحی و تجهیز بیمارستان ها، بهبود فرایندهای بیمارستانی و توسعه بیمارستان ها را آموزش می دهد.

5. استانداردهای بیمارستانی: این درس به دانشجویان استانداردهای کیفیت و ایمنی در بیمارستان ها، چگونگی اجرای استانداردها و نحوه بررسی و ارزیابی استانداردها را آموزش می دهد.

6. اصول نگهداری و ایمنی در بیمارستان: این درس به دانشجویان اصول نگهداری و ایمنی بیمارستان، ایمنی بیماران و پرسنل در بیمارستان و مدیریت ریسک های پزشکی را آموزش می دهد.

7. اقتصاد بهداشت: این درس به دانشجویان اصول اقتصاد بهداشت، تحلیل اقتصادی خدمات بهداشتی و درمانی و اثربخشی اقتصادی اقدامات بهداشتی و درمانی را آموزش می دهد.

8. مدیریت خدمات بهداشتی و پروژه: این درس به دانشجویان مبانی مدیریت خدمات بهداشتی، برنامه ریزی و کنترل پروژه های بهداشتی و مدیریت منابع و هزینه های پروژه را آموزش می دهد.

9. سازمان و مدیریت بیمارستان: این درس به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه بیمارستان را سازماندهی و مدیریت کنند.

در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی چه مهارت‌هایی ضروری است؟

1. مهارت‌های مدیریتی

مهارت های مدیریتی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی عبارتند از:

• مهارت های مدیریت عمومی: این شامل مهارت های مدیریتی عمومی مانند برنامه ریزی، سازماندهی، کنترل، رهبری و ارتباطات است. این مهارت ها به مدیران کمک می کنند تا منابع را بهینه استفاده کنند، تیم ها را به خوبی هدایت کنند و برنامه ها و فعالیت ها را به طور مؤثر اجرا کنند.
• مهارت های مدیریت منابع انسانی: این شامل مهارت هایی مانند استخدام و انتخاب کارکنان، آموزش و توسعه، ارزیابی عملکرد، مدیریت کارکنان و حل مسائل مربوط به منابع انسانی است. این مهارت ها به مدیران کمک می کنند تا تیم های متخصص را بسازند، آنها را توسعه دهند و برای بهبود عملکرد کارکنان اقدامات لازم را انجام دهند.
• مهارت های مالی و مدیریت مالی: این شامل مهارت های مالی مانند بودجه بندی، تجزیه و تحلیل هزینه ها، مدیریت درآمد و هزینه ها و برنامه ریزی مالی است. این مهارت ها به مدیران کمک می کنند تا منابع مالی را بهینه استفاده کنند و تصمیمات مالی را بر اساس اهداف استراتژیک بیمارستان بگیرند.
• مهارت های مدیریت عملیاتی: این شامل مهارت های مدیریتی مانند مدیریت فرآیندها، بهبود کیفیت، مدیریت ریسک و مدیریت تغییر است. این مهارت ها به مدیران کمک می کنند تا فرآیندها را بهینه سازی کنند، کیفیت خدمات را بهبود بخشند و تغییرات را به طور موفقیت آمیز اجرا کنند.

2. آشنایی با سیستم های بهداشتی و درمانی

در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشجویان با سیستم های بهداشتی و درمانی مختلف آشنا می شوند. این سیستم ها شامل موارد زیر می باشند:

• سیستم های سلامت عمومی: این سیستم ها شامل سیستم های بهداشت عمومی و سیستم های درمانی عمومی می باشند. سیستم بهداشت عمومی شامل اقداماتی مانند برنامه های پیشگیری و آموزش بهداشتی برای جامعه است. سیستم درمانی عمومی شامل ارائه خدمات پزشکی و درمانی به جامعه است.
• سیستم های بیمارستانی: این سیستم ها شامل بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی بزرگتر می باشند. دانشجویان در این رشته با مدیریت و سازماندهی بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی آشنا می شوند. آنها باید بتوانند عملکرد بیمارستان ها را بهبود بخشند و فرآیندهای مدیریتی را بهینه سازی کنند.
• سیستم های بیمه و تامین اجتماعی: این سیستم ها شامل بیمه های بهداشتی و تامین اجتماعی می باشند. دانشجویان در این رشته با اصول و روش های مدیریت بیماری ها و تعرفه خدمات بهداشتی و درمانی آشنا می شوند. آنها باید بتوانند برنامه های بیمه را طراحی و اجرا کنند و این بیمه ها را به بهترین شکل برای جامعه مدیریت کنند.
• سیستم های دارویی: دانشجویان در این رشته با شناخت و تهیه و توزیع دارو آشنا می شوند. آنها باید بتوانند مدیریت منابع دارویی را بهینه کنند و از تامین داروها و تجهیزات پزشکی در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی مسئولیت بر عهده داشته باشند.
• سیستم های اقتصادی و مالی: این سیستم ها شامل مدیریت خدمات بهداشتی و پروژه می باشند. دانشجویان باید بتوانند اصول مدیریت مالی و اقتصادی را در حوزه خدمات بهداشتی و درمانی به کار بگیرند. آنها باید بتوانند بودجه بندی صحیح را انجام داده و منابع مالی را بهینه سازی کنند.

3. مهارت های تحلیل و برنامه ریزی

مهارت های تحلیل و برنامه ریزی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی عبارتند از:

• توانایی تحلیل و بررسی اطلاعات: مدیران در این رشته باید بتوانند اطلاعات مربوط به بیمارستان یا سازمان بهداشتی را تحلیل و بررسی کنند تا بتوانند مشکلات و نواقص را شناسایی و راهکارهای مناسب را برای بهبود آنها ارائه کنند.
• برنامه ریزی استراتژیک: مدیران باید بتوانند برنامه های استراتژیک بلند مدت برای سازمان تهیه کنند و اهداف و استراتژی های مختلف را برای بهبود خدمات بهداشتی و درمانی تعیین کنند.
• تحلیل و مدیریت ریسک: مدیران باید بتوانند ریسک های مربوط به خدمات بهداشتی و درمانی را تحلیل کنند و راهکارهای مناسب برای کاهش و مدیریت این ریسک ها را ارائه کنند.
• برنامه ریزی عملیاتی: مدیران باید بتوانند برنامه های عملیاتی کوتاه مدت را تهیه کنند و فعالیت ها و وظایف مربوط به خدمات بهداشتی و درمانی را برنامه ریزی و مدیریت کنند.
• تحلیل و بهبود فرآیندها: مدیران باید بتوانند فرآیندهای مختلف در سازمان را تحلیل کنند و راهکارهای مناسب برای بهبود آنها ارائه کنند. این شامل بهبود کیفیت خدمات، بهره وری منابع و کاهش هزینه ها می شود.
• مدیریت پروژه: مدیران باید بتوانند پروژه های مختلف را برنامه ریزی و مدیریت کنند تا بتوانند بهبود های مورد نیاز را انجام دهند و نتایج مطلوب را به دست آورند.
• تحلیل داده ها و استفاده از ابزارهای تحلیلی: مدیران باید بتوانند از ابزارهای تحلیلی مانند نرم افزارهای مدیریت بیمارستانی و ابزارهای آماری استفاده کنند تا داده ها را تحلیل کرده و اطلاعات مفیدی را برای تصمیم گیری های مدیریتی به دست آورند.

4. مهارت های ارتباطی و تعاملی

مهارت های ارتباطی و تعاملی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی بسیار اهمیت دارند. این مهارت ها شامل موارد زیر میشود:

• مهارت های ارتباطی: در این رشته، برقراری ارتباط دقیق و موثر با اعضای تیم در بیمارستان، بیماران و خانواده های آنان بسیار مهم است. برای مدیریت بیمارستان و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بهتر، باید بتوانید به درستی ارتباط برقرار کرده و از مهارت های ارتباطی شفاف و قوی استفاده کنید.
• همکاری و تعامل: در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، باید با تیم های مختلف در بیمارستان همکاری کنید. باید بتوانید با اعضای تیم مراقبت از بیماران، پزشکان، پرستاران، کارکنان اداری و سایر اعضای تیم هماهنگی و همکاری کنید تا خدمات بهداشتی و درمانی بیمارستان به بهترین شکل ارائه شود.
• مهارت های مذاکره و قانع کنندگی: در مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، ممکن است با مواردی مانند قراردادهای بیمه، تعامل با شرکای تجاری و مذاکره با ارائه دهنده های خدمات روبرو شوید. برای موفقیت در این حوزه، باید مهارت های مذاکره و قانع کنندگی قوی داشته باشید.
• مهارت های حل مسئله: در مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، ممکن است با موارد چالش برانگیزی مانند مدیریت منابع، برنامه ریزی برای رفع مشکلات و بهبود فرآیندها روبرو شوید. برای حل این چالش ها، باید مهارت های حل مسئله خوبی داشته باشید.
• توانایی مدیریت استرس: در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، کارهای پیچیده و مسئولیت های بالا ممکن است باعث بروز استرس شود. باید توانایی مدیریت استرس را داشته باشید تا بتوانید به بهترین شکل در محیطی پرفشار عمل کنید.

این مهارت ها به شما کمک میکنند تا بتوانید به عنوان یک مدیر خدمات بهداشتی درمانی موفق عمل کنید و با اعضای تیم، بیماران و سایر عوامل موثر در بیمارستان به خوبی همکاری کنید.

5. دانش درباره تکنولوژی در بهداشت

در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانش درباره تکنولوژی در بهداشت شامل موارد زیر است:

• ارتباطات بهداشتی: دانش درباره استفاده از تکنولوژی برای بهبود ارتباطات در سیستم بهداشت و درمان، از جمله استفاده از سیستم های اطلاعات پزشکی الکترونیکی ( EMR) و سیستم های ارتباطات تلفنی و تصویری در بین بیمارستان ها و سازمان های بهداشتی (HIS).
• تکنولوژی در شناسایی و پیشگیری از بیماری ها: دانش درباره استفاده از تکنولوژی برای شناسایی و پیشگیری از بیماری ها، از جمله استفاده از سیستم های اطلاعات بیومدیکال برای تشخیص زودهنگام بیماری ها، استفاده از سیستم های اطلاعات زنجیره تامین دارو (DSCS) برای اطمینان از اصالت داروها و استفاده از سیستم های اطلاعات سلامت هوشمند(IHS) برای پیشگیری و مدیریت بیماری ها.
• تکنولوژی در تشخیص و درمان: دانش درباره استفاده از تکنولوژی برای تشخیص و درمان بیماران، از جمله استفاده از تصویربرداری پزشکی (مانند رادیوگرافی و اسکنرهای CT و MRI، استفاده از روبات ها و دستگاه های جراحی هوشمند برای انجام عملیات های پیچیده و استفاده از سیستم های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای تشخیص بیماری ها.

6. دانش درباره بازاریابی و تبلیغات

در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانش درباره بازاریابی و تبلیغات نیز یکی نیازهای ضروری است که دانشجویان به آن نیاز دارند. این دانش به طور کلی به دانشجویان آموزش می دهد که چگونه خدمات بهداشتی و درمانی را برای مشتریان متمایز کنند و به آنها ارائه دهند. در این دانش، مفاهیم و اصول بازاریابی مورد بررسی قرار می گیرد و راهکارهایی برای افزایش فروش و جذب مشتریان بهداشتی و درمانی در نظر گرفته می شود.

اهمیت تبلیغات و بازاریابی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی نیز بسیار مهم است. تبلیغات می تواند به مدیران و کادر درمانی کمک کند تا خدمات بهداشتی و درمانی خود را به جامعه معرفی کنند و از افزایش آگاهی جامعه نسبت به خدمات خود برخوردار شوند. همچنین، بازاریابی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی می تواند به مدیران کمک کند تا بازار خدمات خود را بررسی کنند و راهکارهایی برای بهبود و توسعه آنها پیدا کنند.

برای آشنایی بیشتر با رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی می توانید از لینک زیر استفاده کنید:

رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی در مقطع کارشناسی